Ενισχύοντας τα ποσοστά επιβίωσης
Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 40 χρόνια, έχουμε τη δυνατότητα να μειώσουμε τον αριθμό των θανάτων από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή στον χώρο εργασίας.
Η ΞΑΦΝΙΚΗ καρδιακή ανακοπή στοιχίζει περισσότερες από 460.000 ζωές στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. Παρά την άμεση αναγνώριση του συμβάντος και την άμεση ΚΑΡΠΑ, τα ποσοστά επιβίωσης κάτω του 5% εξακολουθούν να είναι συνηθισμένα. Και παρά τις δεκαετίες εκπαίδευσης των πρώτων ανταποκριτών και των μελών της κοινότητας στην καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), το ποσοστό θανάτων από καρδιακή ανακοπή εκτός νοσοκομείου έχει αλλάξει ελάχιστα τα τελευταία 35 χρόνια.
Για πρώτη φορά, ωστόσο, έχουμε τη δυνατότητα να μειώσουμε τον αριθμό των θανάτων από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή σε δημόσιους χώρους και στο χώρο εργασίας. Μελέτες αποκαλύπτουν ότι περίπου το 80% όλων των ενηλίκων θυμάτων αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής θα έχουν καρδιακό ρυθμό που είναι δυνητικά “απινιδώσιμος” κατά τα πρώτα λεπτά μετά τη διακοπή της καρδιάς τους. Η απινίδωση είναι η μόνη αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση αυτών των θανατηφόρων καρδιακών ρυθμών.
Η απινίδωση είναι η διαδικασία κατά την οποία μια ηλεκτρονική συσκευή (απινιδωτής) δίνει ένα εξειδικευμένο ηλεκτρικό σοκ στην καρδιά. Ο απινιδωτής καθαρίζει το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς (ένα είδος επανεκκίνησης), επιτρέποντας στην καρδιά να αποκαταστήσει έναν φυσιολογικό ρυθμό. Αυτή είναι η μόνη θεραπεία όταν η καρδιά βρίσκεται σε καρδιακή ανακοπή από τα πιο συνηθισμένα αίτια, την κοιλιακή μαρμαρυγή και την κοιλιακή ταχυκαρδία. Αυτοί οι χαοτικοί καρδιακοί ρυθμοί πρέπει να σταματήσουν, ώστε η καρδιά να έχει την ευκαιρία να επανέλθει στη φυσιολογική ηλεκτρική δραστηριότητα και να αρχίσει να αντλεί ξανά αίμα.
Η πιθανότητα επιβίωσης από την καρδιακή ανακοπή μειώνεται κατά 7-10% με κάθε λεπτό που περνάει μετά την κατάρρευση. Εθνικές μελέτες και δηλώσεις θέσεων από κορυφαίες ομάδες γιατρών έκτακτης ανάγκης δείχνουν ότι ο χρόνος κλήσης των υπηρεσιών έκτακτης ιατρικής βοήθειας μέχρι την απινίδωση υπερβαίνει συνήθως τα 10 λεπτά. Αυτό υποστηρίζεται από ένα μάλλον θλιβερό ποσοστό αναζωογόνησης μικρότερο από 5 τοις εκατό για την εξωνοσοκομειακή καρδιακή ανακοπή στις περισσότερες κοινότητες.
Η απινίδωση παρέχει τη σημαντικότερη θεραπεία για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής στον ενήλικα ασθενή. Η επιστήμη της αναζωογόνησης δίνει πλέον μεγάλη έμφαση στην έγκαιρη και ταχεία παροχή τόσο της ΚΑΡΠΑ όσο και της απινίδωσης. Οι πιθανότητες επιβίωσης αυξάνονται σημαντικά όταν το διάστημα μεταξύ της έναρξης της καρδιακής ανακοπής και της παροχής απινίδωσης είναι όσο το δυνατόν συντομότερο.
