ΟΡΙΣΜΟΣ – ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
Ως μαζική καταστροφή χαρακτηρίζεται μια κατάσταση στην οποία μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα προκύπτει μεγάλος αριθμός θυμάτων σχετικά με τις τρέχουσες δυνατότητες του συστήματος τόσο της προνοσοκομειακής όσο και της νοσοκομειακής φροντίδας αλλά και των άλλων υπηρεσιών παροχής βοήθειας και διάσωσης (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Ένοπλες Δυνάμεις κ.λ.π.) οπότε απαιτείται η επιστράτευση των εφεδρειών μέρους ή του συνόλου των ως άνω Υπηρεσιών1’2′.
Οι μαζικές καταστροφές γενικά, μπορεί να προκληθούν από πολλές αιτίες και να εκδηλωθούν με ποικίλες παραλλαγές, αλλά συνήθως τα προκαλούμενα θύματα υφίστανται τραυματικές κακώσεις1
Η πιο συχνή σχεδόν καθημερινή αιτία που δημιουργεί στα τοπικά συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας συνθήκες που μοιάζουν με μία μαζική καταστροφή σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό, είναι τα τροχαία ατυχήματα στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας.
Συνήθεις αιτίες μαζικών καταστροφών σε καιρό ειρήνης είναι τα ατυχήματα σε μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, αεροσκάφη, τραίνα, πλοία, κ.λ.π.), φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, καύσωνες, φωτιές κ.λ.π.), βιομηχανικά ατυχήματα (τοξικές ουσίες, εκρήξεις κ.λ.π.), τρομοκρατικές ενέργειες ( φωτιά, εκρήξεις, μαζικές μολύνσεις κ.λ.π.γ,4.
Η προετοιμασία για μια μαζική καταστροφή περιλαμβάνει τον σχεδιασμό, την εκπαίδευση και τον απαραίτητο εξοπλισμό. Κάθε Νοσοκομείο που υπάρχει πιθανότητα να υποδεχθεί θύματα μαζικής καταστροφής, πρέπει να έχει ένα σχέδιο αντιμετώπισης το οποίο θα περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες οργάνωσης και ενεργειών του προσωπικού εντός και εκτός Νοσοκομείου12′
Η κατανόηση των παραγόντων που μπορεί να προκαλέσουν καταστροφές και τα αδύνατα σημεία των κοινωνιών που υφίστανται τις συνέπειές τους, παίζει σημαντικό ρόλο στην εκτίμηση της επικινδυνότητας της καταστροφής56’7′
Παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση μαζικών καταστροφών μπορεί να είναι οι κάτωθι:
• Αύξηση του πληθυσμού
• Υποβάθμιση του περιβάλλοντος
• Μολυσματικοί παράγοντες
• Τοξικά υλικά-ουσίες
• Οικονομικές ανισότητες
• Φυλετικές ιδιαιτερότητες
Παράγοντες που προκαλούν αδύνατα σημεία στις κοινωνίες, όσον αφορά στην αντιμετώπιση των καταστάσεων μαζικών καταστροφών, είναι οι κάτωθι:
• Ηλικιακή αύξηση του πληθυσμού
• Φτώχεια
• Κακή κατανομή του πληθυσμού σε επικίνδυνες περιοχές
• Αστικοποίηση
• Περιθωριοποίηση ανθρώπων που ζουν σε αστικές περιοχές
• Αδυναμίες στις κοινωνικές δομές
Γενικά η αυξημένη επαφή μεταξύ διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων, η σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η ευκολία μετάδοσης μολυσματικών νόσων, οι εμφύλιοι πόλεμοι και οι τρομοκρατικές ενέργειες αποτελούν πολύ συχνά αίτια μαζικών καταστροφών στη σημερινή πραγματικότητα, που εκτός από τις τοπικές κοινωνίες μπορούν άμεσα ή έμμεσα να επηρεάσουν ευρύτατες περιοχές επάνω στον πλανήτη.
