Αντιμετώπιση – Θεραπεία Εγκαύματος (Μέρος Δεύτερο)

Η αντιμετώπιση του εγκαυματία στον τόπο του ατυχήματος και η ασφαλής μεταφορά του στο πλησιέστερο κέντρο παροχής Α’ βοηθειών, είναι πρωταρχικής σημασίας, ανεξάρτητα από την έκταση και τη σοβαρότητα του εγκαύματος.

Οδηγίες για την αντιμετώπιση των εγκαυματιών, χωρίς νοσηλεία σε νοσοκομείο:

 

± Τόπος του εγκαύματος:

Έκπλυση με άφθονο νερό.

Περιτύλιξη με καθαρό ύφασμα και μεταφορά σε ιατρείο επειγόντων περιστατικών.

± Αρχική ιατρική φροντίδα:

Αντιτετανική προφύλαξη.

Καθάρισμα της εγκαυματικής επιφάνειας με σαπούνι και νερό.

Αφαίρεση των τριχών πάνω και γύρω από την εγκαυματική επιφάνεια.
Απομάκρυνση των νεκρωμένων ιστών.

Περιποίηση της εγκαυματικής επιφάνειας: επάλειψη με ιωδιούχο ποβιδόνη ή με αντισηπτική αλοιφή και επίδεσμο.

± Παρακολούθηση:

Επάλειψη με ιωδιούχο ποβιδόνη ή πλύσιμο με νερό και σαπούνι, επάλειψη με αντισηπτική αλοιφή και επίδεσμο, δύο φορές την ημέρα.

Εντατική κινησιοθεραπεία.

Επανεξέταση όπως κρίνεται απαραίτητο. ⁽³²⁾

Οι κυριότεροι στόχοι, για την αντιμετώπιση ατόμου που έχει υποστεί έγκαυμα, είναι οι εξής:

Æ Να σταματήσετε τη διαδικασία του καψίματος και να ανακουφίσετε τον πάσχοντα.

Æ Να κανονίσετε την εσπευσμένη μεταφορά του πάσχοντα στο νοσοκομείο.

Æ Να μειώσετε στο ελάχιστο τον κίνδυνο μόλυνσης.

Æ Να φροντίσετε τα σχετικά τραύματα.

Æ Ξαπλώστε τον πάσχοντα κάτω, προστατεύοντας την καμένη περιοχή από την επαφή με το έδαφος.

Æ Απαλά αφαιρέστε δαχτυλίδια, ρολόι, ζώνη, παπούτσια από τη τραυματισμένη περιοχή πριν αρχίσει να πρήζεται. Προσεκτικά αφαιρέστε τα καμένα ρούχα, εκτός αν έχουν κολλήσει πάνω στο έγκαυμα.

Æ Ξεπλύνετε το έγκαυμα με μεγάλες ποσότητες νερού για διάστημα 10λεπτών, μέχρι να μεταφερθεί ο πάσχων στο νοσοκομείο.

Æ Ενώ ξεπλένετε το έγκαυμα ελέγξτε τραχεία αναπνοή και σφυγμό και να είστε έτοιμοι για καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση.

Æ Να τον επαναφέρετε στη ζωή αν χρειασθεί.

Æ Βεβαιωθείτε ότι το ασθενοφόρο φτάνει. Ενώ περιμένετε, φροντίστε τον πάσχοντα.

Æ Καλύψτε το τραύμα με ένα αποστειρωμένο ειδικό επίθεμα ή ε ένα σεντόνι.

Προσέξτε!

• Καλύψτε το τραύμα για να το προστατεύσετε από τα μικρόβια. Τα εγκαύματα μολύνονται πολύ εύκολα. Χρησιμοποιείστε στεγνά σεντόνια.
• Μην αγγίζετε και μην παρεμβαίνετε στην καμένη περιοχή.
• Μην πιέζετε τις φλύκταινες για να σκάσουν.
• Μην βάζετε λοσιόν, αλοιφές ή λάδι πάνω στο τραύμα.
• Μην εφαρμόζετε πάγο στις εγκαυματικές περιοχές. ⁽⁴⁰⁾

Η μεταφορά του τραυματία πρέπει να γίνεται προσεκτικά, με τον ασθενή σε κατακεκλιμένη θέση και όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Πρέπει να αποφεύγεται η απώλεια θερμότητας (π.χ. φύλλο αλουμινίου) και εάν η προβλεπόμενη μεταφορά πρόκειται να διαρκέσει πολύ, η αγωγή για το σοκ πρέπει να αρχίζει πριν από τη μεταφορά.

