Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο
Αρχική » Αρθρογραφία και Δράσεις » Προνοσοκομειακή Φροντίδα » Υποστήριξη της ζωής στα παιδιά (Μέρος Πρώτο)

Υποστήριξη της ζωής στα παιδιά (Μέρος Πρώτο)

Ορολογία      

Στο κείμενο που ακολουθεί η λέξη παιδί αναφέρεται και στα βρέφη και στα παιδιά εκτός αν σημειώνεται κάτι διαφορετικό.
Ο όρος νεογέννητο αναφέρεται στο νεογνό αμέσως μετά τον τοκετό. 
Το νεογνό είναι ένα παιδί ηλικίας έως 4 εβδομάδων. 
Βρέφος είναι το παιδί ηλικίας κάτω του 1 έτους, και ο όρος παιδί αναφέρεται σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 1 έτους και έναρξης της ήβης. 
Από την ήβη και μετά τα παιδιά αναφέρονται ως έφηβοι, για τους οποίους ισχύουν οι κατευθυντήριες οδηγίες για ενήλικες. 
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να διαφοροποιήσουμε τα βρέφη από τα μεγαλύτερα παιδιά, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφορές που αφορούν στη διάγνωση και στις παρεμβατικές τεχνικές μεταξύ των δύο ομάδων.
Η έναρξη της ήβης, που αποτελεί το φυσιολογικό τέλος της παιδικής ηλικίας, είναι το πιο λογικό διακριτικό σημείο για το ανώτερο όριο ηλικίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις κατευθυντήριες οδηγίες για τα παιδιά.
Αν οι διασώστες πιστεύουν ότι το θύμα είναι παιδί, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν της κατευθυντήριες οδηγίες για παιδιά.
Αν λόγω λανθασμένης κρίσης το θύμα αποδειχθεί ότι ήταν νεαρός ενήλικας, δεν υπάρχει ιδιαίτερος κίνδυνος, καθώς οι αιτιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο παιδιατρικός τύπος καρδιακής ανακοπής συνεχίζεται και στην αρχή της ενήλικης ζωής.18
Οι όροι παιδίατρος και νοσηλευτής παιδιατρικής χρησιμοποιούνται σε αυτό το κείμενο ως γενόσημοι και αντιπροσωπεύουν τους κλινικούς που αντιμετωπίζουν στη ρουτίνα τους πάσχοντα ή τραυματισμένα παιδιά.
Θα μπορούσαν επίσης οι παραπάνω όροι να είναι δόκιμοι και σε άλλους εκπαιδευμένους στην παιδιατρική φροντίδα, όπως κλινικούς του ΤΕΠ, ή ειδικούς παιδιατρικών ΜΕΘ/ αναισθησιολόγους που ασχολούνται με παιδιά.
Οι επαγγελματίες υγείας είναι αυτοί που φροντίζουν ασθενείς και θα πρέπει να έχουν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης από τους απλούς πολίτες. Ο όρος αυτός έχει να κάνει κυρίως με την εφαρμογή βασικής υποστήριξης της ζωής.
Βασική υποστήριξη της ζωής στα παιδιά (BLS) 
Από τη δήλωση της ILCOR CoSTR για την αλληλουχία ενεργειών στο BLS, παρατηρήθηκε ότι υπήρχε ισορροπία μεταξύ της αλληλουχίας CAB (compression for circulation, airway και breathing) και της αλληλουχίας ABC (airway, breathing και compression for circulation.19-21
Με δεδομένο ότι η αλληλουχία ABC έχει πλέον εδραιωθεί και αποτελεί καλά αναγνωρισμένη μέθοδο για την εφαρμογή καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) σε παιδιά στην Ευρώπη, η συγγραφική ομάδα PLS του ERC αποφάσισε να συνεχίσει τη χρήση της συγκεκριμένης αλληλουχίας, ιδιαίτερα επειδή οι κατευθυντήριες οδηγίες των προηγούμενων ετών διδάχθηκαν σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και απλούς πολίτες. Η θέση αυτή θα αναθεωρείται με βάση κάθε καινούρια γνώση που μπορεί να προκύψει μελλοντικά.
Αλληλουχία ενεργειών στη BLS Η ΚΑΠΡΑ από παρευρισκόμενους σχετίζεται με καλύτερη νευρολογική έκβαση τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά.22-26
Οι διασώστες που έχουν εκπαιδευτεί στη BLS των ενηλίκων ή την αλληλουχία ενεργειών με συμπιέσεις μόνο και δεν έχουν ειδικές γνώσεις στην παιδιατρική αναζωογόνηση μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν, καθώς η έκβαση είναι χειρότερη αν δεν κάνουν τίποτε. Ωστόσο, είναι καλύτερο να εφαρμόζουν διασωστικές εμφυσήσεις στα πλαίσια της αλληλουχίας της αναζωογόνησης στα παιδιά επειδή η καρδιακή ανακοπή στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα ασφυξίας και απαιτεί αερισμό ώστε η ΚΑΠΡΑ να είναι αποτελεσματική.25,26
Οι μη ειδικοί που επιθυμούν να μάθουν παιδιατρική αναζωογόνηση επειδή έχουν παιδιά υπό την ευθύνη τους (π.χ. εκπαιδευτικοί σε σχολεία, νοσηλευτικό προσωπικό σχολείων, ναυαγοσώστες), θα πρέπει να διδάσκονται ότι είναι προτιμότερο να τροποποιούν τη BLS των ενηλίκων και να εφαρμόζουν 5 αρχικές εμφυσήσεις ακολουθούμενες από ΚΑΠΡΑ για ένα λεπτό πριν φωνάξουν για βοήθεια (βλ. κατευθυντήριες οδηγίες BLS για ενήλικες).
BLS για όσους έχουν καθήκοντα ανταπόκρισης 
Η παρακάτω αλληλουχία θα πρέπει να ακολουθείται από όσους είναι επιφορτισμένοι με καθήκοντα ανταπόκρισης σε επείγοντα παιδιατρικά περιστατικά (συνήθως επαγγελματίες υγείας).
Παρόλο που η παρακάτω αλληλουχία περιγράφει τον εκπνεόμενο αερισμό, οι επαγγελματίες υγείας που είναι υπεύθυνοι για τη θεραπευτική αντιμετώπιση παιδιών συνήθως θα έχουν πρόσβαση σε, καθώς και εκπαίδευση στη χρήση συστημάτων αερισμού με μάσκα και ασκό (BMV). Τα τελευταία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη χορήγηση σωστικών εμφυσήσεων.
1. Βεβαιωθείτε για την ασφάλεια του διασώστη και του παιδιού. 
2. Ελέγξτε πώς απαντάει το παιδί.

