Κλινικά Σημεία και Συμπτώματα
Η αξία της αναγνώρισης κλινικών σημείων και συμπτωμάτων, έγκειται στο γεγονός ότι όσο πιο πρώιμα αναγνωρισθεί ένα περιστατικό ανακοπής, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να ανανήψει, με την προϋπόθεση φυσικά ότι θα πραγματοποιηθούν και οι κατάλληλες πρακτικές αναζωογόνησης.
Τα κύρια κλινικά συμπτώματα της Καρδιοαναπνευστικής ανακοπής είναι τα ακόλουθα:
1.Απουσία σφυγμού στα μεγάλα αγγεία. Ο έλεγχος για σφυγμό γίνεται με την ψηλάφηση των μεγάλων αρτηριών (καρωτίδα, μηριαία). Η ξαφνική διακοπή της λειτουργίας της καρδιακής αντλίας έχει ως συνέπεια την άμεση διακοπή του κύματος σφυγμών.
2.Απώλεια της συνείδησης. Η απώλεια της συνείδησης επέρχεται εντός 10-20 δευτερολέπτων ύστερα από την ανακοπή. Στην περίπτωση αυτή χρήζει να γίνει διαφορική διάγνωση από άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η επιληψία, η τοξικότητα από φάρμακα (ηρεμιστικά, ναρκωτικά, υπνωτικά) ο σακχαρώδης διαβήτης (υπουπεργλυκαιμικό κώμα) ή άλλες αιτίες.
3.Διακοπή του αυτόματου αερισμού. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει άπνοια λόγω της διακοπής της αιμάτωσης στα κέντρα του προμήκους η οποία επέρχεται 15-30 δευτερόλεπτα μετά την ανακοπή. Η διάγνωση της άπνοιας βασίζεται στη διαπίστωση διακίνησης αέρα από το στόμα και τη μύτη του θύματος και πρέπει να συνοδεύεται από διατήρηση ανοικτού του ανώτερου αεραγωγού.
4.Απουσία καρδιακών τόνων.Αναγκαία για την διαπίστωση τους είναι η χρήση ιατρικών μέσων (στηθοσκόπιο). Η διαπίστωση των καρδιακών τόνων είναι αρκετά δύσκολη στην περίπτωση που ο ανανήπτης δεν είναι αρκετά ειδικευμένος στην ακρόαση. Επίσης, όταν στο περιβάλλον που γίνεται η ανακοπή υπάρχει υψηλού επιπέδου θόρυβος.
5.Διαστολή της κόρης. Μυδρίαση και κατάργηση του φωτοκινητικού αντανακλαστικού παρατηρείτε 60-90 δευτερόλεπτα μετά την ανακοπή. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντοτε αξιόπιστο σύμπτωμα της καρδιοαναπνευστικής ανακοπής καθώς μπορεί να εμφανίζεται και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση στο μάτι, δηλητηριάσεις ή μετά την λήψη ορισμένων φαρμάκων[15,16].
Είναι επιβεβλημένο να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ERC, η απουσία αναπνοής σε αναίσθητο θύμα αρκεί για τη διαπίστωση καρδιοαναπνευστικής ανακοπής και την έναρξη αναζωογόνησης. Η εκτίμηση της ύπαρξης αυτόματης αναπνοής, πραγματοποιείται έπειτα από απελευθέρωση του αεραγωγού και το τρίπτυχο έλεγχο «Βλέπω-Ακούω-Αισθάνομαι». Πιο περιγραφικά στοιχεία για την απελευθέρωση του αεραγωγού και τον έλεγχο της αναπνοής, αναφέρονται σε επόμενο κεφάλαιο.
| Κλινικά σημεία | Χρόνος εμφάνισης |
| 1. Απουσία σφυγμού | Αμέσως |
| 2. Απουσία καρδιακών τόνων | Αμέσως |
| 3. Απώλεια συνείδησης | 10 -20sec |
| 4. Διακοπή αερισμού | 15-30sec |
| 5. Μυδρίαση | 60 -90sec |
Πίνακας 1: Κλινικά σημεία ανακοπής και χρόνος εμφάνισης τους.
Αίτια Καρδιοπνευμονικής Ανακοπής
Οι αιτιολογικοί μηχανισμοί της καρδιοαναπνευστικής ανακοπής ποικίλλουν ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσαν. Για την καλύτερη αποσαφήνιση των αιτιών, θεωρήθηκε σκόπιμη η διάκριση σε αίτια καρδιακής και αίτια αναπνευστικής ανακοπής.