Προφύλαξη και θεραπεία του σοκ.

Περιλαμβάνει τα εξής:

•  Γλυκόζη 5%, NaCl 0,9%, NaCO₃ 8,4%.
• PPL (διάλυμα παστεριωμένων ανθρωπίνων πρωτεϊνών του Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού).
• Αίμα
• Χορήγηση ικανοποιητικής ποσότητας υγρών για τη διατήρηση καλής διούρησης. ⁽³⁴⁾

Η απόφαση σχετικά με την αντιμετώπιση του εγκαυματία, την οποία θα λάβει ο γιατρός που τον περιθάλπει, βασίζεται στην έκταση του εγκαύματος, στην εντόπισή του, στον τύπο του, στις συνοδούς κακώσεις, στη συνύπαρξη παθολογικών καταστάσεων ή κοινωνικών προβλημάτων και στη δυνατότητα περιπατητικής αντιμετώπισης του εγκαύματος.

Η αρχική αντιμετώπιση συνίσταται σε απομάκρυνση των χημικών ή επιβλαβών ουσιών και σε αφαίρεση των ενδυμάτων. Η επόμενη προτεραιότητα αφορά τις αεροφόρους οδούς.

Οι ανώτερες αεροφόροι οδοί, είναι ευαίσθητες στις εγκαυματικές κακώσεις, ενώ οι περιοχές χαμηλότερα από τη γλωττίδα είναι πλέον προστατευμένες. Τα σημεία του εγκαύματος των αεροφόρων οδών ενδέχεται αρχικά να είναι λίγα, αλλά η παρουσία του εγκαύματος στο πρόσωπο, καμένων τριχών ή φρυδιών και σημείων οξείας φλεγμονής του στοματοφάρυγγα υποδηλώνει την ύπαρξη εγκαύματος από εισπνοή.

Η εισπνοή καπνού μπορεί να συνοδεύεται από τοξικές εκδηλώσεις λόγω εισπνοής μονοξειδίου του άνθρακα. Σημείο επίσης υπεργλωττιδικού εγκαύματος αποτελεί το βράγχος της φωνής. Σε περιπτώσεις που υπάρχει υπόνοια κάκωσης εξ εισπνοής ή σημεία υποξίας, πρέπει να χορηγείται 100% οξυγόνο.

Μερικά παιδιά με εγκαύματα εξ εισπνοής απαιτούν ενδοσκοπικό έλεγχο των ανώτερων αεροφόρων οδών, τοποθέτηση τεχνητού αεραγωγού και μηχανικό αερισμό. ⁽³⁵⁾

Η θεραπεία παιδιού με σοβαρά εγκαύματα, παρουσιάζεται συνοπτικά παρακάτω.

“ Επείγουσα θεραπεία παιδιού με σοβαρά εγκαύματα”.

¯ Εκτίμηση εισπνοής καπνού:

–         Έκθεση.

–         Καπνιά γύρω από το στόμα και τη μύτη.

–         Σκουρόχρωμη απόχρεμψη.

¯ Εκτίμηση οιδήματος αεραγωγών:

–         Εγκαύματα προσώπου.

–         Ενδεχόμενο διασωλήνωσης (πιο εύκολη, αν γίνει σύντομα).

¯ Έλεγχος άλλων βλαβών (π.χ. αυχενική μοίρα σπονδυλικής στήλης).

¯ Εκτίμηση αναπνοής:

–         Αριθμός αναπνοών.

–         Άπνοια.

–         Χρώμα (η κυάνωση είναι απώτερο σημείο).

–         Θωρακικά εγκαύματα που περιορίζουν την αναπνοή.

–         Έναρξη χορήγησης οξυγόνου με υψηλή ροή.

