Τι είναι η αλλεργική αντίδραση και πόσο συχνές είναι;
Μια αλλεργική αντίδραση συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά ακατάλληλα ως απάντηση στην παρουσία μιας ουσίας που λανθασμένα αντιλαμβάνεται ως απειλή. Ο οργανισμός δεν αντιδρά άμεσα στον ερεθιστικό παράγοντα, αλλά στην ισταμίνη που απελευθερώνεται από κύτταρα που έχουν υποστεί βλάβη μέσω της ανοσολογικής αντίδρασης σε επόμενη έκθεση. Ενώ, το αναφυλακτικό σοκ είναι μια ακραία αλλεργική αντίδραση.
Οι αλλεργίες είναι πολύ συχνές στα παιδιά και μπορούν να προκαλέσουν από ένα «γαργαλητό στη γλώσσα» μέχρι και θάνατο. Το Allergy UK έχει υπολογίσει ότι το εντυπωσιακό ποσοστό των 4 στους 10 ανθρώπους στη Βρετανία θα υποστεί κάποια στιγμή στη ζωή του αλλεργική αντίδραση.
Πάνω από πέντε χιλιάδες άνθρωποι χρειάζονται θεραπεία στο νοσοκομείο για σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτές είναι θανατηφόρες – προκαλώντας κατά μέσο όρο 10 θανάτους ετησίως.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η πλειονότητα αυτών των θανάτων και των εισαγωγών στο νοσοκομείο είναι δυνατόν να αποφευχθούν, ενώ ορισμένοι είναι αποτέλεσμα της παροχής λανθασμένων πληροφοριών στους ανθρώπους σχετικά με τα συστατικά.
Επισήμανση τροφίμων
Από τα τέλη του 2014 τα εστιατόρια και τα καταστήματα εστίασης σε όλη την Ευρώπη υποχρεούνται από το νόμο να ενημερώνουν τους πελάτες εάν το φαγητό τους περιέχει συστατικά που είναι γνωστό ότι προκαλούν αλλεργίες. Το προσωπικό πρέπει να παρέχει πληροφορίες για 14 καθημερινά αλλεργιογόνα.
Σύμφωνα με το νόμο, τα πιθανά τροφικά αλλεργιογόνα που χρησιμοποιούνται ως συστατικά ή βοηθήματα επεξεργασίας πρέπει επίσης να δηλώνονται στη συσκευασία ή στο σημείο πώλησης. Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα τρόφιμα FIC, οι πελάτες πρέπει να ενημερώνονται εάν το φαγητό τους περιέχει κάποιο από τα ακόλουθα
Σέλινο – συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε βρίσκεται σε κύβους ζωμού και σούπα
Δημητριακά που περιέχουν γλουτένη – συμπεριλαμβανομένων της όλυρας, του σιταριού, της σίκαλης, του κριθαριού
Καρκινοειδή – π.χ. καβούρια, αστακούς, γαρίδες και γαριδόπαστα
Αυγά – συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων αλειμμένα με αυγό
Ψάρια
Λούπινο – μπορεί να βρεθεί σε ορισμένα είδη ψωμιού, γλυκίσματα, ζυμαρικά
Γάλα
Μαλάκια – μύδια, χερσαία σαλιγκάρια, καλαμάρια, που βρίσκονται επίσης στη σάλτσα στρειδιών
Μουστάρδα
Ξηροί καρποί – για παράδειγμα αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, μακαντάμια
Φιστίκια – βρίσκονται επίσης στο αράπικο φιστίκι
Σουσάμι – βρίσκεται σε κάποια είδη ψωμιού, στο χούμους, στο ταχίνι
Σόγια – περιέχεται στο beancurd (φαγητό από φασόλια και πηγμένο γάλα), στα φασόλια edamame (με φρέσκια σόγια), στο τόφου
Διοξείδιο του θείου – χρησιμοποιείται ως συντηρητικό σε αποξηραμένα φρούτα, προϊόντα κρέατος, αναψυκτικά, λαχανικά, αλκοόλ.
Συνήθεις εκλυτικοί παράγοντες για αλλεργικές αντιδράσεις
Οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Ωστόσο, τα πιο συνηθισμένα αίτια είναι τρόφιμα όπως τα φιστίκια, οι ξηροί καρποί (π.χ. αμύγδαλα, καρύδια, κάσιους και βραζιλιάνικα καρύδια), το σουσάμι, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά.
Στις μη τροφικές αιτίες περιλαμβάνονται τα τσιμπήματα σφήκας ή μέλισσας, το φυσικό λάτεξ (καουτσούκ), η πενικιλίνη ή οποιοδήποτε άλλο φάρμακο ή ένεση. Η άσκηση μπορεί επίσης να προκαλέσει μια καθυστερημένη αλλεργική αντίδραση μετά την έκθεση σε ένα αλλεργιογόνο.
Πώς να αναγνωρίσετε μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση
Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Γενικευμένη έξαψη του δέρματος
- Εξάνθημα ή κνίδωση οπουδήποτε στο σώμα
- Αίσθημα άγχους ή «αίσθηση επικείμενης καταστροφής».