Επίδραση των χρόνων απόκρισης του συστήματος προνοσοκομειακής φροντίδας
Ερευνητικές μελέτες δείχνουν ότι περισσότερα από τα μισά θύματα καρδιακής ανακοπής θα μπορούσαν να σωθούν εάν αντιμετωπίζονταν γρήγορα με απινιδωτές. Σε ορισμένες μελέτες, τα αποτελέσματα ήταν ακόμη πιο δραματικά. Η άμεση ανταπόκριση από το σύστημα προνοσοκομειακής φροντίδας με δυνατότητα ταχείας απινίδωσης αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης σε μόλις 5 τοις εκατό. Ενώ όσοι παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης διαφημίζουν συχνά τους γρήγορους χρόνους απόκρισης, είναι δύσκολο να βρεθούν οι πάροχοι στο πλευρό του θύματος καρδιακής ανακοπής σε λιγότερο από πέντε λεπτά.
Οι χρόνοι απόκρισης μετριούνται παραδοσιακά από τη στιγμή της αποστολής έως την άφιξη στη διεύθυνση. Αυτό δεν λαμβάνει υπόψη το χρόνο που χρειάζεται για να φτάσει κανείς στον ασθενή. Μελέτες δείχνουν ότι οι χρόνοι απόκρισης σε τοπικές επιχειρήσεις μπορεί κάλλιστα να είναι εντός πέντε ή 10 λεπτών, αλλά ο χρόνος που απαιτείται για την πρόσβαση στον ασθενή, την αξιολόγηση της κατάστασης και την παροχή απινίδωσης είναι πιο κοντά στα 10-12 λεπτά. Σε αυτό το σημείο οι πιθανότητες επιβίωσης, ακόμη και όταν γίνεται καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, μειώνονται σημαντικά. Το εθνικό πρότυπο στο οποίο οι πάροχοι αξιολογούν την επιτυχία της παροχής υπηρεσιών είναι συνήθως οκτώ λεπτά. Αυτός είναι συχνά ο μέσος χρόνος απόκρισης, όχι ο στόχος για κάθε κλήση.
Οι επιτόπιοι AEΑ μπορούν να τοποθετηθούν στις περισσότερες επιχειρήσεις έτσι ώστε οι εκπαιδευμένοι πρώτοι ανταποκριτές να μπορούν να έχουν πρόσβαση στη μονάδα και να παρέχουν απινίδωση σε τρία έως τέσσερα λεπτά. Αυτό είναι που εξηγεί τον σημαντικό αριθμό “σωτηριών” σε περιβάλλοντα όπου υπάρχουν AEΑ. Η παρουσία εκπαιδευμένων, επιτόπιων ανταποκριτών έκτακτης ανάγκης που έχουν άμεσα διαθέσιμο AEΑ βελτιώνει τρομερά την επιβίωση από καρδιακή ανακοπή στον χώρο εργασίας.
Στο Διεθνές Αεροδρόμιο O’Hare στο Σικάγο, κανένα από τα 60 έως 70 θύματα καρδιακής ανακοπής που βλέπουν κάθε χρόνο δεν επέζησε του συμβάντος, παρά το γεγονός ότι στο αεροδρόμιο υπάρχουν σταθμευμένοι παραϊατρικοί, σε μια τριετή περίοδο μελέτης. Το αεροδρόμιο εγκατέστησε 33 AEΑ, εκπαίδευσε ελάχιστο αριθμό προσωπικού και βασίστηκε σε ένα εκπαιδευμένο κοινό για να αντιδράσει σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής. Το ποσοστό επιβίωσης στο O’Hare είναι τώρα 64%, και 10 από κάθε 11 επιζώντες στην αρχική μελέτη εξακολουθούσαν να βρίσκονται στο επίπεδο λειτουργίας τους πριν από την ανακοπή ένα χρόνο μετά την καρδιακή ανακοπή.
Αυτό το επίπεδο επιτυχίας της ανάνηψης εκτός νοσοκομείου δεν αποτελεί τον κανόνα στην ιατρική. Ακόμη και οι πιο έμπειροι επαγγελματίες του τομέα της υγείας δυσκολεύτηκαν να πιστέψουν τους αριθμούς του O’Hare, κυρίως επειδή δεν έχουν δει ποτέ τέτοια επιτυχία στο πλαίσιο της κλινικής τους πρακτικής. Ωστόσο, το όφελος της πρώιμης απινίδωσης, πριν από την άφιξη του ασθενοφόρου, έχει έκτοτε αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες με αποτελέσματα πολύ παρόμοια με τη μελέτη O’Hare.