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΜΑΖΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ
Η πιθανότητα επικινδυνότητας οποιασδήποτε καταστροφής τροποποιείται σημαντικά μέσω του σωστού ελέγχου των διαφόρων καταστάσεων και δυνατοτήτων.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ισορροπία μεταξύ των κινδύνων μίας μαζικής καταστροφής και των δυνατοτήτων χειρισμού αυτών των καταστάσεων περιλαμβάνονται στην παρακάτω εξίσωση:
ΚΙΝΔΥΝΟΣ = ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ χ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΎ ΚΡΙΣΕΩΝ
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Η αύξηση των δυνατοτήτων χειρισμού κρίσεων μειώνει τους κινδύνους μιας μαζικής καταστροφής συνήθως μέσω μετριασμού των επιπτώσεων της καταστροφής ή/και της μείωσης των αδυναμιών χειρισμού κρίσεων εκ μέρους της ανθρώπινης κοινότηταζ.
Η σωστή εκτίμηση και αξιολόγηση του κινδύνου και η αυτογνωσία των δυνατοτήτων μας, είναι η γέφυρα που θα μας φέρει από τον αυτοσχεδιασμό της μετά την καταστροφή κατάστασης, στο σχεδιασμό και την προετοιμασία προ της κατάστασης καταστροφής.
ΣΚΕΨΕΙΣ ΙΙΕΡΙ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ
Μία καταστροφή που προκαλεί πολλά θύματα αποτελεί μεγάλη πρόκληση για το σύνολο των υπηρεσιών που εμπλέκονται στην αντιμετώπισή της και στη διάσωση και υποστήριξη των θυμάτων απ’ αυτήν.
Απαιτείται εκπαίδευση στην όξυνση της κριτικής ικανότητας, στην οργανωτικότητα, στην εξεύρεση λύσεων, στη φυσική εξέταση και στους θεραπευτικούς χειρισμούς, που όλα αυτά θα χρειασθεί να υλοποιηθούν κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες σε περιβάλλον πανικού και αυξημένης επικινδυνότητας για όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της διάσωσης των θυμάτων.
Οι εμπλεκόμενοι στις μαζικές καταστροφές θα πρέπει να μπορούν να κάνουν τα παρακάτω:
• Συλλογή πληροφοριών
• Επιλογή τοποθεσίας για τα ασθενοφόρα
• Επιλογή τοποθεσίας για το σταθμό Διαλογής και για το σταθμό Πρώτων Βοηθειών
• Επιλογή του απαιτούμενου εξοπλισμού
• Αναγνώριση και περιγραφή θυμάτων και κακώσεων-Κατανομή Προτεραιοτήτων
• Εκτίμηση αριθμού απαιτούμενων ασθενοφόρων
• Καταγραφή πληροφοριών στα ειδικά έντυπα
• Καθορισμός του ποια θύματα θα φύγουν προς τα Νοσοκομεία και επιβεβαίωση των διαθέσιμων ασθενοφόρων
• Εκτίμηση των συνήθων συναισθηματικών αντιδράσεων
• Καθορισμός τρόπων με τους οποίους οι παρευρισκόμενοι μπορούν να βοηθήσουν τις Υπηρεσίες διάσωσης
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Η αντίδραση και ενεργοποίηση των Υπηρεσιών διάσωσης ξεκινά από τη στιγμή της γνωστοποίησης του συμβάντος στο τηλεφωνικό κέντρο του ΕΚΑΒ, της Πυροσβεστικής ή της Αστυνομίας.
Οι πληροφορίες που πρέπει να συλλέξει ο τηλεφωνητής είναι οι παρακάτω:
• Ακριβής τόπος του συμβάντος
• Αν πρόκειται για ατύχημα με μεταφορικά μέσα, αριθμός και είδος των οχημάτων που εμπλέκονται στο συμβάν
• Αριθμός θυμάτων και κατά προσέγγιση είδος των κακώσεων
• Ύπαρξη επικίνδυνων υλικών στην περιοχή του συμβάντος
• Ασφαλής δρόμος πρόσβασης στην περιοχή του συμβάντος
Στηριζόμενος στις παραπάνω πληροφορίες, ο συντονιστής του τηλεφωνικού κέντρου θα πάρει την αρχική απόφαση για τον αριθμό των απαιτούμενων οχημάτων που θα σταλούν στην περιοχή του συμβάντος και την κλήση των υπολοίπων υπηρεσιών που ανάλογα με την κατάσταση θα πρέπει να εμπλακούν4.