• Ερεθίστε ήπια το παιδί και ρωτήστε δυνατά: είσαι καλά;
3A. Αν το παιδί απαντήσει λεκτικά, κλάψει ή κουνηθεί: 
• Αφήστε το παιδί στη θέση που το βρήκατε (υπό την προϋπόθεση ότι δεν κινδυνεύει περισσότερο).
• Εκτιμήστε την κατάστασή του και φωνάξτε βοήθεια.
• Επανεκτιμάτε το παιδί τακτικά.
3Β. Αν το παιδί δεν αναταποκρίνεται: 
• Φωνάξτε για βοήθεια.
• Γυρίστε το παιδί προσεκτικά ανάσκελα.
• Απελευθερώστε τον αεραγωγό του παιδιού κάνοντας ελαφρά έκταση της κεφαλής και ανασηκώνοντας το πηγούνι.
• Τοποθετήστε το χέρι σας στο μέτωπό του και εκτείνεται ήπια το κεφάλι του.
• Ταυτόχρονα, με το/-α άκρο/-α του/-ων δακτύλου/-ων σας κάτω από το πηγούνι του παιδιού, ανασηκώστε το πηγούνι. Μην πιέζετε τους μαλακούς ιστούς κάτω από το πηγούνι γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσετε απόφραξη αεραγωγού. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στα βρέφη.
• Αν εξακολουθείτε να δυσκολεύεστε στην απελευθέρωση του αεραγωγού, δοκιμάστε το χειρισμό jaw thrust: τοποθετήστε τα πρώτα δύο δάκτυλα του κάθε χεριού πίσω από την κάθε γωνία της κάτω γνάθου του παιδιού και ωθήστε τη γνάθο προς τα πρόσω και πάνω.
Να έχετε υψηλό δείκτη (low threshold) υποψίας για κάκωση της ΑΜΣΣ. Εφόσον το υποψιάζεστε, προσπαθήστε να απελευθερώσετε τον αεραγωγό μόνο με το χειρισμό jaw thrust.
Αν δεν μπορέσετε να εξασφαλίσετε ικανοποιητική βατότητα του αεραγωγού, προσθέστε στους χειρισμούς σας τη σταδιακή έκταση της κεφαλής μέχρι να απελευθερωθεί ο αεραγωγός.
4. Κρατώντας ανοικτό τον αεραγωγό, δείτε, ακούστε και αισθανθείτε για φυσιολογική αναπνοή πλησιάζοντας το πρόσωπό σας στο πρόσωπο του παιδιού ενώ ταυτόχρονα κοιτάζετε προς το θώρακα: 
 
• Δείτε για κινήσεις του θώρακα.
• Ακούστε τον ήχο της αναπνοής στη μύτη και το στόμα του παιδιού.
• Αισθανθείτε την κίνηση του αέρα στο μάγουλό σας.
5A. Αν το παιδί αναπνέει φυσιολογικά:
• Γυρίστε το παιδί στο πλάι σε θέση ανάνηψης.
Αν υπάρχει ιστορικό τραύματος, θα πρέπει να θεωρήσετε πιθανή την κάκωση της ΑΜΣΣ.

• Στείλτε κάποιον ή πηγαίνετε εσείς για βοήθεια – καλέστε το σύστημα επείγουσας βοήθειας (ΕΚΑΒ)• Ελέγξτε ότι το παιδί συνεχίζει να αναπνέει.

