Ο όρος « υποξαιμία » αναφέρεται σε μια μη φυσιολογική μείωση του οξυγόνου που περιέχεται στο αίμα, που προκαλείται από μια αλλαγή στην ανταλλαγή αερίων που συμβαίνουν στις πνευμονικές κυψελίδες.
Φυσιολογικές και παθολογικές τιμές
Η υποξαιμία εμφανίζεται όταν η μερική πίεση του οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα (PaO 2 ) είναι μικρότερη από 55-60 mmHg και / ή ο κορεσμός οξυγόνου της αιμοσφαιρίνης (SpO 2 ) είναι μικρότερος από 90%.
Υπενθυμίζουμε ότι ο κορεσμός οξυγόνου κυμαίνεται κανονικά μεταξύ 97% και 99% σε υγιή άτομα, ενώ μπορεί να είναι φυσιολογικά χαμηλότερος στους ηλικιωμένους (περίπου 95%) και πολύ χαμηλότερος (ίσος ή κάτω από 90%) σε άτομα με παθολογίες. ή κυκλοφορικό.
Εάν ταυτόχρονα το PCO 2 είναι μεγαλύτερο από 45 mmHg, εμφανίζεται υποξαιμία μαζί με υπερκαπνία , δηλαδή μη φυσιολογική αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2 ).
Οι φυσιολογικές τιμές του PaO 2 ποικίλλουν πολύ ανάλογα με την ηλικία (υψηλότερες στους νέους, χαμηλότερες στους ηλικιωμένους), αλλά συνήθως είναι μεταξύ 70 και 100 mmHg περίπου: ένα PaO 2 μικρότερο από 70 mmHg αποκαλύπτει υποξία ήπια, ενώ όταν πέφτει κάτω από 40 mmHg υποδηλώνει ιδιαίτερα σοβαρή υποξαιμία.
Αιτίες
Η υποξαιμία προκαλείται από μια ανώμαλη και περισσότερο ή λιγότερο σοβαρή μείωση των ανταλλαγών αερίων μεταξύ αίματος και ατμόσφαιρας που συμβαίνουν στις πνευμονικές κυψελίδες. Αυτή η αλλοίωση συμβαίνει για διάφορες αιτίες, οξείες και χρόνιες.
Η οξεία υποξαιμία προκαλεί:
- Βρογχικό άσθμα
- Πνευμονικό οίδημα
- Πνευμονία
- Πνευμοθώρακα
- Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS)
- Πνευμονική εμβολή
- Ασθένεια υψομέτρου (πάνω από 2.500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας)
- Φάρμακα που καταστέλλουν τη δραστηριότητα των αναπνευστικών κέντρων, για παράδειγμα ναρκωτικά (όπως η μορφίνη) και αναισθητικά (όπως η προποφόλη).
Αιτίες χρόνιας υποξαιμίας:
- Εμφύσημα
- Πνευμονική ίνωση
- Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- Νεοπλάσματα των πνευμόνων
- Διάμεσες πνευμονικές παθήσεις
- Συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες
- Εγκεφαλικές κακώσεις.
Συμπτώματα και σημεία
Η ίδια η υποξαιμία είναι σημάδι ασθένειας ή πάθησης.
Ανάλογα με την υποκείμενη αιτία, η υποξαιμία μπορεί να συσχετιστεί με διάφορα συμπτώματα και σημεία, όπως:
- Κυάνωση
- Δέρμα κόκκινο σαν κεράσι
- Γενική αδιαθεσία
- Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)
- Αναπνοή Cheyne-Stokes
- Άπνοια
- Υπέρταση
- Αρρυθμίες
- Ταχυκαρδία
- Κοιλιακή μαρμαρυγή
- Καρδιακό επεισόδιο
- Σύγχυση
- Βήχας
- Αιμόπτυση
- Ταχύπνοια (αυξημένος ρυθμός αναπνοής)
- Εφίδρωση
- Εξασθένηση (έλλειψη δύναμης)
- Ιπποκράτεια δάχτυλα ( Πληκτροδακτυλία)
- Χαμηλός κορεσμός οξυγόνου
- Χαμηλή μερική πίεση οξυγόνου στο αίμα
- Κώμα και θάνατος σε σοβαρές περιπτώσεις
Δεν υπάρχουν πάντα όλα τα συμπτώματα που αναφέρονται ταυτόχρονα.
Σε περίπτωση ταυτόχρονης υπερκαπνίας, μπορεί επίσης να εμφανιστούν τα ακόλουθα:
- Ερυθρότητα του δέρματος
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
- Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία
- Μυϊκοί σπασμοί
- Μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα
- Αυξημένη αρτηριακή πίεση
- Αυξημένη εγκεφαλική ροή αίματος
- Πονοκέφαλος
- Σύγχυση και λήθαργος
- Αυξημένη καρδιακή παροχή
Στην περίπτωση σοβαρής υπερκαπνίας (PaCO2 συνήθως μεγαλύτερη από 75 mmHg), τα συμπτώματα εξελίσσονται προς αποπροσανατολισμό, πανικό, υπεραερισμό, σπασμούς, απώλεια συνείδησης και μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Ωστόσο, να θυμάστε ότι η υποξαιμία είναι κατά μέσο όρο πιο σοβαρή και πιο γρήγορα θανατηφόρα από την υπερκαπνία.
Συνέπειες
Η πιθανή συνέπεια της υποξαιμίας είναι η υποξία , δηλαδή η μείωση της ποσότητας του οξυγόνου που διατίθεται στους ιστούς, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση (δηλαδή θάνατο) του ιστού όπου εμφανίζεται, καθώς το οξυγόνο είναι απαραίτητο για την επιβίωση των κυττάρων. Η υποξία μπορεί να «γενικευθεί» (επηρεάζοντας έτσι ολόκληρο τον οργανισμό) ή «ιστό» όταν η έλλειψη οξυγόνου επηρεάζει έναν συγκεκριμένο ιστό του οργανισμού (για παράδειγμα η τρομακτική εγκεφαλική υποξία , ικανή να προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη, ακόμη και θάνατο σε πιο σοβαρές περιπτώσεις) .
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό, τη φυσική εξέταση και έναν αριθμό πιθανών εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων (όπως ακτινογραφίες θώρακος).
Δύο βασικές παράμετροι για τον προσδιορισμό της κατάστασης της υποξαιμίας είναι:
- Κορεσμός οξυγόνου (SpO 2 ) : μετριέται με οξύμετρο.
- μερική πίεση οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα (PaO 2 ) : μετράται με ανάλυση αερίων αίματος, μια πιο επεμβατική εξέταση κατά την οποία λαμβάνεται αίμα από τον καρπό του ασθενούς με μια σύριγγα.
| Φυσιολογικές τιμές της μερικής πίεσης του οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα (PaO 2 ), διαιρεμένες με την ηλικία του ασθενούς | |
| Ηλικία (έτη) | PaO 2 mmHg |
| 20-29 | 94 (84-104) |
| 30-39 | 91 (81-101) |
| 40-49 | 88 (78-98) |
| 50-59 | 84 (74-94) |
| 60-69 | 81 (71-91) |
Με βάση την ηλικία του ασθενούς και το PaO 2 mmHg του, η υποξία ταξινομείται ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή:
- ήπια υποξία: PaO2 περίπου 60 – 70 mmHg (κάτω από 80 mmHg εάν ο ασθενής είναι κάτω των τριάντα).
- μέτρια υποξία: PaO 2 40 – 60 mmHg;
- σοβαρή υποξία: PaO 2 <40 mmHg.
Οι τιμές SpO 2 συσχετίζονται με τις τιμές PaO 2 : μια τιμή SpO 2 90% γενικά συσχετίζεται με μια τιμή PaO 2 κάτω από 60 mmHg.
Θεραπεία
Ο υποξαιμικός ασθενής πρέπει πρώτα να υποβληθεί σε θεραπεία με χορήγηση οξυγόνου ( οξυγονοθεραπεία ) και, σε σοβαρές περιπτώσεις, με υποβοηθούμενο αερισμό .
Δεύτερον, πρέπει να προσδιοριστεί η υποκείμενη αιτία που το καθόρισε και αντιμετώπισε αυτήν την αιτία με συγκεκριμένο τρόπο, για παράδειγμα, σε περίπτωση σοβαρού άσθματος, ο ασθενής πρέπει να λάβει εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά ή κορτικοστεροειδή.
ΠΗΓΗ: medicinaonline
Παναγιώτης Σπανός
Διασώστης – Πλήρωμα Ασθενοφόρου
Πρόεδρος Διασωστών Ρόδου
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