Οι Υπηρεσίες που εμπλέκονται στην επιχείρηση διάσωσης και τη διαδικασία αντιμετώπισης της κατάστασης μιας μαζικής καταστροφής είναι συνήθως και κυρίως τέσσερις:
Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ-Νοσοκομεία, Πολιτικές αρχές.
Συγκροτείται ένα κεντρικό συντονιστικό όργανο το οποίο αποτελείται από τους προ’ίσταμένους των τοπικών αρχών (ΠΣΕΑ), του ΕΚΑΒ, της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας.
Στην περιοχή του συμβάντος συγκροτείται το τοπικό συντονιστικό όργανο το οποίο αποτελείται από υπεύθυνο της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας, του ΕΚΑΒ και οποιασδήποτε άλλης κατά περίπτωση αρμόδιας Υπηρεσίας.
Η περιοχή γύρω από το συμβάν, για λόγους που έχουν σχέση τόσο με την ασφάλεια των Υπηρεσιών διάσωσης και του τοπικού πληθυσμού, όσο και με τη διευκόλυνση του έργου των σωστικών συνεργείων, οριοθετείται σε τρεις ζώνες:
• Ζώνη κινδύνου
• Ζώνη ελέγχου -διαλογής
• Ζώνη πρόσβασης
Τα όρια της κάθε ζώνης καθορίζονται από το τοπικό συντονιστικό όργανο.
Η ζώνη κινδύνου ελέγχεται από την Πυροσβεστική και εισέρχονται μέσα μόνο πυροσβέστες και διασώστες του ΕΚΑΒ με τα προβλεπόμενα αναλόγως της κατάστασης μέτρα ατομικής προστασίας, με σκοπό την άμεση εκκένωση της περιοχής από τα θύματα και την εφαρμογή βασικής υποστήριξης της ζωής (BLS).
Η ζώνη ελέγχου-διαλογής ελέγχεται από την Πυροσβεστική και εκεί αναπτύσσεται ο σταθμός Πρώτων Βοηθειών (Σ.Α.Β) γίνεται η πρώτη διαλογή και εφαρμόζεται βασική και εξειδικευμένη υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών8.
Η Πυροσβεστική έχει τα οχήματα και τις εφεδρείες της σε διαδικασία προετοιμασίας για την είσοδο στη ζώνη κινδύνου.
Η ζώνη πρόσβασης ή υποστήριξης ελέγχεται από την Αστυνομία και εκεί σταθμεύει ο κύριος όγκος των ασθενοφόρων και οχημάτων της Πυροσβεστικής και των άλλων αρμοδίων υπηρεσιών μέχρι να πάρουν εντολή ανάληψης αποστολής.
Στη ζώνη πρόσβασης γίνεται η προετοιμασία προς διακομιδή των θυμάτων που έχουν κίτρινη ή πράσινη προτεραιότητα (χρωματική κατηγοριοποίηση προτεραιοτήτων αντιμετώπισης όπως αναφέρονται παρακάτω), οργανώνεται από την αστυνομία κέντρο επικοινωνίας με τα ΜΜΕ, χώρος συγκέντρωσης νεκρών θυμάτων, ενώ στην ίδια ζώνη οργανώνεται η διοικητική μέριμνα ( φαγητό, νερό, ανάπαυση) που υποστηρίζει το προσωπικό που συμμετέχει στις Υπηρεσίες διάσωσης.
Μαζικές Καταστροφές (Μέρος Πρώτο)
ΜΑΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ – ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
ΜΑΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ – ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΝΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ)
ΙΙΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΖΑΜΙΑΣ
Πηγή: https://drive.google.com/open?id=1bZ2VY7YM6BEVGSQLdVSZdNWPtkabXyEZ
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