¯ Εκτίμηση κυκλοφορικού:

–         Καταπληξία από σοβαρά εγκαύματα συμβαίνει μετά από αρκετές ώρες.

–         Τοποθέτηση δύο φλεβικών γραμμών.

–         Θυμηθείτε την οστική (κνημιαία) οδό.

¯ Εκτίμηση επιπέδου συνείδησης:

–         Μειώνεται σε υποξία (βλάβη από εισπνοή), καταπληξία και τραύμα κεφαλής.

¯ Πρόληψη απώλειας θερμότητας:

–         Θερμό περιβάλλον.

–         Αποστειρωμένες πετσέτες, μετά διαφανής μεμβράνη ή θερμομονωτικά σκεπάσματα (space blanket).

Γενικά, η αντιμετώπιση των εγκαυμάτων μπορεί για πρακτικούς λόγους να χωρισθεί σε τρία μέρη:

Πρώτες βοήθειες, τοπική θεραπεία, και γενική θεραπευτική αγωγή.

Οι πρώτες βοήθειες έχουν σκοπό την άμεση ανακούφιση του πάσχοντος από το έντονο άλγος, την προστασία από επιμολύνσεις και την πρόληψη του σόκ. Για τον πόνο χορηγούνται αναλγητικά από το στόμα ή ενδοφλεβίως (ποτέ ενδομυικώς). Για την προστασία από επιμολύνσεις στη διάρκεια της μεταφοράς του πάσχοντος στο νοσοκομείο, η εγκαυματική επιφάνεια σκεπάζεται με ένα αποστειρωμένο πανί ή γάζα και στην ανάγκη με ένα καθαρό πανί.
Εάν βέβαια υπάρχει η δυνατότητα επικάλυψης με ειδικές βαζελινούχες ή παραφινούχες γάζες, τόσο το καλύτερο. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, επιβάλλεται η άμεση έναρξη ενδοφλέβιας χορήγησης υγρών, διαφορετικά θα πρέπει να χορηγήσουμε υγρά από το στόμα. ⁽⁵⁴⁾

Αναλυτικότερα, η χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών:

Η αρχική υποστήριξη με υγρά και ηλεκτρολύτες έχει μεγάλη σημασία για το παιδί με εγκαύματα. Την κύρια προτεραιότητα έχει η υποστήριξη της κυκλοφορίας, για την οποία απαιτείται ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, ώστε αφενός  μεν να καλύπτονται οι ανάγκες συντήρησης σε υγρά και ηλεκτρολύτες, αφετέρου δε να αναπληρώνονται οι συνεχείς απώλειες από την εγκαυματική επιφάνεια.

Η ποσότητα υγρών που απαιτείται για την αναπλήρωση των απωλειών υπολογίζεται γενικά, σε 4 mL/kg για κάθε εκατοστό σωματικής επιφάνειας που καταλαμβάνει το έγκαυμα. Τα υγρά που χορηγούνται στους εγκαυματίες έχουν κατάλληλη σύνθεση ώστε να καλύπτουν τις απώλειες του ‘τρίτου χώρου’, δηλαδή μάλλον τις διαρροές από τα τριχοειδή παρά τις εξωτερικές απώλειες.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων 24 ωρών, πρέπει να χορηγείται διάλυμα Ringer. Η παραγωγή ούρων πρέπει να είναι ≥1 ml/kg/ώρα. Η μισή από την υπολογιζόμενη ποσότητα χορηγείται στη διάρκεια των πρώτων 8 ωρών από την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο και η υπόλοιπη κατά τις επόμενες 16 ώρες.
Στη διάρκεια του δεύτερου 24ώρου το υγρό αυτό αντικαθίσταται μ υδατικό διάλυμα γλυκόζης-χλωριούχου νατρίου 15% και λευκωματίνης (0,5 mL/kg/% εγκαυματικής επιφάνειας σε 6-8 ώρες). ⁽³⁵⁾

Η τοπική αγωγή, περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1.             Εγκαύματα πρώτου βαθμού:

Ουσιαστικά καμία αγωγή. Για την ανακούφιση από τα ενοχλήματα χρησιμοποιούνται αντιισταμινικά φάρμακα και επαλείψεις με κορτιζονούχες αλοιφές.