- A. Αίτια Καρδιακής Ανακοπής
Σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής μαζί με την αιμάτωση, σχεδόν ταυτόχρονα, σταματάει και η οξυγόνωση των ιστών, γιατί οι εφεδρείες σε οξυγόνο των ζωτικών οργάνων (καρδιάς, εγκεφάλου) είναι περιορισμένες και εξαντλούνται σε μερικά δευτερόλεπτα, με αποτέλεσμα να επέρχεται γρήγορα πλήρης ισχαιμική ανοξία. Οι αιτίες της καρδιακής ανακοπής μπορεί να είναι πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς.
Οι μη καρδιακές ή δευτεροπαθείς αιτίες ανακοπής οδηγούν σε καρδιακή ανακοπή γιατί στερούν το μυοκάρδιο από το αναγκαίο οξυγόνο.
Ανάλογα με το βασικό μηχανισμό πρόκλησης τα μη καρδιακά αίτια ταξινομούνται σε:
- Κώλυμα στις αεροφόρους οδούς από:
- Απόφραξη αεραγωγού από ξένο σώμα ή τη γλώσσα
- Εγκεφαλική ανεπάρκεια και κώμα
- Αντιδράσεις υπερευαισθησίας
- Κακώσεις θώρακα και πνευμόνων
II.Κεντρική καταστολή λόγω:
- Εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου
- Κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων
- Φαρμακευτικής υπερδοσολογίας
- Κώματος κάθε αιτιολογίας
III.Χαμηλή ποσότητα οξυγόνου από:
- Εισπνοή τοξικών αερίων
- Καρδιακή ανακοπή[17].
Οι καρδιακές ή πρωτοπαθείς αιτίες ανακοπής αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων καρδιακής ανακοπής. Έχουν συχνά καλή πρόγνωση και υψηλό ποσοστό επιβίωσης, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναταχθούν έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Οι συνηθέστερες καθαρά καρδιακές αιτίες ανακοπής είναι :
- Στεφανιαία νόσος (>75% των περιπτώσεων), όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ή οξεία ισχαιμία.
- Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
- Βαλβιδοπάθειες (στένωση αορτικής, ανεπάρκεια μιτροειδούς)
- Πλήρης ή υψηλού βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός
- Βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα
- Σύνδρομα με μακρύ διάστημαQT(συγγενή ή επίκτητα), όπως υποκαλιαιμία, λήψη κινιδίνης, βραδυκαρδία, βαριά εγκεφαλικά επεισόδια
- Διαταραχές αγωγιμότητας όπως σύνδρομο Wolf-Parkinson-White
- Άμεσος μηχανικός ή ηλεκτρικός ερεθισμός καρδίας (καθετηριασμός, στεφανιογραφία)
- Μείωση του κατά λεπτού όγκου αίματος.
Άλλες αιτίες καρδιακές και μη που οδηγούν όμως σε ανακοπή είναι :
- Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος από ισχαιμική καρδιοπάθεια.
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος, αποτελεί τη συχνότερη αιτία (~50%) των καρδιακών ανακοπών στους ενήλικες. Καθώς το 63% περίπου των αιφνίδιων θανάτων μετά από ένα«καρδιακό επεισόδιο» συμβαίνει στην πρώτη ώρα από την έναρξη των συμπτωμάτων, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των ασθενών πεθαίνουν πριν φτάσουν ακόμη στο νοσοκομείο.
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος διακρίνεται σε:
- Οφειλόμενο σε ανεπάρκεια της αντλίας
Στο 90% των περιπτώσεων αιφνίδιου θανάτου, ο θάνατος οφείλεται σε κοιλιακή μαρμαρυγή, μια δυνητικά αναστρέψιμη αιτία ανακοπής που χρήζει ανάταξης με χορήγηση απινίδωσης[18].
Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος σε αθλητές και νέους:
Αυτός ο θάνατος οφείλεται σε:
- Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
- Συγγενείς ανωμαλίες στεφανιαίων αρτηριών
- Δεξιά κοιλιακή δυσπλασία
- Στένωση αορτής και πρόπτωση μιτροειδούς (σπανιότερα).
- Μεγάλη απώλεια αίματος : shock
- Μεταβολικά αίτια ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως υποκαλιαιμία , υπερκαλιαιμία, οξέωση.
- Φαρμακευτικά αίτια: τοξικότητα από δακτυλίτιδα , αδρεναλίνη, χλωριούχο ασβέστιο, προκαϊναμίδη , κινιδίνη, κάλιο, υδραργυρικών διουρητικών IV και μεγάλη δόση αναισθητικών και ναρκωτικών φαρμάκων.
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ:
“Η αναγκαιότητα των AED στη Βασική Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση. Διερεύνηση και
χαρτογράφηση των AED στον Ελλαδικό χώρο.”
ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΕΣ
ΖΥΚΑΪ ΦΛΟΥΤΟΥΡΑ
ΧΑΜΗΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