Από επιχειρηματική άποψη, οι AEΑ επιστρέφουν τους εργαζόμενους στο χώρο εργασίας. Μειώνουν τον χαμένο χρόνο και επιστρέφουν έναν παραγωγικό εργαζόμενο στην εταιρεία σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για την έμφαση στην έγκαιρη απινίδωση από κάθε οργανισμό που εμπλέκεται στην παροχή εκπαίδευσης αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης.
Επιστροφή σε έναν παραγωγικό τρόπο ζωής
Ένας τομέας που συχνά παραβλέπεται από τις εταιρείες είναι το μακροπρόθεσμο όφελος ενός προγράμματος AEΑ. Ενώ το αρχικό κόστος του εξοπλισμού και της εκπαίδευσης μπορεί να είναι σημαντικό, το πρόγραμμα μπορεί να είναι πολύ αποδοτικό. Όπως η επένδυση σε πυροσβεστήρα για τον έλεγχο μιας μικρής πυρκαγιάς ώστε να μην καταστρέψει μια επιχείρηση, έτσι και ο AEΑ και ο εκπαιδευμένος εργαζόμενος μπορούν όχι μόνο να σώσουν μια ζωή, αλλά το θύμα καρδιακής ανακοπής που απινιδώνεται νωρίς τις περισσότερες φορές επιβιώνει και επιστρέφει σε έναν παραγωγικό τρόπο ζωής.
Στην επείγουσα ιατρική, η επιτυχία μετράται συνήθως με την ικανότητα μετατροπής ενός ασθενούς χωρίς σφυγμό σε ασθενή που έχει σφυγμό. Αυτή η έννοια της “διάσωσης του ασθενούς” συχνά δεν αξιολογεί τη μακροπρόθεσμη επιβιωσιμότητα ή την ικανότητα του ασθενούς να επιστρέψει σε έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής. Παρόλο που επιτυγχάνονται πολλές “διασώσεις” από τους παραϊατρικούς και το προσωπικό του τμήματος επειγόντων περιστατικών, η μακροπρόθεσμη επιβίωση και η επιστροφή σε έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής είναι πολύ χαμηλή. Το αντίθετο ισχύει όταν έχει πραγματοποιηθεί ταχεία απινίδωση σε περιβάλλοντα όπου τα άτομα είναι εκπαιδευμένα στην ΚΑΡΠΑ και υπάρχει AEΑ.
Εθνικές και διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές
Ενώ τα σημερινά παραϊατρικά συστήματα είναι συχνά σε θέση να λάβουν έναν καρδιακό παλμό σε πολλούς ασθενείς, οι καθυστερήσεις στην παροχή φροντίδας συχνά οδηγούν σε βραχυπρόθεσμη μόνο επιβίωση λόγω των εκτεταμένων βλαβών στην καρδιά και τον εγκέφαλο που προκαλούνται από την έλλειψη οξυγόνου.
Για να επιτευχθεί η συντομότερη δυνατή απινίδωση, η ILCOR υποστηρίζει την ιδέα ότι οι αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές πρέπει να τοποθετούνται σε δημόσιους και εργασιακούς χώρους, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων τη χρήση τους από μη ιατρικά εκπαιδευμένα άτομα.
Η ILCOR συνιστά να εξουσιοδοτείται, να εκπαιδεύεται, να εξοπλίζεται και να καθοδηγείται το προσωπικό να χειρίζεται απινιδωτή, εάν οι αρμοδιότητές του απαιτούν να ανταποκριθεί σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων σε καρδιακή ανακοπή. Η σύσταση αυτή περιλαμβάνει όλο το προσωπικό έκτακτης ανάγκης πρώτης ανταπόκρισης, τόσο στο νοσοκομείο όσο και εκτός νοσοκομείου.
Ο OSHA έχει εκδώσει σύσταση ότι οι χώροι εργασίας θα πρέπει να παρέχουν AEΑ για χρήση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας και Ασφάλειας, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός και το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας υποστηρίζουν και υποστηρίζουν την έννοια της έγκαιρης απινίδωσης τόσο σε δημόσιες όσο και σε εργασιακές εγκαταστάσεις μέσω των εκπαιδευτικών τους προγραμμάτων. Τα προγράμματα εκπαίδευσης για προχωρημένη ανάνηψη (ACLS και PALS) για επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης επιβάλλουν πλέον την εκπαίδευση σε AEΑ ως ζωτικό στοιχείο του προγράμματος.
