Η ασφάλεια κατά τη χρήση εργαλείων χειρός και ηλεκτροκίνητων εργαλείων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς χρησιμοποιούνται καθημερινά σε διάφορες δραστηριότητες: κατασκευές, συντηρήσεις, συναρμολογήσεις, εγκαταστάσεις και πολλές άλλες.
Στο παρελθόν οι άνθρωποι εργάζονταν αποκλειστικά με σωματική δύναμη. Σταδιακά, σχεδίασαν εργαλεία χειρός (σφυριά, καλέμια, κλειδιά, μαχαίρια κ.λπ.) και αργότερα αξιοποίησαν πηγές ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, πεπιεσμένο αέρα κ.ά.) για τη λειτουργία τους. Αυτά είναι τα γνωστά μας ηλεκτροκίνητα εργαλεία (power tools).
Τα εργαλεία αυτά εξοικονομούν χρόνο, κόπο και ενέργεια, αλλά ταυτόχρονα αυξάνουν και τους κινδύνους, λόγω της ισχύος και των πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούν. Για την αποφυγή ατυχημάτων είναι απαραίτητη η κατανόηση των σχετικών κινδύνων και η τήρηση μέτρων ασφαλείας.
Γιατί είναι σημαντική η ασφάλεια στα εργαλεία χειρός και ηλεκτροκίνητα εργαλεία;
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία:
-
Κάθε χρόνο σημειώνονται πάνω από 960.000 τραυματισμοί που σχετίζονται αποκλειστικά με ηλεκτροκίνητα εργαλεία.
-
Χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους λόγω ατυχημάτων με εργαλεία χειρός & power tools.
-
Το κόστος από τέτοια περιστατικά ξεπερνά τα 15,4 εκατομμύρια δολάρια ετησίως (CPSC).
Με λίγη επίγνωση και μερικές βασικές προφυλάξεις, τα περισσότερα από αυτά τα ατυχήματα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
Κύριοι Κίνδυνοι από Εργαλεία Χειρός και Ηλεκτροκίνητα Εργαλεία
-
Θόρυβος: παρατεταμένη έκθεση >85dBA μειώνει την ακοή.
-
Δονήσεις: συνεχής χρήση μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο λευκού δακτύλου (HAVS).
-
Ηλεκτροπληξία: λόγω ηλεκτρικής ενέργειας.
-
Φωτιά/Θερμότητα: υπερθέρμανση, σπινθήρες (π.χ. τροχός).
-
Εργονομία: επαναλαμβανόμενη εργασία προκαλεί καταπονήσεις.
-
Πτώσεις: σκοντάφτισμα σε καλώδια/σωλήνες αέρα.
-
Μηχανικοί κίνδυνοι: θραύση δίσκων, κοπτικών εργαλείων.
-
Ακτινοβολία: σπινθήρες, λάμψεις.
-
Χαμηλός φωτισμός: μειωμένη ορατότητα.
-
Δευτερογενείς κίνδυνοι: εργαλείο που γλιστρά προκαλώντας τραυματισμό τρίτων.
Συνηθισμένα Λάθη που Οδηγούν σε Ατυχήματα
-
Χρήση από μη εξουσιοδοτημένα άτομα.
-
Υπερβολική αυτοπεποίθηση.
-
Χρήση εργαλείων χωρίς προστατευτικά.
-
Ασταθείς επιφάνειες εργασίας.
-
Χρήση φθαρμένων ή λάθος εργαλείων.
-
Παράκαμψη ασφαλιστικών διακοπτών (π.χ. Deadman switch).
-
Έλλειψη προσοχής, κούραση, βιασύνη.
-
Ελλιπής φωτισμός ή κακή οργάνωση χώρου.
-
Εργασία χωρίς Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ).
Μέτρα Ασφαλείας
-
Χρησιμοποιείτε εργαλεία μόνο αν έχετε εκπαιδευτεί σωστά.
-
Ελέγχετε όλα τα εργαλεία πριν και μετά τη χρήση.
-
Σημειώστε ως εκτός λειτουργίας και απομακρύνετε όσα είναι κατεστραμμένα.
-
Μην χρησιμοποιείτε ποτέ φθαρμένα καλώδια, πρόχειρες συνδέσεις ή εργαλεία χωρίς γείωση.
-
Χρησιμοποιείτε ELCB ή RCBO (30mA) για προστασία από ηλεκτροπληξία.
-
Μην κρατάτε το εργαλείο από το καλώδιο.
-
Μην εργάζεστε σε υγρό περιβάλλον.
-
Να φοράτε πάντα ΜΑΠ: γάντια, γυαλιά, προσωπίδα, ωτοασπίδες, κράνος, υποδήματα ασφαλείας.
-
Μην φοράτε χαλαρά ρούχα ή κοσμήματα.
-
Αποθηκεύετε τα εργαλεία σε στεγνό χώρο.
-
Ποτέ μην χρησιμοποιείτε εύφλεκτα υγρά για τον καθαρισμό τους.
Ειδικές Απαιτήσεις Ασφαλείας
Κατά τη χρήση Τροχού (Grinding Machine):
-
Ελέγξτε τον δίσκο για ρωγμές πριν την τοποθέτηση.
-
Χρησιμοποιήστε μόνο δίσκους με RPM υψηλότερο από το εργαλείο.
-
Ελέγξτε την ημερομηνία λήξης του δίσκου.
-
Τοποθετήστε σωστά το προστατευτικό κάλυμμα.
-
Μην ασκείτε υπερβολική πίεση στον δίσκο.
-
Διακόψτε τη χρήση αν παρουσιαστούν έντονες δονήσεις.
-
Προσέξτε τον χώρο γύρω σας – οι σπινθήρες μπορούν να προκαλέσουν φωτιά.
Κατά τη χρήση Δράπανου (Drill Machine):
-
Χρησιμοποιείτε το κατάλληλο τρυπάνι για κάθε υλικό.
-
Αντικαθιστάτε άμεσα τρυπάνια που έχουν χάσει την κόψη τους.
-
Μην χρησιμοποιείτε λάθος λειτουργία (π.χ. τρυπάνι ξύλου σε μέταλλο).
-
Να ελέγχετε το καλώδιο, το σώμα και το διακόπτη πριν τη χρήση.
-
Χρησιμοποιείτε πάντα ΜΑΠ (γυαλιά, γάντια, προσωπίδα, ωτοασπίδες).
-
Σε σταθερά δράπανα, χρησιμοποιείτε προστατευτικό κάλυμμα (guard).
✅ Με τη σωστή εκπαίδευση, έλεγχο και τήρηση βασικών κανόνων, η χρήση εργαλείων χειρός και ηλεκτροκίνητων εργαλείων γίνεται ασφαλής και αποτελεσματική.
Πηγή: Hand tools and Power tools safety
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