- Πρήξιμο του λαιμού και του στόματος και δυσκολία στην κατάποση ή την ομιλία
- Μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό – συνήθως επιτάχυνση της καρδιάς.
- Σοβαρή κρίση άσθματος που δεν ανακουφίζεται από την χρήση εισπνευστήρα
- Οξύς κοιλιακός πόνος, έντονη ναυτία και έμετος
- Ξαφνικό αίσθημα αδυναμίας που ακολουθείται από κατάρρευση και απώλεια των αισθήσεων
- Ένας ασθενής είναι απίθανο να εμφανίσει όλα τα παραπάνω συμπτώματα.
Πώς να αντιμετωπίσετε την αναφυλαξία
Η βασική συμβουλή είναι να αποφεύγετε όλα τα γνωστά αλλεργιογόνα όπου είναι δυνατόν. Εάν κάποιος έχει μια ήπια αλλεργική αντίδραση, ένα αντιισταμινικό δισκίο ή σιρόπι μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικό. Ωστόσο, το φάρμακο θα χρειαστεί τουλάχιστον 15 λεπτά για να δράσει. Εάν ανησυχείτε ότι η αντίδραση μπορεί να είναι συστημική (σε όλο το σώμα) και απειλητική για τη ζωή, χρησιμοποιήστε αμέσως ένα αυτόματο ενέσιμο φάρμακο αδρεναλίνης. Είναι πολύ καλύτερο να δώσετε αδρεναλίνη και να μην τη χρειαστείτε παρά όταν είναι πολύ αργά.
Έχουν κυκλοφορήσει μια έκδοση της Epipen που χρειάζεται να κρατηθεί στη θέση της μόνο για 3 δευτερόλεπτα. Το να την κρατήσετε στη θέση της για περισσότερο χρόνο δεν κάνει κακό και υπάρχουν πολλές από τις παλαιότερες εκδόσεις που κυκλοφορούν ακόμη που πρέπει να κρατηθούν στη θέση τους για 10 δευτερόλεπτα.
Natasha’s Law (Νόμος της Νατάσας)
Η λανθασμένη επισήμανση των συστατικών σε μια μπαγκέτα Pret-a-Manger προκάλεσε τον θλιβερό θάνατο της Natasha Ednan-Laperouse το 2016. Υπέστη καρδιακή ανακοπή ενώ βρισκόταν σε πτήση λόγω της αλλεργίας της στο σουσάμι, το οποίο δεν αναφερόταν στην ετικέτα.
Έκτοτε, οι αρχές εφάρμοσαν τον νόμο της Natasha, ο οποίος επιβάλλει πλήρη κατάλογο των συστατικών και επισήμανση των αλλεργιογόνων σε όλα τα προσυσκευασμένα και τα τρόφιμα που παρασκευάζονται επιτόπου. Ο νόμος αυτός έχει συμβάλει στη μείωση του αριθμού των εισαγωγών σε νοσοκομεία λόγω τροφικών αλλεργιών και στην προστασία των ατόμων με τροφικές αλλεργίες από περιττές βλάβες.
Επιπλέον, ενώ τα άτομα με αλλεργίες θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους την αυτόματη ένεση αδρεναλίνης, πολλοί δεν το κάνουν. Εάν έχετε σοβαρή αλλεργία, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είναι ενημερωμένη και ότι την έχετε πάντα μαζί σας, ειδικά όταν τρώτε φαγητό που δεν έχετε προετοιμάσει.
Xolair
Το 2024, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το Xolair, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος, μετρίαζε σημαντικά τις αλλεργικές αντιδράσεις σε όσους ήταν αλλεργικοί σε τρόφιμα όπως τα φιστίκια, το γάλα και τα αυγά, όταν χορηγούνταν με ένεση επί σειρά μηνών, εξασθενίζοντας την ανοσολογική αντίδραση. Ακολούθως εγκρίθηκε στις ΗΠΑ από τον FDA για τη θεραπεία αυτών των αλλεργιών, και παραμένει προς έγκριση για τη χρήση αυτή στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ενώ η αποφυγή τροφής παραμένει η κύρια θεραπεία για τις τροφικές αλλεργίες, σημαίνει ότι οι πάσχοντες μπορούν να ζήσουν μια πιο φυσιολογική ζωή, ανησυχώντας λιγότερο για το ενδεχόμενο να εμφανίσουν αναφυλαξία από ίχνη αλλεργιογόνων στα τρόφιμα και το περιβάλλον τους.
Έχει περιγραφεί ως ένα παιχνίδι που αλλάζει τα δεδομένα για όσους κινδυνεύουν από αναφυλακτικές αντιδράσεις. Αν και το Xolair δεν είναι ακόμη διαθέσιμο στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρόκειται για μια συναρπαστική εξέλιξη στη θεραπεία των αλλεργιών και ελπίζουμε ότι θα μειώσει δραστικά τον αριθμό των θανάτων που προκαλούνται από αλλεργικές αντιδράσεις στο μέλλον.
Συγγραφέας: Emma Hammett
Πηγή: https://onlinefirstaid.com/food-allergies-and-anaphylaxis/?inf_contact_key=91bf6aa96b8cd107b1e28cc25990c184d18a532c4142cb79caf2b269de1401fa
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
