Η αλλαγή δεν είναι πάντα άνετη, αλλά είναι απαραίτητη για να μείνουμε επίκαιροι – και ασφαλείς.
✍️ Chief Marc Bashoor
Σε πολλές περιπτώσεις, το πιο χρονοβόρο μέρος της δουλειάς για έναν επικεφαλής δεν είναι τα συμβάντα, αλλά τα ζητήματα προσωπικού. Και όσο κι αν φαίνεται απλό, η διαχείριση αλλαγής κουλτούρας είναι ίσως το μεγαλύτερο εργαλείο που έχουμε για να μειώσουμε αυτά τα προβλήματα.
Ήρθε η ώρα να… νιώσουμε άβολα, γιατί εκεί ξεκινά η εξέλιξη.
Άνεση ≠ Ανάπτυξη
Ας το παραδεχτούμε: όλοι νιώθουμε άνετα όταν είμαστε εκτός υπηρεσίας, με γνωστούς ανθρώπους, σε οικεία περιβάλλοντα. Όμως η πυροσβεστική – και ιδιαίτερα η ασφάλεια – δεν είναι χώρος για εφησυχασμό. Αν θέλουμε να βελτιωθούμε, πρέπει να βγούμε από τη «ζώνη άνεσης». Γιατί η αλήθεια είναι μία:
Η αλλαγή είναι το μόνο σταθερό.
Αλλά γιατί την αποφεύγουμε τόσο συστηματικά; Επειδή η αλλαγή μάς μεταφέρει από το γνώριμο στο άγνωστο – και αυτό προκαλεί δυσφορία. Όμως η επιβίωση και η πρόοδος προϋποθέτουν να δουλεύουμε μέσα σε αυτό το «άβολο».
Η (ανύπαρκτη;) κουλτούρα ευθύνης
Πολλές φορές, αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα φαινόμενα παρενόχλησης ή διακρίσεων στον χώρο εργασίας – και καλώς πράττουμε. Αλλά πώς γίνεται να ανεχόμαστε ταυτόχρονα συμπεριφορές που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο ζωές, όπως το να μην φοράμε ζώνη ασφαλείας στο όχημα ή ιμάντες ασφαλείας στη φιάλη αέρα;
49 πολιτείες στις ΗΠΑ υποχρεώνουν από τον νόμο τη χρήση ζώνης ασφαλείας. Κι όμως, σε πολλούς πυροσβεστικούς οργανισμούς, κάποιοι το αγνοούν συστηματικά. Πού είναι η ευθύνη;
Σε ένα τμήμα που υπηρέτησα, υπήρξαν άτομα που φόρεσαν μπλουζάκια με ψεύτικη «ζώνη» σε πορτοκαλί χρώμα, ώστε να φαίνονται ότι φορούν ζώνη όταν περνούν από τον διοικητή. Αντί να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, βρήκαμε τρόπο να το καμουφλάρουμε. Αυτό είναι έλλειψη κουλτούρας ευθύνης.
Προτεραιότητα και Οδήγηση: Το φανάρι δεν είναι “πρόταση”
Οι κόκκινοι σηματοδότες και τα STOP δεν είναι “ενδείξεις” που αρκεί να «προσέξουμε λίγο». Τα φώτα και οι σειρήνες δεν μας δίνουν το δικαίωμα προτεραιότητας — μας επιτρέπουν να ζητήσουμε προτεραιότητα. Ο οδηγός οφείλει να διασφαλίσει ότι ΟΛΑ τα οχήματα έχουν σταματήσει πριν διασχίσει.
Ακόμα και αν οι πολιτικές επιτρέπουν διαφορετικές ταχύτητες, χρειάζεται κρίση:
🔵 Ένα περιστατικό που δεν θέτει σε κίνδυνο ζωές (π.χ. επαναλαμβανόμενος ψευδοσυναγερμός), δεν απαιτεί φώτα και σειρήνες.
Είναι θέμα συλλογικής ευθύνης, εκπαίδευσης, αλλά και συμπεριφοράς ηγεσίας.
Τα After-Action Reviews (AARs): Μαθήματα ή διακοσμητικά;
Οι βιβλιοθήκες μας είναι γεμάτες με AARs. Κι όμως, εξακολουθούμε να βλέπουμε πυροσβέστες να εκσφενδονίζονται από οχήματα λόγω μη χρήσης ζώνης. Αν όντως ήταν «μαθήματα», θα είχαμε αλλάξει.
Στις δεκάδες αναφορές που έχω διαβάσει, καμία δεν επιβεβαιώνει «βλάβη ζώνης» – μόνο ότι δεν φορέθηκε.
Η ευθύνη είναι πράξη – όχι έννοια
Όπως έχουμε αφήσει πίσω τα λαστιχένια μποτάκια και τις άμαξες με άλογα, έτσι πρέπει να προχωρήσουμε και με την ασφάλεια και την πειθαρχία.
Η ευθύνη ξεκινά από το άτομο, περνά στον αξιωματικό βάρδιας και διαπερνά όλη την ηγεσία. Η επόμενη φορά που θα σκεφτείς να αγνοήσεις κάτι απλό – όπως η ζώνη ασφαλείας ή το όριο ταχύτητας – θυμήσου:
Θα μπορούσες να το εξηγήσεις στο δικαστήριο;
Κάνε το σωστό. Για σένα, για την ομάδα, για την κοινωνία.
Είναι ώρα να αλλάξουμε την κουλτούρα μας, όχι από επιβολή, αλλά από συνείδηση. Να είμαστε υπόλογοι όταν έχουμε δίκιο, και – ακόμα περισσότερο – όταν κάνουμε λάθος.
Απλά κάνε το σωστό:
Για σένα. Για τους συναδέλφους σου. Για την οικογένειά σου. Για όσους υπηρετείς.
Πηγή: Where is our culture of accountability?
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