5Β. Αν το παιδί δεν αναπνέει φυσιολογικά ή αν δεν έχει καθόλου αναπνοή: 
• Απομακρύνετε προσεκτικά κάθε εμφανές ξένο σώμα που μπορεί να αποφράσσει τον αεραγωγό.
• Δώστε 5 αρχικές σωστικές εμφυσήσεις.
• Καθώς χορηγείτε τις εμφυσήσεις επισημάνετε οποιαδήποτε αντανακλαστική κίνηση ή προσπάθεια για βήχα ως απάντηση στην ενέργειά σας. Αυτές οι απαντήσεις ή η απουσία τους θα αποτελέσουν τμήμα της εκτίμησής σας για «σημεία κυκλοφορίας», τα οποία θα περιγραφούν αργότερα. Διασωστικές εμφυσήσεις για βρέφος
• Εξασφαλίστε ουδέτερη θέση της κεφαλής καθώς το κεφάλι του βρέφους είναι σε ελαφρά κάμψη όταν το βρέφος είναι σε ύπτια θέση (μπορεί να χρειαστεί μια ελαφρά έκταση με τη βοήθεια μιας τυλιγμένης πετσέτας ή λεπτής κουβέρτας κάτω από τους ώμους του βρέφους) και ανασηκώστε το πηγούνι.
• Πάρτε μια ανάσα και καλύψτε ερμητικά το στόμα και τη μύτη του βρέφους. Αν η μύτη και το στόμα δεν μπορούν να καλυφθούν ερμητικά, ειδικά στα μεγάλα βρέφη, ο διασώστης μπορεί να προσπαθήσει να καλύψει μόνο το στόμα ή τη μύτη του βρέφους με το στόμα του (αν χρησιμοποιείται η μύτη, κλείστε το στόμα για να αποφύγετε τη διαφυγή αέρα).
• Φυσήξτε κατευθείαν στο στόμα και τη μύτη του βρέφους για περίπου 1s, τόσο ώστε να κάνετε το θώρακα να ανυψωθεί εμφανώς.
• Διατηρήστε τη θέση της κεφαλής και του πηγουνιού, απομακρύνετε το στόμα σας από το θύμα και παρακολουθήστε το θώρακα να κατεβαίνει καθώς ο αέρας βγαίνει προς τα έξω.
• Πάρτε άλλη μια ανάσα και επαναλάβετε την ίδια αλληλουχία 5 φορές. Εμφυσήσεις διάσωσης για παιδί > 1 έτους
• Εξασφαλίστε τη θέση της κεφαλής σε έκταση και την ανύψωση του πηγουνιού.
• Κλείστε τους ρώθωνες χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και το δείκτη του χεριού που βρίσκεται στο μέτωπο του παιδιού.
• Επιτρέψτε τη διάνοιξη του στόματος, αλλά διατηρήστε ανυψωμένο το πηγούνι.
• Πάρτε μια ανάσα και τοποθετήστε τα χείλη σας ερμητικά γύρω από το στόμα του παιδιού.
• Φυσήξτε κατευθείαν μέσα στο στόμα του παιδιού για περίπου 1s παρατηρώντας ταυτόχρονα για ανύψωση του θώρακα.
• Διατηρήστε τη θέση της κεφαλής και του πηγουνιού, απομακρύνετε το στόμα σας από το θύμα και παρακολουθήστε το θώρακα να κατεβαίνει καθώς ο αέρας βγαίνει προς τα έξω.

• Πάρτε άλλη μια ανάσα και επαναλάβετε αυτή την αλληλουχία 5 φορές. Κρίνετε αν οι εμφυσήσεις είναι αποτελεσματικές βλέποντας το θώρακα του παιδιού να ανυψώνεται και να κατεβαίνει με παρόμοιο τρόπο μ’ αυτόν μιας φυσιολογικής αναπνοής. Τόσο για τα βρέφη όσο και για τα παιδιά, αν δυσκολεύεστε να χορηγήσετε αποτελεσματική εμφύσηση, μπορεί να υπάρχει απόφραξη αεραγωγού:• Ανοίξτε το στόμα του παιδιού και απομακρύνετε κάθε ξένο σώμα που μπορεί να προκαλεί εμφανή απόφραξη. Μην επιχειρήσετε να το απομακρύνετε τυφλά με το δάκτυλό σας.