1.             Εγκαύματα δευτέρου βαθμού, με μικρή έκταση:

Σχολαστικός καθαρισμός, αφαίρεση των υπολειμμάτων των φυσαλίδων που έχουν σπάσει, και άσηπτη επίδεση με ειδικές βαζελινούχες ή παραφινούχες γάζες. Συχνές αλλαγές της επίδεσης, ώστε να παραμείνει στεγνή η εγκαυματική επιφάνεια.

III.            Εγκαύματα δευτέρου βαθμού, με μεγάλη έκταση και εγκαύματα τρίτου βαθμού ή ολικού πάχους ανεξάρτητα από την έκτασή τους:

Σχολαστικός καθαρισμός με χρήση φυσιολογικού ορού και αφαίρεση των υπολειμμάτων των φυσαλίδων και κατά το δυνατόν κάθε νεκρώματος.

Στη συνέχεια, ανάλογα  με τις συνθήκες και τις δυνατότητες που υπάρχουν, εφαρμόζεται η ανοιχτή ή κλειστή μέθοδος θεραπείας των εγκαυμάτων.

Στην ανοιχτή μέθοδο, η εγκαυματική επιφάνεια παραμένει ακάλυπτη και ο πάσχων νοσηλεύεται σε ειδικό απομονωμένο χώρο, όπου εξασφαλίζονται οι απαραίτητες συνθήκες θερμοκρασίας και ασηψίας.

Στην κλειστή μέθοδο, το έγκαυμα καλύπτεται με ειδική άσηπτη επίδεση και γίνονται τακτικές αλλαγές.

Η επούλωση της εγκαυματικής επιφάνειας υποβοηθείται, όταν χρειάζεται, με πλαστική χειρουργική επέμβαση και μεταμόσχευση δέρματος. Αυτό γίνεται κατά κανόνα στα εγκαύματα τρίτου βαθμού, αλλά και στα βαθύτερα εγκαύματα δευτέρου βαθμού. Η επέμβαση αποβλέπει στην προστασία από τις επιμολύνσεις, την επιτάχυνσης της επούλωσης και την αποφυγή σχηματισμού δύσμορφων και ρικνωτικών ουλών.

Συνοπτικά, στην τοπική θεραπεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι παρακάτω μέθοδοι:

α)  Ανοιχτή θεραπεία: έκθεση στον αέρα χωρίς γάζες.

β)  Πήξη: αφαίρεση των φλυκταίνων και διαδοχική τοποθέτηση:

^  υδατικού διαλύματος merkurochrom 2%.
^  νιτρικού αργύρου – AgNO₃10%.

γ)  Νιτρικός άργυρος 0,5% σε κομπρέσες (= απολύμανση αλλά όχι πήξη).

δ)  Αλοιφή Betadine.

ε)  Πρόωρη αφαίρεση των νεκρωμένων ιστών (εγκαύματος τρίτου βαθμού) και άμεση μεταμόσχευση δέρματος.

Η γενική θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές, τα ακόλουθα μέτρα:

û  Ανακούφιση του πόνου με ενδοφλέβια χορήγηση αναλγητικών.

û  Αναπλήρωση των απωλειών νερού, ηλεκτρολυτών και πρωτεϊνών με παρεντερική χορήγηση των κατάλληλων διαλυμάτων.

û  Χορήγηση μεγάλων δόσεων αντιβιοτικών ευρέως φάσματος.

û  Αντιτετανική κάλυψη.

û  Εάν χρειασθεί, αναπλήρωση των καταστραφέντων ερυθρών αιμοσφαιρίων με μετάγγιση αίματος.

Η αναπλήρωση απωλειών σε υγρά γίνεται με ενδοφλέβια χορήγηση σε όλα σχεδόν τα εγκαύματα και μόνο σε εγκαύματα έκτασης μικρότερης από 10% μπορεί να γίνει με τη χορήγηση υγρών από το στόμα. Για την καλύτερη ρύθμιση του ισοζυγίου υγρών στις σοβαρότερες περιπτώσεις, καλό είναι  να τοποθετηθεί στην ουροδόχο κύστη καθετήρας, για την ακριβέστερη μέτρηση της ποσότητας των αποβαλλομένων ούρων.

