Όταν πρόκειται για την προνοσοκομειακή αντιμετώπιση του θωρακικού πόνου, η νιτρογλυκερίνη αποτελεί εδώ και δεκαετίες βασικό στοιχείο στο οπλοστάσιο των επαγγελματιών της ιατρικής έκτακτης ανάγκης. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες παρανοήσεις σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της, ιδίως όσον αφορά τις επιδράσεις της στις στεφανιαίες αρτηρίες.
Σε αυτό το άρθρο, στοχεύουμε να καταρρίψουμε την ιδέα ότι η νιτρογλυκερίνη διαστέλλει σημαντικά τις στεφανιαίες αρτηρίες και να ρίξουμε φως στον πραγματικό μηχανισμό δράσης της, ο οποίος διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διαχείριση των ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ACS).
Το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο περιλαμβάνει μια σειρά από καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ασταθούς στηθάγχης και του εμφράγματος του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή). Στις περιπτώσεις οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, οι αρτηριακές πλάκες μπορεί να στενεύουν τις στεφανιαίες αρτηρίες, δυσχεραίνοντας τη ροή του αίματος προς τον καρδιακό μυ. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, η νιτρογλυκερίνη δεν διαστέλλει άμεσα αυτές τις πλάκες.
Η καρδιά, που περικλείεται στον περικαρδιακό σάκο, είναι ένα ευαίσθητο όργανο ευαίσθητο σε διάφορες πιέσεις. Η παρουσία αίματος στις κοιλίες και ο περιοριστικός περικαρδιακός σάκος μπορεί να ασκήσει πίεση στο μυοκάρδιο, δυνητικά επιδεινώνοντας τον πόνο στο στήθος και την ισχαιμία. Εδώ έγκειται η πραγματική αξία της νιτρογλυκερίνης.
Η νιτρογλυκερίνη είναι ένα ισχυρό αγγειοδιασταλτικό που λειτουργεί χαλαρώνοντας τα λεία μυϊκά κύτταρα εντός των αιμοφόρων αγγείων. Όταν χορηγείται σε προνοσοκομειακό περιβάλλον, ασκεί συνολική αγγειοδιασταλτική δράση σε όλο το αγγειακό σύστημα, επηρεάζοντας τόσο τις αρτηρίες όσο και τις φλέβες.
Κατανοώντας τον πραγματικό μηχανισμό δράσης της νιτρογλυκερίνης, μπορούμε να εκτιμήσουμε τα οφέλη της στη διαχείριση του θωρακικού πόνου:
Μειωμένο προφορτίο: Η νιτρογλυκερίνη δρα κυρίως στις φλέβες, προκαλώντας τη διαστολή τους. Αυτή η αγγειοδιαστολή μειώνει την ποσότητα του αίματος που επιστρέφει στην καρδιά (φλεβική επιστροφή), μειώνοντας αποτελεσματικά το προφορτίο της καρδιάς. Με τον τρόπο αυτό, η νιτρογλυκερίνη μειώνει τον όγκο του αίματος που εισέρχεται στις κοιλίες κατά τη διάρκεια της διαστολής. Ως αποτέλεσμα, ο φόρτος εργασίας της καρδιάς μειώνεται, παρέχοντας ανακούφιση στο μυοκάρδιο και μειώνοντας τον κίνδυνο περαιτέρω ισχαιμίας.
Μειωμένο μεταφορτίο: Εκτός από την επίδρασή της στις φλέβες, η νιτρογλυκερίνη προκαλεί επίσης αρτηριακή αγγειοδιαστολή, οδηγώντας σε μείωση της συστηματικής αγγειακής αντίστασης. Αυτή η μείωση του μεταφορτίου διευκολύνει την καρδιά να αντλεί αίμα προς το υπόλοιπο σώμα, ανακουφίζοντας το μυοκάρδιο από την πίεση.
Με τη μείωση τόσο του προφορτίου όσο και του μεταφορτίου, η νιτρογλυκερίνη μειώνει αποτελεσματικά την πίεση που ασκείται στο μυοκάρδιο μειώνοντας τη συμπίεση του μυοκαρδίου που παγιδεύεται μεταξύ του περικαρδιακού σάκου και του αίματος στις κοιλίες.
Ως αποτέλεσμα, περισσότερη ροή αίματος μπορεί να κατευθυνθεί μέσω της περιορισμένης στεφανιαίας αρτηρίας, ενισχύοντας την οξυγόνωση της πληγείσας περιοχής. Η βελτιωμένη ροή αίματος στην ισχαιμική περιοχή μπορεί να μετριάσει την έκταση της βλάβης που προκλήθηκε από την καρδιακή προσβολή και ενδεχομένως να βελτιώσει την έκβαση του ασθενούς.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ενώ η νιτρογλυκερίνη είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στην προνοσοκομειακή αντιμετώπιση του θωρακικού πόνου, η χορήγησή της απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις θωρακικού πόνου κατάλληλες για νιτρογλυκερίνη και θα πρέπει να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τα τοπικά σας πρωτόκολλα
Επιπλέον, η αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού και των υφιστάμενων φαρμάκων των ασθενών είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η νιτρογλυκερίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα και να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες εάν δεν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα.
Συμπερασματικά, η νιτρογλυκερίνη παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της προνοσοκομειακής διαχείρισης του θωρακικού πόνου λόγω της συνολικής αγγειοδιασταλτικής της επίδρασης στο αγγειακό σύστημα. Κατανοώντας ότι δεν διαστέλλει άμεσα τις πλάκες των στεφανιαίων αρτηριών, αλλά αντίθετα μειώνει το προφορτίο και το μεταφορτίο στην καρδιά, οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τη νιτρογλυκερίνη για να ανακουφίσουν την πίεση στο μυοκάρδιο και να ενισχύσουν τη ροή του αίματος στην πληγείσα περιοχή.
Συγγραφέας
Paramedic, CCEMT-P, FP-C and Experienced Educator Empowering Prehospital Pro
Πηγή: https://www.linkedin.com/pulse/nitroglycerin-prehospital-chest-pain-management-myths-crocock-%3FtrackingId=c%252FRMeGgIRLSN22f5f8F4ow%253D%253D/?trackingId=c%2FRMeGgIRLSN22f5f8F4ow%3D%3D
Παναγιώτης Σπανός
Προνοσοκομειακός Διασώστης
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
