Η «γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει». Και πόσο επώδυνο γίνεται όταν τσακίζει τα κόκκαλα ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου ή επιπέδου σπουδών. Είτε είσαι άντρας, είτε γυναίκα νοσηλεύτρια, είτε πανεπιστημιακής εκπαίδευσης είτε βοηθητικό προσωπικό, είτε νοσηλεύτρια θαλάμου, είτε χειρουργείου ίσως έχεις πέσει θύμα bullying.
Έρευνες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό έδειξαν πως οι νοσηλευτές σε ποσοστό 17,7% άνδρες, 82,3% γυναίκες εχουν πέσει και συνεχίζουν να πέφτουν θύματα συστηματικής και σκόπιμης επιθετικής συμπεριφοράς από ένα ή περισσότερα άτομα της επαγγελματικής ομάδας τους.
Aν σου είναι οικείες φράσεις όπως :
-Τίποτα δεν κάνεις σωστό!Πού έχεις το μυαλό σου; Ερωτευμένη θα είσαι πάλι.
-Αυτά σας έμαθαν στη σχολή σας; Καλά χαζή είσαι;
-Είσαι άχρηστη! Φύγε από μπροστά μου!
-Μη μιλάς! Κουνήσου! Κουμάντο εδώ κάνω εγώ! Είναι αυτό εργαλείο;;; Έχετε ξανασερβίρει; γιατί δε φαίνεται.
– Να πας να βρεις σωστό ράμμα! Θα περιμένουμε πολύ ακόμα κυρία Ελένη μας; Αντε από εκεί… που έχεις και άποψη ακόμη δεν ήρθες.
Και όλα αυτά να λέγονται δημόσια, μπροστά σε άλλους συναδέλφους σκόπιμα, συστηματικά και οργανωμένα. Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός πως σε μεγάλο ποσοστό οι νέοι νοσηλευτές/νοσηλευτριες θεωρούν πως είναι αναμενόμενο και φυσιολογικό να δέχονται επιθετική και περιφρονητική έως κακοποιητική συμπεριφορά από τους παλαιότερους εργαζομένους επειδή είναι νέοι.
Νοσηλεύτρια που βρήκε δουλειά στην Σουηδία μόλις τελείωσε τις σπουδές της αναφέρει. «Στην αρχή νόμιζα πως ήταν πως δεν ήξερα καλά την γλώσσα. Στην συνέχεια πως ήμουν καινούργια και δεν ήξερα καλά την δουλειά. Μέσα σε έναν χρόνο όμως μιλούσα και άπταιστα και ήξερα πολύ καλά το πόστο μου. Η σχεδόν συνομήλική μου προϊσταμένη όμως δεν έπαψε να με ειρωνεύεται, να με προσβάλει και να με εξευτελίζει μπροστά σε ασθενείς και γιατρούς. Αρχισα να μην μπορώ να κοιμηθώ , είχα πονοκεφάλους, αύξησα το κάπνισμα, δεν ήθελα να πάω στην δουλειά που τόσο αγαπούσα, ήμουν και μόνη σε ξένο τόπο.»
Φυσικά δεν χρειάζεται να είσαι ξένος σε αλλη χώρα όπου έχεις ήδη κάτι διαφορετικό για να γίνεις στόχος. Μπορεί να βρίσκεσαι στην χώρα σου σε άλλη πόλη. Μπορεί να είσαι τόσο ευσυνείδητος που να πιστεύεις πως εσύ έκανες κάτι λάθος, να νιώθεις ένοχος .
Μπορεί να αρχίσεις να αμφιβάλεις για τον εαυτό σου, για την αξία σου, για τις ικανότητές σου αγνοώντας πως αυτό το είδος bullying στον χώρο εργασίας γίνεται από ανασφαλείς ανθρώπους με αίσθημα κατωτερότητας που επιθυμούν οι άλλοι να νιώθουν άσχημα ώστε να μπορούν εκείνοι να νιώθουν λίγο καλύτεροι.
Αν αυτός που σε κακοποιεί λεκτικά μπροστά στα μάτια σου ή και πίσω από την πλάτη σου με κουτσομπολιά είναι κάποιος που θέλεις να έχει καλή γνώμη για σένα πιθανώς αυτή η ανάγκη σου να σε οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερο αδιέξοδο αν προσπαθήσεις να απολογηθείς ή να δικαιολογηθείς. Θα τον εξοργήσεις περισσότερο. Η όποια συναισθηματική ή άλλη αντίδραση θα γίνει υλικό για περαιτέρω επίθεση. Για αυτούς τους λόγους οργανώσου:
-Κατέγραψε τα περιστατικά λεκτικής κακοποίησης/bullying που θεωρείς πως γίνονται από συγκεκριμένο πρόσωπο.
-Κοίτα τον στα μάτια και καθρέφτισέ του αυτό που κάνει πχ. « Αυτή την στιγμή με αυτό που λες ή κάνεις με προσβάλει και με κάνεις μάλλον επίτηδες να αισθάνομαι άσχημα μπροστά στους γιατρούς…Θα σου ζητούσα να μην το ξανακάνεις». Αν συνεχίσει τότε ενημέρωσέ τον πως θα αναφερθείς για την συμπεριφορά του στους ανωτέρους σου.
-Συγκεντρώσου στην εργασία σου. Η κατάσταση άγχους που πιθανώς βιώνεις ενέχει τον κίνδυνο να κάνεις κάποιο λάθος που θα στοιχίσει στην ασφάλεια των ασθενών.
-Αναζήτησε βοήθεια. Μπορείς να ζητήσεις στήριξη από νοσηλευτικούς συνδέσμους, επαγγελματικό σύλλογο, ΕΝΕ, σύλλογο εργαζομένων, από έναν συνάδελφο της εμπιστοσύνης σου, από τον προϊστάμενο, από την οικογένεια αλλά και από ειδικούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας με στόχο την προσωπική σου ανάπτυξη και την απόκτηση δεξιοτήτων ψυχικής ανθεκτικότητας.
Και μην ξεχνάς : Αν είσαι εσύ αυτός που βλέπει μπροστά του περιστατικό bullying στον χώρο εργασίας μην διστάσεις ή περισσότερο έχεις την υποχρέωση να επέμβεις και να το σταματήσεις.
Κάλφα Μαρία, Ιατρός-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Συστημική Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