Ο υπολογισμός της ποσότητας και του είδους των υγρών που θα πρέπει να χορηγηθούν, γίνεται με διάφορους τρόπους και με βάση την έκταση του εγκαύματος και το σωματικό βάρος του πάσχοντος.

Τα υγρά που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι:

¦ ηλεκτρολυτικά διαλύματα (φυσιολογικός ορός, διάλυμα Ringer,κλπ),

¦ κολλοειδή διαλύματα (πλάσμα αίματος και υποκατάστατά του) και

¦ σακχαρούχα διαλύματα (συνήθως Dextrose 5%).

Ένα ικανοποιητικό σχήμα παρεντερικής χορήγησης υγρών είναι το ακόλουθο:

1)    Το πρώτο 24ωρο

• Ηλεκτρολυτικά διαλύματα: 1-1,5κυβ.εκ * kg σωματικού βάρους * %έκταση εγκαύματος.
• Κολλοειδή: 0,5-1κυβ.εκ. * kg σωματικού βάρους * %έκταση εγκαύματος.
• Dextrose 5%: 2.000κυβ.εκ. για αναπλήρωση των φυσιολογικών απωλειών.

2)    Το δεύτερο 24ωρο

• Ηλεκτρολυτικά διαλύματα: το ½ της ποσότητας του πρώτου 24ώρου.
• Κολλοειδή: το ½ της ποσότητας του πρώτου 24ώρου.
• Dextrose 5%: 2.000κυβ.εκ. (επειδή οι φυσιολογικές απώλειες δεν μεταβάλλονται).

3)    Το τρίτο, τέταρτο, κ.ο.κ.24ωρο δεν ακολουθείται ένα ιδιαίτερο σχήμα. Η αναπλήρωση γίνεται ανάλογα με την εξέλιξη της όλης κατάστασης, την ποσότητα των αποβαλλόμενων ούρων και τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ρυθμός χορήγησης των υγρών ακολουθεί τη γνωστή εξέλιξη του εγκαυματικού οιδήματος και είναι ο ακόλουθος:

Το πρώτο 8ωρο μετά το έγκαυμα χορηγείται το ½ της συνολικής ποσότητας υγρών του πρώτου 24ώρου, το δεύτερο 8ωρο το ¼ και το τρίτο 8ωρο το υπόλοιπο ¼.

Το δεύτερο 24ωρο η συνολική ποσότητα υγρών κατανέμεται εξίσου και στα τρία 8ωρα. Ένας καλός δείκτης της ικανοποιητικής αναπλήρωσης των απωλειών είναι στα δύο πρώτα κρίσιμα 24ωρα η καλή διούρηση (30-50κυβ.εκ. ούρων την ώρα).
Αναφέρονται ακόμη, συμπληρωματική θεραπεία, αντιφλεγμονώδης θεραπεία και θεραπεία της τοξικής φάσης. ⁽³¹⁾

Η Συμπληρωματική θεραπεία σε περίπτωση κυκλικών εγκαυμάτων (θώρακας, άκρα) περιλαμβάνει ανακουφιστικές δερματικές διατομές, για να αποφύγουμε κυκλοφορικές διαταραχές και ακολουθεί μεταμόσχευση δέρματος αργότερα.

Αντιφλεγμονώδης θεραπεία: αντιβιοτικά, γ-σφαιρίνη, αντιτετανική προφύλαξη.

Θεραπεία της τοξικής φάσης: σε εγκαύματα που ξεπερνούν το 50% της επιφάνειας του σώματος, μπορεί να είναι χρήσιμες μία ή περισσότερες αφαιμαξομεταγγίσεις και ενδεχόμενα η χορήγηση κορτικοστεροειδών. ⁽³⁴⁾

Περίληψη της αντιμετώπισης των εγκαυμάτων, βρίσκεται στον παρακάτω πίνακα. ⁽⁵⁴⁾

“Επείγουσα αντιμετώπιση εγκαυμάτων”

• Αναλγησία:
  
• –Χορήγηση πηκτικού αναισθητικού (μεγαλύτερα παιδιά).

-Ενδοφλέβια χορήγηση μορφίνης 0.1 mg/kg (όχι ενδομυϊκά, καθότι η         απορρόφηση είναι αναξιόπιστη σε περίπτωση καταπληξίας).

• Υγρά (σε έγκαυμα έκτασης >10% επιφάνειας σώματος):

– 20 ml/kg υγρά (ογκοδιασταλτικά διαλύματα) σε περίπτωση   καταπληξίας.

-Χορήγηση βασικών αναγκών σε υγρά και ηλεκτρο­λύτες (σελ. 368 και  (ποσοστό εγκαύματος χ βάρος (kgr) χ 4 ml/24h ογκοδιασταλτικού διαλύματος).

-Ο μισός απαιτούμενος όγκος υγρών χορηγείται τις πρώτες 8 ώρες από τη στιγμή του εγκαύματος.

-Η υπόλοιπη θεραπεία στηρίζεται σε μετρήσεις βάρους και αποβολής  υγρών (οπότε χρειάζεται καθετηριασμός της ουρήθρας).

• Περιποίηση τραύματος:

-Οι πομφοί πρέπει να αφήνονται ως έχουν.

-Η έκπλυση με κρύο νερό μειώνει τον πόνο αλλά δεν πρέπει να γίνεται για   περισσότερα από 10 λεπτά για την αποφυγή απώλειας θερμότητας.

Περαιτέρω φροντίδα χορηγείται σε εξειδικευμένο παιδιατρικό κέντρο εγκαυμάτων για εγκαύματα >10%, εγκαύματα προσώπου, χεριών ή περινέου. Η οριστική φροντίδα είναι καλύτερα να συζητείται στο κέντρο αυτό.

Ειδικότερα, όσον αφορά τις Α’ Βοήθειες που παρέχουμε σε περίπτωση χημικού ή ηλεκτρικού εγκαύματος (και ηλεκτροπληξίας), και σε περίπτωση ηλιακού εγκαύματος, αναφέρονται παρακάτω.

Οι πρώτες βοήθειες στα Χημικά Εγκαύματα περιλαμβάνουν βασικά την απομάκρυνση της χημικής ουσίας από το δέρμα και τις περισσότερες φορές αυτό γίνεται ρίχνοντας άφθονο νερό στο σώμα του αρρώστου, ενώ ταυτόχρονα αφαιρούνται τα ρούχα του.

Συνήθως στο σπίτι πιο επικίνδυνα είναι τα υγρά καθαρισμού και τα υγρά μπαταρίας αυτοκινήτου, και πρέπει να τα έχετε πάντοτε σε μέρος που τα παιδιά δεν μπορούν να πλησιάσουν εύκολα.

Η χημική ουσία όσο περισσότερο παραμένει σε επαφή με το δέρμα, τόσο περισσότερη ζημιά προκαλεί. Γι’ αυτό προσπαθήστε να ξεπλύνετε την περιοχή του εγκαύματος με άφθονο νερό όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα.

Ακολουθείστε τις παρακάτω ενέργειες:

1. Πλύνετε την περιοχή με άφθονο νερό για περίπου 5 λεπτά. Μην ξεχνάτε: προστατεύστε τον εαυτό σας, φορώντας γάντια.
2. Αφαιρέστε τα ρούχα του πάσχοντα. Προσέξτε να μην έρθουν σε επαφή με άλλα μέρη του σώματος του ή με το δικό σας δέρμα.
3. Συνεχίστε να ξεπλένετε την περιοχή με κρύο νερό, για 20 λεπτά ακόμη. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει νερό χρησιμοποιείστε σκόνες όπως ταλκ ή αλεύρι.
4. Καλύψτε την εγκαυματική επιφάνεια με αποστειρωμένη γάζα ή καθαρό σιδερωμένο πανί.
5. Μεταφέρετε τον πάσχοντα ταχέως στο νοσοκομείο για ιατρική φροντίδα, ακόμη και αν η εγκαυματική επιφάνεια είναι μικρή.
6. Αναφέρεται κάθε στοιχείο που γνωρίζετε για την χημική ουσία.

Τα χημικά εγκαύματα από ισχυρές βάσεις (αλκάλια), όπως το υδροξείδιο του νατρίου ή του καλίου, είναι πολύ σοβαρότερα από εκείνα που προκαλούν τα ισχυρά οξέα, επειδή οι βάσεις εισχωρούν βαθύτερα στο δέρμα.

Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι:

•  ο ασβέστης σε στερεή μορφή πρέπει να απομακρύνεται προτού ρίξουμε νερό στην περιοχή, και
• η φαινόλη πρέπει να απομακρύνεται με νερό, αλλά είναι απαραίτητη και η χρήση της πολυεθυλενικής ή προπυλενικής γλυκόζης για την πλύση του δέρματος, που διαλύει τη φαινόλη.

Ακόμη, σε περίπτωση εισπνοής μονοξειδίου του άνθρακα, η χορήγηση οξυγόνου πρέπει να γίνεται με μάσκες μη επανεισπνοής, ώστε να μην επανεισπνέεται το μονοξείδιο του άνθρακα, και ο ανανήπτης να είναι έτοιμος για την εφαρμογή καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.

Ηλεκτρικά εγκαύματα – Ηλεκτροπληξία (εγκαύματα από κεραυνό).

Οι πρώτες βοήθειες περιλαμβάνουν τις εξής ενέργειες:

1)    Απομόνωση του ρεύματος. Διακόπτουμε την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος.

2)    Προσπαθούμε μα απομακρύνουμε τα μέλη του θύματος από την πηγή, χρησιμοποιώντας ένα μακρύ ξύλο (λάστιχο, γυαλί).

3)    Προσέχουμε το υλικό αυτό να είναι στεγνό, γιατί το νερό επιτρέπει τη δίοδο του ηλεκτρικού ρεύματος και κινδυνεύουμε από ηλεκτροπληξία.

4)    Απαγορεύεται να πιάνουμε το θύμα με γυμνά χέρια.

5)    Απαγορεύεται να πατάμε σε νερά.

6)    Προσέχουμε να πατάμε σε στεγνό μονωτικό υλικό, όπως σε έναν κατάλογο του ΟΤΕ ή σε έναν πάκο εφημερίδων. ⁽⁴⁰⁾

Εάν ένα παιδί παρουσιάσει ηλιακά εγκαύματα, ακολουθείστε τις παρακάτω ενέργειες:

• Ξαπλώστε το παιδί σε ύπτια θέση και σε δροσερό μέρος (σκιερό), αφαιρέστε όλα τα ρούχα, βάλτε μια διπλωμένη πετσέτα κάτω από το κεφάλι του και μιλήστε του σε ήρεμο τόνο.
• Σκουπίστε το σώμα του με βρεγμένη πετσέτα που έχει εμποτιστεί σε δροσερό νερό (όχι κρύο) και διατηρήστε την επιδερμίδα υγρή.
  Καλό είναι να επαναλαμβάνετε αυτή τη διαδικασία κάθε μισή ώρα, ώσπου να πέσει η θερμοκρασία του.
• Αφήστε τα παράθυρα ανοικτά για να προκληθεί ρεύμα αέρος, αλλιώς χρησιμοποιήστε βεντάλια ή ανεμιστήρα.
• Δώστε στο παιδί να πιεί ένα δροσερό ποτό (όχι αλκοολούχο) ή χυμό φρούτου.
• Κάντε του ένα δροσερό μπάνιο στο σπίτι με ένα ήπιο αφρόλουτρο.
• Αν έχουν εμφανιστεί φουσκάλες, απευθυνθείτε στο γιατρό σας.
• Γενικά, μην εκτίθεστε στον ήλιο από τις 10.00 μέχρι τις 17.00, γιατί η επίδραση του ήλιου στο δέρμα σας είναι πιο έντονη.
• Μην ξεχνάτε ότι το μαύρισμα είναι ο μόνος τρόπος άμυνας που έχει το δέρμα απέναντι στη βλαπτική επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας.
  Το μαύρισμα του δέρματος δεν είναι δείγμα υγείας αλλά προσπάθεια προστασίας.
• Χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακή κρέμα για το πρόσωπο και αντηλιακό γαλάκτωμα για το σώμα. Εφαρμόστε τα μισή ώρα πριν βγείτε στον ήλιο, χρησιμοποιώντας αρκετή ποσότητα.
  -Ανανεώστε το αντηλιακό σας κάθε τρεις έως τέσσερις ώρες περίπου.
  -Ο δείκτης προστασίας από 15 έως 25 είναι καλός στις περισσότερες περιπτώσεις. Ο δείκτης αυτός δείχνει πόσες ώρες περίπου μπορεί να καθίσει κάποιος στον ήλιο φορώντας αντηλιακό.

Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό, λόγω της σοβαρότητας των Α’ Βοηθειών θα επαναλάβουμε (συνοπτικά) τις ενέργειες που ακολουθούμε σε περίπτωση εγκαύματος, ανεξάρτητα από το είδος.

•     Τα πρώτα 20’-30’ λεπτά, εφαρμόζουμε κρύα επιθέματα ή ρίχνουμε κρύο νερό (όχι παγωμένο) στην εγκαυματική επιφάνεια, για μισή ώρα περίπου. (σε εγκαύματα 1^ου και 2^ου βαθμού).
•     Εμβυθίζουμε το μέλος με το έγκαυμα σε νιπτήρα, μπανιέρα ή σε έναν κουβά για 10’ λεπτά ή τοποθετούμε κομπρέσες με κρύο νερό, οι οποίες αλλάζονται συχνά ώστε να παραμένουν δροσερές.
•     Απαγορεύεται να κόψουμε το καμένο δέρμα ή να διανοίξουμε τις φυσαλίδες, στη περιοχή του εγκαύματος.
  
•     Αφαιρούμε πολύ προσεκτικά ρολόι, κοσμήματα, ζώνη, ενδύματα (στεγνά ή καμένα) από την εγκαυματική επιφάνεια πριν αρχίσει το οίδημα.
  Δεν αφαιρούμε ποτέ οτιδήποτε έχει κολλήσει στην περιοχή του εγκαύματος, για να μην επεκτείνουμε τη βλάβη.
  
•     Καλύπτουμε το έγκαυμα με αποστειρωμένη γάζα ή σε περίπτωση που δεν υπάρχει με ένα καθαρό πανί (σεντόνι, μαξιλαροθήκη), για την πρόληψη μολύνσεως.
•     Απαγορεύεται η επάλειψη του εγκαύματος με αλοιφές, βούτυρο, σπρέι ή οτιδήποτε άλλο, διότι η αφαίρεση αυτών στο νοσοκομείο θα είναι επώδυνη και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης μολύνσεως.

    Μεταφέρουμε τον εγκαυματία άμεσα στο νοσοκομείο για τη χορήγηση ορού και περαιτέρω ιατρική φροντίδα. (σε εγκαύματα 2^ου βαθμού συνοδευόμενα με 1^ου και έκτασης άνω του 30-50%).

    Στα 3^ου βαθμού εγκαύματα που προκαλούνται συνήθως από φωτιά ή ηλεκτρισμό, στόχος μας είναι να προλάβουμε την καταπληξία και να φροντίσουμε για την ιατρική περίθαλψη του πάσχοντος.

    Στα 4^ου βαθμού εγκαύματα, τυλίγουμε τον εγκαυματία με ένα καθαρό σεντόνι, τον ξαπλώνουμε αναπαυτικά και τον ενθαρρύνουμε να προετοιμαστεί για καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση.

Παράλληλα τον μεταφέρουμε στο νοσοκομείο και φροντίζουμε για την αποφυγή υπερβολικής ψύξης του πάσχοντα, ώστε να μην προκληθεί υποθερμία. ^(42,43)

 

Ορισμός Εγκαύματος – Αιτιολογία (Μέρος Πρώτο)

Αντιμετώπιση – Θεραπεία Εγκαύματος (Μέρος Δεύτερο)

 

Γκούφα Ιουλία

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