Ενώ πολλοί αναφέρουν την εξαιρετική επιτυχία των προγραμμάτων AEΑ, δεν πρέπει να παραβλέπεται η ποιότητα της εκπαίδευσης στην καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και η παρουσία εκπαιδευμένων πρώτων ανταποκριτών στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Οι επιτόπιοι ανταποκριτές έκτακτης ανάγκης είναι πολύ πιθανό να είναι οι μόνοι που θα παράσχουν φροντίδα σε ένα θύμα κατά τα πρώτα λεπτά. Θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι να ανταποκρίνονται και να παρέχουν βοήθεια πριν από την άφιξη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Οι καρδιακές προσβολές που δεν αντιμετωπίζονται μπορεί να εξελιχθούν σε σημείο που η καρδιά να σταματήσει να αντλεί αίμα.
Οι καρδιακές προσβολές είναι το κυριότερο ιατρικό επείγον περιστατικό για ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Περίπου 743.000 άνθρωποι πέθαναν πέρυσι από στεφανιαία νόσο, γεγονός που την καθιστά την κύρια αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το θετικό είναι ότι η επιβίωση από μια πρώτη καρδιακή προσβολή -χωρίς καρδιακή ανακοπή- έχει αυξηθεί δραματικά. Η αποδοχή και η αυξημένη χρήση του καρδιακού καθετηριασμού και των φαρμάκων “διάσπασης θρόμβων”, μαζί με την αυξημένη εκπαίδευση των παρόχων προνοσοκομειακής φροντίδας και των πολιτών, έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης από καρδιακή προσβολή. Ενώ οι δεξιότητες ανάνηψης για το θύμα καρδιακής ανακοπής είναι σημαντικές, η εκπαίδευση στην ΚΑΡΠΑ διδάσκει επίσης στους δυνητικούς διασώστες πώς να αναγνωρίζουν τα σημεία και τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής και του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Περισσότερο από το 50% των ασθενών με καρδιακή προσβολή πεθαίνουν πριν φτάσουν σε ιατρική περίθαλψη, συχνά λόγω της δικής τους καθυστέρησης στην αναζήτηση ιατρικής περίθαλψης. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα καρδιακής προσβολής είναι η άρνηση των συμπτωμάτων από τον ασθενή. Οι εκπαιδευμένοι εργαζόμενοι συμβάλλουν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και της αναγνώρισης της καρδιακής προσβολής και του εγκεφαλικού επεισοδίου, βελτιώνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης.
Τονίζεται η ποιότητα της εκπαίδευσης στην ΚΑΡΠΑ
Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση είναι μια τεχνική που επιτρέπει σε έναν Διασώστη να παρέχει αναπνοές και κυκλοφορία σε ένα θύμα καρδιακής ανακοπής. Η εκπαίδευση χρησιμοποιείται για την κατάρτιση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, των φορέων πρώτης ανταπόκρισης και του κοινού στον τρόπο αναγνώρισης των σημείων καρδιακής προσβολής και την παροχή επείγουσας θεραπείας για καρδιακή ανακοπή από τη δεκαετία του 1960. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι περισσότερα από 40 εκατομμύρια άτομα έχουν εκπαιδευτεί στην ΚΑΡΠΑ, ο αριθμός των θανάτων από καρδιακή ανακοπή δεν έχει μειωθεί σημαντικά.
Πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει ανεπαρκείς συμπιέσεις και αναπνοές από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης που ανταποκρίνονται στην καρδιακή ανακοπή στο νοσοκομείο και από τους παρόχους προνοσοκομειακής φροντίδας. Δίνεται πλέον μεγάλη έμφαση στην ποιότητα της εκπαίδευσης στην ΚΑΡΠΑ από τους περισσότερους φορείς που προσφέρουν εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση στην ΚΑΡΠΑ επιτυγχάνεται συνήθως σε μια συνεδρία τεσσάρων έως έξι ωρών, η οποία περιλαμβάνει τη διαχείριση του ασθενούς με καρδιακή προσβολή, τις τεχνικές απόφραξης του αεραγωγού και την ΚΑΡΠΑ για βρέφη, παιδιά και ενήλικες. Η εκπαίδευση για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται με επάρκεια έναν AEΑ. Η εκπαίδευση με AEΑ είναι μια επιλογή που μπορεί εύκολα να ενσωματωθεί σε προγράμματα εκπαίδευσης στην ΚΑΡΠΑ για απλούς διασώστες.
