Άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα

Η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα (ΑΗΔ) είναι ένας τύπος ακανόνιστου καρδιακού ρυθμού, δηλαδή μια δυσλειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της καρδιάς σας. Όταν συμβαίνει αυτό, η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς σας είναι πολύ αδύναμη για να κάνει την καρδιά σας να αντλήσει, γεγονός που προκαλεί τη διακοπή της καρδιάς σας (καρδιακή ανακοπή). Χωρίς ιατρική φροντίδα, η ΑΗΔ και η καρδιακή ανακοπή είναι θανατηφόρες μέσα σε λίγα λεπτά.

Επισκόπηση

Τι είναι η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα;

Η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα (ΑΗΔ) είναι μια κατάσταση κατά την οποία η καρδιά σας σταματάει επειδή η ηλεκτρική δραστηριότητα στην καρδιά σας είναι πολύ αδύναμη για να κάνει την καρδιά σας να χτυπάει. Όταν η καρδιά σας σταματά, παθαίνετε καρδιακή ανακοπή και δεν έχετε σφυγμό.

Η ΑΗΔ είναι ένας “μη απινιδώσιμος” καρδιακός ρυθμός, που σημαίνει ότι ένας απινιδωτής δεν θα τον διορθώσει. Εάν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα, η ΑΗΔ προκαλεί αιφνίδιο καρδιακό θάνατο μέσα σε λίγα λεπτά.

Πώς λειτουργεί η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα;

Στην αρχή κάθε καρδιακού παλμού, ένα σύμπλεγμα κυττάρων (ο φλεβόκομβος) κοντά στην κορυφή της καρδιάς σας δημιουργεί ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο στη συνέχεια εξαπλώνεται σε άλλες περιοχές της καρδιάς σας. Καθώς το ρεύμα διέρχεται από τον καρδιακό μυ, ο μυς συσπάται. Αυτό προκαλεί τη συμπίεση της καρδιάς και την άντληση αίματος.

Αυτό το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ανιχνεύσιμο με μια διαγνωστική εξέταση που ονομάζεται ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ ή ΗΚΓ). Με την ΑΗΔ, η καρδιά σας έχει μεν ανιχνεύσιμο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά η καρδιά σας δεν είναι αρκετά ισχυρή ώστε να αντλεί αίμα στο σώμα.

Η ΑΗΔ μπορεί να λάβει δύο διαφορετικές μορφές:

Ψευδο-ΑΗΔ: Πρόκειται για έναν τύπο ΑΗΔ όπου η ηλεκτρική δραστηριότητα στην καρδιά σας προκαλεί όντως πολύ ασθενή συμπίεση του καρδιακού σας μυός. Αυτή η συμπίεση κινεί λίγο αίμα, αλλά δεν είναι ένας σωστός καρδιακός παλμός και δεν είναι αρκετά ισχυρός για να αντλήσει αποτελεσματικά αίμα, οπότε εξακολουθείτε να μην έχετε σφυγμό.

Πραγματική ΑΗΔ: Πρόκειται για ΑΗΔ όπου η καρδιά σας έχει ηλεκτρική δραστηριότητα, αλλά ο καρδιακός σας μυς δεν αντιδρά σε αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι το αίμα δεν κινείται καθόλου και δεν έχετε σφυγμό.
Η ΑΗΔ είναι ένας συνηθισμένος ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός (αρρυθμία) που συμβαίνει σε σχέση με την καρδιακή ανακοπή. Όταν πάθετε καρδιακή ανακοπή, είστε “κλινικά νεκροί”.

Στάδια θανάτου

Όταν η καρδιά σας σταματήσει, υπάρχουν ακόμη κάποιες θεραπείες που μπορεί να είναι σε θέση να σώσουν τη ζωή σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η σύγχρονη ιατρική διακρίνει τα είδη θανάτου.

Οι τύποι είναι οι εξής:

Κλινικός θάνατος

Αυτό συμβαίνει όταν η καρδιά σας σταματά, δεν αναπνέετε και η καρδιά σας δεν αντλεί αίμα. Μόλις πάθετε καρδιακή ανακοπή, είστε κλινικά νεκροί για έως και πέντε λεπτά (κατά μέσο όρο).

Εγκεφαλικός θάνατος

Όταν η καρδιά σας σταματήσει, λιποθυμάτε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλός σας έχει απίστευτα υψηλές απαιτήσεις σε οξυγόνο σε σύγκριση με το υπόλοιπο σώμα σας. Εάν ο εγκέφαλός σας μείνει χωρίς ροή αίματος για περισσότερο από πέντε λεπτά περίπου, τα εγκεφαλικά σας κύτταρα αρχίζουν να πεθαίνουν. Μόλις πεθάνουν τα εγκεφαλικά σας κύτταρα, δεν είναι δυνατόν να σας επαναφέρουν.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα άτομο με εγκεφαλικό θάνατο παραμένει “ζωντανό” λόγω των μηχανημάτων υποστήριξης της ζωής. Αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει την εξουσία να λαμβάνει ιατρικές αποφάσεις επιλέγει να κρατήσει το άτομο σε μηχανική υποστήριξη. Ωστόσο, το άτομο που βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη ζωής δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αυτήν. Στα περισσότερα μέρη, ο νόμος θεωρεί ένα άτομο με εγκεφαλικό θάνατο νομικά νεκρό, ακόμη και αν η μηχανική υποστήριξη ζωής διατηρεί το σώμα του σε λειτουργία.

Επειδή υπάρχουν περίπου πέντε λεπτά μετά τη διακοπή της καρδιάς σας προτού αρχίσουν να πεθαίνουν τα εγκεφαλικά σας κύτταρα, αυτό το παράθυρο σημαίνει ότι υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να σας επαναφέρουν στη ζωή σωτήρια μέτρα όπως η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Για το λόγο αυτό, ο χρόνος είναι κρίσιμος για να βοηθήσετε κάποιον που παθαίνει καρδιακή ανακοπή. Δυστυχώς, ακόμη και με μέτρα όπως η ΚΑΡΠΑ, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επιβιώνουν από την καρδιακή ανακοπή αν αυτή συμβεί εκτός νοσοκομείου.

Άνευ παλμού ηλεκτρική δραστηριότητα έναντι ασυστολίας: Ποια είναι η διαφορά;

Η ΑΗΔ και η Ασυστολία (γνωστή και ως “flat-lining”) μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανακοπή. Η διαφορά είναι ότι με την ΑΗΔ, η καρδιά σας εξακολουθεί να έχει κάποια ανιχνεύσιμη ηλεκτρική δραστηριότητα. Με την ασυστολία, δεν υπάρχει ηλεκτρική δραστηριότητα για να ανιχνευθεί.

Πιθανές αιτίες

Ποιες είναι οι πιο κοινές αιτίες της σφύζουσας ηλεκτρικής δραστηριότητας;

Οι αιτίες της ΑΗΔ εμπίπτουν σε δύο διαφορετικές κατηγορίες.

Πρωτογενής ΑΗΔ

Αυτό συμβαίνει εξαιτίας ενός προβλήματος με την ίδια την καρδιά σας. Συνήθως έχει σχέση με την καρδιακή ανακοπή ή η καρδιακή ανακοπή την προκαλεί άμεσα.

Δευτερογενής ΑΗΔ

Πρόκειται για ΑΗΔ από μια ξεχωριστή εξωτερική αιτία και όχι από πρόβλημα με την ίδια την καρδιά σας.

Οι πιο πιθανές αιτίες δευτερογενούς ΑΗΔ είναι:

Απώλεια αίματος ή χαμηλή αρτηριακή πίεση.

• Χαμηλά επίπεδα οξυγόνου.
• Αφυδάτωση ή άλλα προβλήματα ηλεκτρολυτών.
• Καρδιακή προσβολή.
• Πνευμονική εμβολή.
• Ακανόνιστοι καρδιακοί ρυθμοί (αρρυθμίες), ιδίως κοιλιακή μαρμαρυγή και κοιλιακή ταχυκαρδία.
• Υποθερμία (χαμηλή θερμοκρασία σώματος).
• Τραύμα (είτε απευθείας στην καρδιά είτε στο θώρακα συνολικά).
• Αέρας, αίμα ή υγρό που γεμίζει περιοχές μέσα στο στήθος σας, ασκώντας τόση πίεση στην καρδιά σας που δεν μπορεί να χτυπήσει σωστά.
• Τοξικές επιδράσεις. Τα φάρμακα (συνταγογραφούμενα ή ψυχαγωγικά ναρκωτικά) και άλλες τοξικές ουσίες μπορούν να επηρεάσουν την καρδιά σας, προκαλώντας ΑΗΔ.
  

  Πόσο συχνή είναι η ΑΗΔ;

Η ΑΗΔ εμφανίζεται σε περίπου 20% των αιφνίδιων θανάτων που σχετίζονται με την καρδιά εκτός νοσοκομείων. Εντός των νοσοκομείων, αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των θανάτων που σχετίζονται με την καρδιά.

Φροντίδα και θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται αυτό το πρόβλημα;

Ο μόνος τρόπος για να γνωρίζουμε αν μια σταματημένη καρδιά περιλαμβάνει ΑΗΔ είναι με ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα, το οποίο δεν είναι πάντα διαθέσιμο εκτός νοσοκομείου. Ευτυχώς, η θεραπεία για την καρδιακή ανακοπή είναι πάντα η ίδια, ανεξάρτητα από το αν εμπλέκεται ή όχι η ΑΗΔ.

Η άμεση, αποτελεσματική καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση θα πρέπει πάντα να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα όταν συμβαίνει καρδιακή ανακοπή, ιδίως εκτός νοσοκομειακού περιβάλλοντος. Η ΚΑΡΠΑ θα πρέπει να συνεχίζεται μέχρι να φτάσουν οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ή οι πρώτοι ανταποκριτές.

Εάν η ΑΗΔ συμβεί εντός νοσοκομείου, είναι πιθανές οι ακόλουθες θεραπείες:

ΚΑΡΠΑ

Αυτό αποτελεί πάντα βασικό μέρος της θεραπείας εντός και εκτός νοσοκομειακού περιβάλλοντος.

Επινεφρίνη

Αυτό το φάρμακο, επίσης γνωστό ως αδρεναλίνη, μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση του φυσιολογικού ρυθμού της καρδιάς σας.

Αντιμετώπιση της αιτίας της ΑΗΔ

Η δευτεροπαθής ΑΗΔ σημαίνει ότι έχει συγκεκριμένη αιτία, όπως απώλεια αίματος, προβλήματα ηλεκτρολυτών κ.λπ. Η θεραπεία της συγκεκριμένης αιτίας μπορεί να βοηθήσει στην επαναφορά της καρδιάς σας σε φυσιολογικό ρυθμό.

Είναι η ΑΗΔ ρυθμός που μπορεί να υποστεί σοκ;

Ορισμένες δυσλειτουργίες στο ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς σας που δημιουργούν αρρυθμίες είναι “απινιδώσιμες”. Αυτό σημαίνει ότι η απινίδωση (ένα ηλεκτρικό σοκ) μπορεί να σταματήσει αυτούς τους ρυθμούς επαναφέροντας την καρδιά σας σε φυσιολογικό ρυθμό.

Οι δύο ρυθμοί που μπορούν να υποστούν ηλεκτροσόκ είναι η κοιλιακή μαρμαρυγή και η άσφυγμη κοιλιακή ταχυκαρδία.

Και οι δύο αυτοί ρυθμοί μπορούν να μετατραπούν σε ΑΗΔ, αλλά η ίδια η ΑΗΔ δεν μπορεί να υποστεί απινίδωση.

Ωστόσο, η ΚΑΡΠΑ για την άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα μπορεί μερικές φορές να κάνει την καρδιά σας να μεταβεί σε ρυθμό που μπορεί να υποστεί σοκ. Εάν συμβεί αυτό, τότε μπορεί να γίνει απινίδωση, η οποία έχει πιθανότητα να επαναφέρει την καρδιά σας σε φυσιολογικό ρυθμό.

Μπορείτε να αποφύγετε την ανάπτυξη ΑΗΔ;

Η ΑΗΔ δεν συμβαίνει προβλέψιμα και αποτελεί συνηθισμένο μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας θανάτου. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να προληφθεί. Ενώ μπορεί να είναι δυνατή η αναζωογόνηση κάποιου που πάσχει από ΑΗΔ, αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Πότε να καλέσετε το γιατρό

Πότε πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτό το σύμπτωμα από γιατρό ή πάροχο υγειονομικής περίθαλψης;

Η καρδιακή ανακοπή είναι πάντα ένα επείγον ιατρικό περιστατικό που χρήζει άμεσης φροντίδας.

Θα πρέπει πάντα να καλείτε τον τοπικό αριθμό των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης στην περιοχή σας και να αρχίσετε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Εάν δεν γνωρίζετε ΚΑΡΠΑ, οι χειριστές του 166 – 112 μπορούν συχνά να σας καθοδηγήσουν τηλεφωνικά πώς να κάνετε ΚΑΡΠΑ.

Τα κύρια συμπτώματα της καρδιακής ανακοπής είναι τα εξής

• Απροσδόκητη απώλεια των αισθήσεων.
• Μη αποτελεσματική ή καθόλου αναπνοή.
• Εάν δεν μπορείτε να αισθανθείτε σφυγμό στο λαιμό ή τον καρπό του ατόμου.

 

Η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα συμβαίνει συνήθως μαζί με την καρδιακή ανακοπή και είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Ευτυχώς, η κατανόηση της σύγχρονης ιατρικής για την ΑΗΔ και παρόμοιες καταστάσεις έχει αυξηθεί τρομερά τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, οι πρώτες στιγμές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες, ειδικά όταν η καρδιακή ανακοπή συμβαίνει εκτός νοσοκομείου. Αυτό σημαίνει ότι η αποτελεσματική καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και η γρήγορη ιατρική φροντίδα μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά και να βελτιώσουν τις πιθανότητες επιβίωσης.

Πηγή: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/23213-pulseless-electrical-activity

Παναγιώτης Σπανός

Προνοσοκομειακός Διασώστης

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