• Επανατοποθετήστε την κεφαλή. Βεβαιωθείτε ότι η έκταση κεφαλής και η ανύψωση του πηγουνιού είναι επαρκείς, αλλά τόσο ώστε να μην υπερεκτείνεται ο αυχένας.
• Αν η έκταση της κεφαλής και η ανύψωση του πηγουνιού δεν απελευθερώνουν τον αεραγωγό, δοκιμάστε το χειρισμό jaw thrust.
• Κάνετε μέχρι 5 προσπάθειες για αποτελεσματικές εμφυσήσεις και αν δεν είναι επιτυχείς, προχωρήστε σε θωρακικές συμπιέσεις.
Αποτέλεσμα εικόνας για Κάνετε μέχρι 5 προσπάθειες για αποτελεσματικές εμφυσήσεις και αν δεν είναι επιτυχείς, προχωρήστε σε θωρακικές συμπιέσεις.
Αερισμός στόμα-με-στόμα – παιδί.
Σχετική εικόνα
Αερισμός στόμα-με-στόμα-και-μύτη – βρέφος

 

6. Εκτιμήστε την κυκλοφορία του παιδιού. 
Μην ξοδέψετε πάνω από 10sec για να: Δείτε για σημεία κυκλοφορίας – αυτό συμπεριλαμβάνει κάθε κίνηση, βήχα ή φυσιολογική αναπνοή (όχι ασύγχρονη εργώδη αναπνοή ή ακανόνιστες αναπνοές). Αν ελέγξετε το σφυγμό, μην το κάνετε για πάνω από 10sec.
Ο έλεγχος του σφυγμού είναι αναξιόπιστος και επομένως η πλήρης εικόνα του ασθενούς θα πρέπει να κατευθύνει το αν χρειάζεται να εφαρμοστεί BLS, όπως π.χ. αν δεν υπάρχουν σημεία κυκλοφορίας, ξεκινήστε BLS.27-28
7Α. Αν είστε σίγουροι για την παρουσία σημείων κυκλοφορίας εντός 10sec 
• Συνεχίστε με τις σωστικές εμφυσήσεις, αν χρειάζεται, μέχρι το παιδί να αρχίσει να αναπνέει αποτελεσματικά μόνο του.
• Γυρίστε το παιδί στο πλάι ( σε θέση ανάνηψης, με προσοχή σε περίπτωση ιστορικού τραύματος) αν διατηρεί τις αισθήσεις του.
• Επανεκτιμάτε το παιδί συχνά.
7Β. Αν δεν υπάρχουν σημεία κυκλοφορίας 
 
• Ξεκινήστε θωρακικές συμπιέσεις.
• Συνδυάστε τις διασωστικές εμφυσήσεις και θωρακικές συμπιέσεις με ρυθμό 15 συμπιέσεις ανά 2 εμφυσήσεις.
Θωρακικές συμπιέσεις 
Για όλα τα παιδιά, συμπιέστε το κατώτερο ήμισυ του στέρνου. Η συμπίεση θα πρέπει να είναι ικανή να προκαλέσει κάθοδο του στέρνου κατά τουλάχιστον το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα. Αίρετε την πίεση εντελώς και επαναλάβετε με μια συχνότητα τουλάχιστον 100 – 120 /min.

Μετά από 15 συμπιέσεις, κάνετε έκταση της κεφαλής, ανυψώστε το πηγούνι και χορηγήστε 2 αποτελεσματικές εμφυσήσεις. Συνεχίστε συμπιέσεις και εμφυσήσεις με ρυθμό 15:2.

Θωρακικές συμπιέσεις σε βρέφη.

 Όταν πρόκειται για έναν μόνο διασώστη, αυτός θα πρέπει να συμπιέζει το στέρνο με τα άκρα δύο δακτύλων. Εάν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι διασώστες χρησιμοποιήστε την τεχνική εναγκαλισμού του θώρακα. Τοποθετήστε και τους δύο αντίχειρες τον έναν πλάι στον άλλο στο κατώτερο ήμισυ του στέρνου με τα άκρα να δείχνουν προς το κεφάλι του βρέφους. Απλώστε τα υπόλοιπα δάκτυλά σας έτσι ώστε να αγκαλιάσουν κυκλοτερώς το κατώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού με τα άκρα των δακτύλων να υποστηρίζουν τη ράχη του βρέφους.
 Και για τις δύο μεθόδους, πιέστε το κατώτερο τμήμα του στέρνου προς τα κάτω κατά τουλάχιστον το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα του βρέφους ή κατά 4cm.29
Θωρακικές συμπιέσεις σε παιδιά > 1 έτους. 
Για να αποφύγετε τη συμπίεση της ανώτερης κοιλιακής χώρας, εντοπίστε την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου βρίσκοντας τη γωνία όπου οι κατώτερες πλευρές ενώνονται στη μέση γραμμή. Τοποθετήστε το θέναρ και οπισθέναρ του ενός χεριού σας πάνω στο στέρνο σε απόσταση ενός δακτύλου πάνω από την απόφυση. Ανασηκώστε τα δάκτυλα ώστε να μην ασκείται πίεση στις πλευρές του παιδιού.
Τοποθετήστε τον εαυτό σας πάνω από το θώρακα του θύματος και, με τα άνω άκρα σας τεντωμένα, συμπιέστε το στέρνο ώστε να κατέλθει κατά τουλάχιστον το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα ή κατά 5cm.29,30
Σε μεγαλύτερα παιδιά ή εάν οι ανανήπτες είναι μικρόσωμοι, αυτό επιτυγχάνεται πιο εύκολα χρησιμοποιώντας και τα δύο χέρια, με τα δάκτυλα του ανανήπτη πλεγμένα μεταξύ τους.
Μην διακόψετε την αναζωογόνηση μέχρι 
• Το παιδί να εμφανίσει σημεία κυκλοφορίας (αρχίζει να ξυπνάει, να κινείται, να ανοίγει τα μάτια και να αναπνέει φυσιολογικά).
• Να έλθουν περισσότεροι επαγγελματίες υγείας και μπορέσουν είτε να βοηθήσουν είτε να αναλάβουν τη συνέχεια.
• Να κουραστείτε.
Αποτέλεσμα εικόνας για Θωρακικές συμπιέσεις με δύο χέρια – παιδ
Θωρακικές συμπιέσεις με δύο χέρια – παιδί
Αποτέλεσμα εικόνας για Θωρακικές συμπιέσεις με ένα χέρι – παιδί.
Θωρακικές συμπιέσεις με ένα χέρι – παιδί

 

Πότε να καλέσετε για βοήθεια 
Είναι σημαντικό για τους διασώστες να φθάσει βοήθεια όσο το δυνατόν γρηγορότερα όταν ένα παιδί καταρρέει.
• Όταν υπάρχουν πάνω από ένας διασώστες διαθέσιμοι, ο ένας ξεκινάει αναζωογόνηση ενώ ο άλλος πηγαίνει να καλέσει βοήθεια.
• Αν μόνο ένας διασώστης είναι παρόν, ξεκινάει αναζωογόνηση για περίπου 1 min ή 5 κύκλους ΚΑΡΠΑ πριν πάει για βοήθεια. Για να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος διακοπής της ΚΑΡΠΑ, μπορεί να είναι δυνατό να πάρει ένα βρέφος ή μικρό παιδί μαζί του καθώς αναζητά βοήθεια.
• Αν είστε μόνοι σας, είστε αυτόπτης μάρτυρας όταν ένας παιδί καταρρέει ξαφνικά και υποψιάζεστε πρωτοπαθή καρδιακή ανακοπή, καλέστε πρώτα βοήθεια και μετά ξεκινήστε ΚΑΡΠΑ καθώς το παιδί μπορεί να χρειαστεί άμεση απινίδωση. Αυτό αποτελεί ασυνήθιστη κατάσταση.
Αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής (ΑΕΑ) και BLS 
Συνεχίστε ΚΑΡΠΑ μέχρι να έρθει ΑΕΑ. Συνδέστε τον ΑΕΑ και ακολουθήστε τις οδηγίες.
Για παιδιά 1-8 ετών, χρησιμοποιήστε μικρά ηλεκτρόδια αν υπάρχουν διαθέσιμα, όπως επεξηγείται στο κεφάλαιο Βασική Υποστήριξη της Ζωής και Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση.31
Θέση ανάνηψης 
Ένα αναίσθητο παιδί του οποίου ο αεραγωγός είναι ανοικτός και που αναπνέει φυσιολογικά, θα πρέπει να γυρίζει στο πλάι σε θέση ανάνηψης.
Υπάρχουν διάφορες θέσεις ανάνηψης. Ο στόχος όλων είναι η αποφυγή απόφραξης του αεραγωγού και η ελάττωση της πιθανότητας εισόδου υγρών, όπως σιέλου, εκκρίσεων ή εμέτου στον ανώτερο αεραγωγό.
Υπάρχουν κάποιες σημαντικές αρχές που θα πρέπει να ακολουθηθούν. 
• Τοποθετήστε το παιδί σε όσο το δυνατόν καλύτερη πλάγια θέση γίνεται, με το στόμα του ελεύθερο, γεγονός που θα επιτρέπει την ελεύθερη ροή υγρών.
• Η θέση θα πρέπει να είναι σταθερή. Στην περίπτωση βρέφους, μπορεί να χρειαστεί ένα μικρό μαξιλάρι ή μια κουβέρτα σε ρολό που θα τοποθετηθεί κατά μήκος της ράχης του, ώστε να διατηρήσει τη θέση του και να μη γυρίσει ούτε ανάσκελα ούτε μπρούμυτα. \
• Αποφύγετε οποιαδήποτε πίεση στο θώρακα του παιδιού που μπορεί να παρεμποδίσει την αναπνοή του.
• Θα πρέπει να είναι δυνατό να γυρίσετε το παιδί στο πλάι και σε θέση ανάνηψης εύκολα και με ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανότητα κάκωσης της ΑΜΣΣ με τεχνικές σταθεροποίησης της ΑΜΣΣ.
• Αλλάζετε πλάι τακτικά προκειμένου να αποφύγετε την εφαρμογής μεγάλης πίεσης για πολλή ώρα στα ίδια σημεία (π.χ. κάθε 30 min).

• Η θέση ανάνηψης των ενηλίκων είναι κατάλληλη και για παιδιά.

Απόφραξη αεραγωγού από ξένο σώμα (FBAO) 

Τα κτυπήματα στην πλάτη, οι θωρακικές ωθήσεις και οι κοιλιακές ωθήσεις, αυξάνουν την ενδοθωρακική πίεση και μπορούν να προκαλέσουν την έξοδο του ξένου σώματος από τον αεραγωγό.
Στα μισά περιστατικά χρειάζονται πάνω από ένας χειρισμοί για να ανακουφίσουν την απόφραξη.32
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ποια τεχνική θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί πρώτα ούτε με ποια σειρά. Αν δεν είναι επιτυχής μια τεχνική, δοκιμάστε τις άλλες τη μια μετά την άλλη μέχρι να εξέλθει το ξένο σώμα (Εικόνα 6.7).
Η πιο σημαντική διαφορά από τον αλγόριθμο των ενηλίκων είναι ότι οι κοιλιακές συμπιέσεις δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα βρέφη. Αν και οι κοιλιακές συμπιέσεις έχουν κατά καιρούς προκαλέσει τραυματισμούς σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός στα βρέφη και στα πολύ μικρά παιδιά. Αυτό οφείλεται στην οριζόντια θέση των πλευρών, γεγονός που αφήνει τα ανώτερα ενδοκοιλιακά όργανα πολύ πιο εκτεθειμένα σε τραυματισμό. Γι’ αυτό, οι κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της FBAO διαφέρουν μεταξύ βρεφών και παιδιών.
Αναγνώριση απόφραξης αεραγωγού από ξένο σώμα 
Όταν ένα ξένο σώμα βρίσκεται στον αεραγωγό το παιδί αντιδρά αμέσως με βήχα στην προσπάθειά του να το αποβάλλει. Ο αυτόματος βήχας είναι πιο πιθανό να είναι αποτελεσματικός σε σχέση με οποιονδήποτε χειρισμό μπορεί να εφαρμόσει ο διασώστης.
Ωστόσο, αν το παιδί δεν βήχει ή ο βήχας είναι αναποτελεσματικός και το ξένο σώμα αποφράσσει πλήρως τον αεραγωγό, το παιδί μπορεί πολύ γρήγορα να πάθει ασφυξία. Γι’ αυτό θα χρειαστούν άμεσες ενεργητικές παρεμβάσεις μόνο όταν ο βήχας είναι αναποτελεσματικός, όμως σ’ αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να εφαρμοσθούν γρήγορα και με αυτοπεποίθηση.
πλειονότητα των περιστατικών πνιγμονής σε βρέφη και παιδιά συμβαίνουν ενώ παίζουν ή τρώνε, συνήθως παρουσία ενός ανθρώπου που τα φροντίζει. Επομένως, συχνά πρόκειται για περιστατικά παρουσία αυτόπτη μάρτυρα και οι παρεμβάσεις ξεκινούν ενώ το παιδί έχει ακόμη τις αισθήσεις του.
Η απόφραξη αεραγωγού από ξένο σώμα χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη αναπνευστικής δυσχέρειας και συνοδεύεται από βήχα, γογγυσμό ή συριγμό. Παρόμοια σημεία και συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με άλλες αιτίες απόφραξης του αεραγωγού όπως λαρυγγίτιδα και επιγλωττίτιδα. Αυτές οι καταστάσεις αντιμετωπίζονται με διαφορετικό τρόπο από αυτόν της FBAO.
Υποψιαστείτε FBAO αν η έναρξη των σημείων και συμπτωμάτων είναι αιφνίδια και δεν υπάρχουν άλλα σημάδια νόσου. Ενδεχομένως να υπάρχουν κάποια στοιχεία που θα θέσουν την υποψία στο διασώστη, π.χ. ιστορικό λήψης τροφής ή παιχνιδιού με μικρά αντικείμενα ακριβώς πριν την έναρξη των συμπτωμάτων.
Ανακούφιση της FBAO 
Ασφάλεια και κλήση βοήθειας.
Η αρχή του να μη προκαλέσετε κακό θα πρέπει πάντα να εφαρμόζεται, όπως π.χ. αν το παιδί μπορεί να αναπνέει και να βήχει, ακόμη και με δυσκολία, ενθαρρύνετε αυτές τις προσπάθειες.
Μην κάνετε καμία παρέμβαση σε αυτό το σημείο γιατί μπορεί να προκαλέσετε μετακίνηση του ξένου σώματος και να επιδεινώσετε το πρόβλημα, π.χ. προκαλώντας πλήρη απόφραξη αεραγωγού.
Αν το παιδί βήχει αποτελεσματικά, δεν χρειάζεται καμία εξωτερική παρέμβαση. Ενθαρρύνετε το παιδί να βήχει και παρακολουθείτε συνεχώς.
Αν ο βήχας του παιδιού είναι (ή γίνεται) αναποτελεσματικός), καλέστε άμεσα για βοήθεια και εκτιμήστε το επίπεδο συνείδησης του παιδιού.
 Παιδί με FBAO που έχει τις αισθήσεις του. 
Αν το παιδί διατηρεί ακόμη τις αισθήσεις του, αλλά δεν βήχει ή βήχει αναποτελεσματικά, ξεκινήστε ραχιαίες ωθήσεις. Αν τα χτυπήματα στην πλάτη δεν ανακουφίζουν την FBΑΟ, κάνετε θωρακικές συμπιέσεις στα βρέφη ή κοιλιακές συμπιέσεις στα παιδιά. Αυτοί οι χειρισμοί προκαλούν βήχα τεχνητά, αυξάνουν την ενδοθωρακική πίεση και απελευθερώνουν το ξένο σώμα.
Ραχιαίες ωθήσεις σε βρέφη 
• Στηρίξτε το βρέφος σε πρηνή θέση με το κεφάλι προς τα κάτω ώστε να διευκολύνετε την έξοδο του ξένου σώματος με τη βοήθεια της βαρύτητας.
• Για διασώστη που κάθεται ή γονατίζει θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να στηρίξει το παιδί με ασφάλεια κατά μήκος των ποδιών του.
• Στηρίξτε το κεφάλι του βρέφους τοποθετώντας τον αντίχειρα του ενός χεριού στη γωνία της κάτω γνάθου, και ένα ή δύο δάκτυλα του ίδιου χεριού στο ίδιο σημείο από την άλλη πλευρά της γνάθου.
• Μην ασκείται πίεση στους μαλακούς ιστούς κάτω από τη γνάθο του βρέφους, καθώς αυτό μπορεί να επιδεινώσει την απόφραξη.
• Εφαρμόστε μέχρι 5 ραχιαίες ωθήσεις με την παλάμη του ενός χεριού στη μεσότητα της ράχης ανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες.
• Ο στόχος είναι η ανακούφιση της απόφραξης με κάθε εμφύσηση παρά το να χορηγηθούν και οι πέντε.
Ραχιαίες ωθήσεις σε παιδιά > 1 έτους 
• Οι ραχιαίες ωθήσεις είναι πιο αποτελεσματικές αν το παιδί είναι με το κεφάλι προς τα κάτω.
• Ένα μικρό παιδί μπορεί να τοποθετηθεί κατά μήκος των ποδιών του διασώστη, όπως και στα βρέφη.
• Αν αυτό δεν είναι δυνατό, στηρίξτε το παιδί σε μια θέση που να σκύβει προς τα εμπρός και εφαρμόστε τις ραχιαίες ωθήσεις από πίσω.
Αν τα χτυπήματα στην πλάτη αποτύχουν, και το παιδί διατηρεί τις αισθήσεις του, χρησιμοποιήσετε θωρακικές συμπιέσεις για τα βρέφη και κοιλιακές συμπιέσεις για τα παιδιά.
Μην χρησιμοποιείτε τις κοιλιακές συμπιέσεις (χειρισμός Heimlich) σε βρέφη. 
Θωρακικές ωθήσεις σε βρέφη 
• Τοποθετήστε το βρέφος σε ύπτια θέση με το κεφάλι. Αυτό επιτυγχάνετε εύκολα αν τοποθετήσετε το ελεύθερο αντιβράχιό σας κατά μήκος της ράχης του βρέφους και περιβάλετε κυκλοτερώς το ινίο του με την παλάμη σας.
• Στηρίξτε το βρέφος με το αντιβράχιο, που είναι τοποθετημένο προς τα κάτω ή κατά μήκος του μηρού σας.
• Αναγνωρίστε το διακριτικό σημείο των θωρακικών συμπιέσεων (στο κατώτερο ήμισυ του στέρνου, περίπου ένα δάκτυλο πάνω από την ξιφοειδή απόφυση)
• Εφαρμόστε 5 θωρακικές ωθήσεις. Είναι παρόμοιες με τις θωρακικές συμπιέσεις κατά την ΚΑΡΠΑ, αλλά πιο απότομες και εφαρμόζονται με πιο αργό ρυθμό.
Κοιλιακές ωθήσεις για παιδιά > 1 έτους 
• Σταθείτε ή γονατίστε πίσω από το παιδί. Τοποθετήστε τα χέρια σας κάτω από τα χέρια του παιδιού και αγκαλιάστε το σώμα του.
• Σφίξτε τη γροθιά του ενός χεριού σας και τοποθετήστε την μεταξύ ομφαλού και ξιφοειδούς απόφυσης.
• Κρατήστε σφιχτά αυτό το χέρι σας με το άλλο και πιέστε προς τα μέσα και πάνω.
• Επαναλάβετε 5 φορές.
• Βεβαιωθείτε ότι δεν ασκείτε πίεση στην ξιφοειδή απόφυση ή στο κατώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού – αυτό μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό σε ενδοκοιλιακά όργανα.
Μετά τις θωρακικές ή κοιλιακές συμπιέσεις επανεκτιμήστε το παιδί.
Αν το ξένο σώμα δεν έχει απομακρυνθεί και το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του, συνεχίστε την αλληλουχία των ραχιαίων ωθήσεων – θωρακικών συμπιέσεων για τα βρέφη και ραχιαίων ωθήσεων – κοιλιακών συμπιέσεων για τα παιδιά.
Καλέστε ή στείλτε κάποιον να καλέσει βοήθεια, αν δεν έχει φθάσει βοήθεια ακόμη.
Μην αφήνετε το παιδί σ’ αυτό το στάδιο. 
Αν το ξένο σώμα απομακρυνθεί επιτυχώς, εκτιμήστε την κλινική κατάσταση του παιδιού. Είναι πιθανό κομμάτι του ξένου σώματος να παραμείνει στην αεροφόρο οδό και να προκαλέσει επιπλοκές.
Οι κοιλιακές συμπιέσεις μπορεί να προκαλέσουν εσωτερικούς τραυματισμούς, γι’ αυτό όλα τα θύματα που αντιμετωπίσθηκαν με κοιλιακές συμπιέσεις θα πρέπει να εξετάζονται από γιατρό.4
Αναίσθητο παιδί με FBAO. 
Αν το παιδί με FBAO είναι ή γίνει αναίσθητο, τοποθετήστε το σε σταθερή, επίπεδη επιφάνεια.
Καλέστε ή στείλτε κάποιον να καλέσει βοήθεια, αν δεν έχει φθάσει βοήθεια ακόμη.
Μην αφήνετε το παιδί σ’ αυτό το στάδιο.
Προχωρήστε ως ακολούθως: 
Διάνοιξη αεραγωγού. Ανοίξτε τη στοματική κοιλότητα και αναζητήστε οποιοδήποτε εμφανές ξένο σώμα. Αν δείτε κάποιο, κάνετε μια προσπάθεια να το απομακρύνετε μόνο με ένα δάκτυλο. Μην προσπαθήσετε να απομακρύνετε το ξένο σώμα χωρίς να έχετε άμεση όραση αυτού και μην κάνετε επανειλημμένες προσπάθειες με το δάκτυλο – μπορεί το ξένο σώμα να προωθηθεί βαθύτερα στο φάρυγγα και να προκαλέσει τραυματισμό.
Εμφυσήσεις διάσωσης. 
Ανοίξτε τον αεραγωγό εκτείνοντας την κεφαλή/ανυψώνοντας το πηγούνι και δοκιμάστε να δώσετε πέντε εμφυσήσεις διάσωσης. Εκτιμήστε την αποτελεσματικότητα κάθε εμφύσησης: αν η εμφύσηση δεν προκαλεί ανύψωση του θώρακα, αναθεωρήστε τη θέση της κεφαλής πριν κάνετε την επόμενη προσπάθεια.
Θωρακικές συμπιέσεις και ΚΑΡΠΑ 
• Προσπαθήστε να δώσετε 5 εμφυσήσεις διάσωσης και αν το παιδί δεν ανταποκρίνεται (κινείται, βήχει, αναπνέει αυτόματα) προχωρήστε σε θωρακικές συμπιέσεις χωρίς περαιτέρω εκτίμηση της κυκλοφορίας.
• Ακολουθείστε τον αλγόριθμο της ΚΑΡΠΑ για έναν διασώστη (βήμα 7Β) για περίπου 1 min ή 5 κύκλους των 15 συμπιέσεων προς 2 εμφυσήσεις πριν να καλέστε το ΕΚΑΒ (εφόσον αυτό δεν έχει γίνει ήδη από κάποιον άλλον).
• Όταν ο αεραγωγός είναι ανοικτός για χορήγηση των σωστικών εμφυσήσεων, δείτε αν μπορείτε να διακρίνεται κάποιο ξένο σώμα μέσα στη στοματική κοιλότητα.
• Αν υπάρχει εμφανές ξένο σώμα, προσπαθήστε να το απομακρύνετε με την τεχνική του ενός δακτύλου.
• Αν φαίνεται ότι η απόφραξη έχει αρθεί, ανοίξτε και ελέγξτε τον αεραγωγό όπως παραπάνω. Δώστε διασωστικές εμφυσήσεις αν το παιδί δεν αναπνέει.
• Αν το παιδί ανακτήσει τις αισθήσεις του και αρχίσει να αναπνέει αυτόματα και αποτελεσματικά, τοποθετήστε το σε ασφαλή θέση στο πλάι (θέση ανάνηψης) και παρακολουθείτε την αναπνοή και το επίπεδο συνείδησης καθώς περιμένετε να έλθει το ΕΚΑΒ.
Συνεχίζεται…

Υποστήριξη της ζωής στα παιδιά – (Μέρος Πρώτο)

Εξειδικευμένη υποστήριξη της ζωής στα παιδιά – Εκτίμηση του βαρέως πάσχοντος ή τραυματισμένου παιδιού – Αποφυγή καρδιοαναπνευστικής ανακοπής (Μέρος Δεύτερο)

Εξειδικευμένη υποστήριξη της ζωής στα παιδιά – Αεραγωγός – Ενδοτραχειακή διασωλήνωση – Υγρά και φάρμακα – Καρδιακό monitoring (Μέρος Τρίτο)

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