Διαχείριση AEΑ, ανάπτυξη
Οι εταιρείες που ξεκινούν ένα πρόγραμμα AEΑ πρέπει να κάνουν μια επιτόπια έρευνα για την τοποθέτηση του, να αναπτύξουν και να βελτιώσουν το απαιτούμενο από τον OSHA εσωτερικό σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης και να επιλέξουν τον σωστό AEΑ. Τα προγράμματα AEΑ θα πρέπει να έχουν ισχυρή ιατρική επίβλεψη από ιατρό και θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην εκπαίδευση που είναι εξειδικευμένη για κάθε χώρο.
Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί η διαφορά των διαφόρων AEΑ που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά. Η διαφήμιση μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και αυτός δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για την επιλογή ενός AEΑ. (Πρόσφατα είδαμε ένα AEΑ να πωλείται στο eBay για λιγότερο από το μισό του αρχικού του κόστους. Το μόνο πρόβλημα: Ο FDA είχε ανακαλέσει τη συσκευή έξι μήνες πριν, κάτι που ο πωλητής παρέλειψε να αναφέρει).
Η τεχνολογία και η ευκολία λειτουργίας διαφέρουν μεταξύ των εμπορικών σημάτων που είναι διαθέσιμα. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος αντικατάστασης των μπαταριών και των ηλεκτροδίων. Ορισμένες είναι πολύ αποδοτικές, αλλά ορισμένες μπορεί να κοστίζουν εκατοντάδες δολάρια ετησίως για τη σωστή συντήρησή τους.
Δεν υπάρχουν “κακοί” AEΑ. Διαφέρουν ως προς τον τρόπο με τον οποίο παρέχουν θεραπεία, τις δυνατότητές τους, τα χαρακτηριστικά τους, το χρώμα, το κόστος και το στυλ. Αλλά ουσιαστικά όλα κάνουν το ίδιο πράγμα: αξιολογούν έναν καρδιακό ρυθμό και παρέχουν ένα ηλεκτροσόκ απινίδωσης. Έχω πει συχνά: “Αν πέσω κάτω και έχετε AEΑ, βάλτε το σε μένα, ανεξάρτητα από τη μάρκα”.
Από το 1989 που κυκλοφόρησε ο πρώτος AEΑ, έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά πολλά νέα προϊόντα. Ορισμένα κατασκευάζονται από εταιρείες με μακρά ιστορία στην κατασκευή ιατρικού εξοπλισμού- άλλα είναι νεοσύστατες εταιρείες, ορισμένες από τις οποίες αντιμετώπισαν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. Μια μικρή, οικονομικά προβληματική εταιρεία έκλεισε πρόσφατα τις πόρτες της και δεν πωλεί πλέον προμήθειες ή παρέχει τεχνική βοήθεια για τις συσκευές της.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου 2005 του περιοδικού Occupational Health & Safety.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο C. J. Palmer, NREMT-P, έχει περισσότερα από 35 χρόνια εμπειρίας ως πάροχος ιατρικών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Είναι ενεργός εκπαιδευτής ACLS, PALS και BLS και διευθύνων σύμβουλος της Emergency Care Consultants, μιας εταιρείας κατάρτισης και παροχής συμβουλών που βρίσκεται στο μητροπολιτικό Σικάγο. Η εταιρεία (www.EmergencyCareConsultants.com, 800-322-8844), που ιδρύθηκε το 1976, είναι εξουσιοδοτημένος οργανισμός κατάρτισης για οργανισμούς πιστοποίησης υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένου του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ασφάλειας και Υγείας και της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Πηγή: https://ohsonline.com/Articles/2005/06/Boosting-Survival-Rates.aspx
Παναγιώτης Σπανός
Προνοσοκομειακός Διασώστης
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
