Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο
Αρχική » Αρθρογραφία και Δράσεις » Προνοσοκομειακή Φροντίδα » Ετοιμότητα για Λοιμώδη Νοσήματα: Τι Πρέπει να Γνωρίζει Κάθε Διασώστης

Ετοιμότητα για Λοιμώδη Νοσήματα: Τι Πρέπει να Γνωρίζει Κάθε Διασώστης

Εισαγωγή

Οι επαγγελματίες προνοσοκομειακής φροντίδας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της παροχής επείγουσας ιατρικής βοήθειας. Ανάμεσα στους πολλούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν, τα λοιμώδη νοσήματα αποτελούν μια από τις πιο σοβαρές απειλές — τόσο για το ίδιο το προσωπικό όσο και για τους ασθενείς και το ευρύτερο κοινό.

Η κατανόηση του τρόπου αναγνώρισης, πρόληψης και διαχείρισης των λοιμώξεων είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια όλων. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα πιο συχνά λοιμώδη νοσήματα που συναντούν οι διασώστες, τα μέτρα ελέγχου των λοιμώξεων και οι βέλτιστες πρακτικές που μειώνουν τον κίνδυνο μετάδοσης.

Τι Είναι τα Λοιμώδη Νοσήματα και Γιατί Αφορούν τους Διασώστες

Τα λοιμώδη νοσήματα προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς — βακτήρια, ιούς, μύκητες ή παράσιτα. Μπορούν να μεταδοθούν με:

  • άμεση επαφή,

  • σταγονίδια και αερογενώς,

  • έκθεση σε αίμα ή άλλα βιολογικά υγρά,

  • επαφή με μολυσμένες επιφάνειες.

Οι διασώστες καλούνται να αντιμετωπίσουν ασθενείς με λοιμώξεις σε κάθε είδους περιβάλλον — από το σπίτι μέχρι το νοσοκομείο — γεγονός που καθιστά την ετοιμότητα απαραίτητη.

Συχνά Λοιμώδη Νοσήματα στην Προνοσοκομειακή Φροντίδα

1. Γρίπη και Άλλοι Αναπνευστικοί Ιοί

  • Συμπεριλαμβάνονται: Γρίπη, RSV, Κορωνοϊοί (COVID-19).

  • Εξαιρετικά μεταδοτικοί μέσω σταγονιδίων.

  • Συμπτώματα: πυρετός, βήχας, δύσπνοια, κακουχία, μυαλγίες.

  • Μέτρο προστασίας: Μάσκα, γυαλιά ή προσωπίδες.

2. Φυματίωση (TB)

  • Βακτηριακή λοίμωξη, κυρίως των πνευμόνων.

  • Μεταδίδεται αερογενώς.

  • Μέτρο προστασίας: N95 μάσκα και καλός αερισμός ασθενοφόρου.

3. Ηπατίτιδα B και C

  • Προκαλούν σοβαρές ηπατικές βλάβες.

  • Μεταδίδονται μέσω αίματος ή βιολογικών υγρών.

  • Μέτρα προστασίας: Εμβολιασμός, σωστό χειρισμό αιχμηρών, καθολικές προφυλάξεις.

4. HIV/AIDS

  • Μεταδίδεται με αίμα, σεξουαλική επαφή ή από μητέρα σε παιδί.

  • Χαμηλός ο επαγγελματικός κίνδυνος, αλλά σοβαρός.

  • Μέτρα προστασίας: PPE, χρήση PEP (προφύλαξη μετά από έκθεση).

5. Μηνιγγίτιδα

  • Ιογενής ή βακτηριακή λοίμωξη των μηνίγγων.

  • Η βακτηριακή μορφή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.

  • Μετάδοση μέσω αναπνευστικών εκκρίσεων.

  • Μέτρο προστασίας: Γάντια, μάσκα.

6. MRSA (Ανθεκτικός Σταφυλόκοκκος)

  • Ανθεκτικός στα αντιβιοτικά.

  • Προκαλεί λοιμώξεις δέρματος, πνευμονία, σηψαιμία.

  • Μεταδίδεται με επαφή.

  • Μέτρο προστασίας: Καλή υγιεινή χεριών, σχολαστική απολύμανση εξοπλισμού.

7. Νοροϊός και Άλλες Γαστρεντερίτιδες

  • Πολύ μεταδοτικά, με έμετο και διάρροια.

  • Μεταδίδονται μέσω επαφής ή μολυσμένων επιφανειών.

  • Μέτρα προστασίας: Πλύσιμο χεριών, σχολαστική απολύμανση.

Μέτρα Ελέγχου Λοιμώξεων για Διασώστες

  1. Χρήση Ατομικών Μέσων Προστασίας (ΜΑΠ)

    • Γάντια, μάσκες, γυαλιά, προστατευτικές ποδιές.

    • N95 για αερογενείς λοιμώξεις.

    • Προσωπίδες για πιτσιλίσματα υγρών.

  2. Υγιεινή Χεριών

    • Πλύσιμο με σαπούνι και νερό ≥ 20 δευτ.

    • Αντισηπτικό με βάση το αλκοόλ όταν δεν υπάρχει νερό.

  3. Ασφαλής Χειρισμός Αιχμηρών

    • Χρήση ειδικών κάδων.

    • Ποτέ ανασυσκευασία βελόνας.

    • Άμεση αναφορά σε περίπτωση τραυματισμού.

  4. Απολύμανση Εξοπλισμού και Οχημάτων

    • Καθαρισμός όλων των επιφανειών μετά από κάθε περιστατικό.

    • Χρήση εγκεκριμένων απολυμαντικών.

    • Προγραμματισμένες απολυμάνσεις στόλου και εξοπλισμού.

  5. Εμβολιασμοί

    • Υποχρεωτικοί: Ηπατίτιδα Β, Γρίπη, COVID-19, Tdap.

    • Προστατεύουν και τον διασώστη και τον ασθενή.

  6. Διαχείριση και Αναφορά Εκθέσεων

    • Άμεση αναφορά κάθε πιθανού περιστατικού.

    • Χορήγηση PEP όπου χρειάζεται (HIV, Ηπατίτιδα Β).

    • Τήρηση αρχείου εκθέσεων για παρακολούθηση.

Ο Ρόλος των Υπηρεσιών Προνοσοκομειακής Φροντίδας στην Ετοιμότητα

  • Συνεχής Εκπαίδευση: Τακτική επιμόρφωση σε ΜΑΠ, έλεγχο λοιμώξεων, νέες απειλές.

  • Επαρκής Εξοπλισμός: Αποθέματα ΜΑΠ και απολυμαντικών. Σχέδιο για ελλείψεις (όπως στην πανδημία COVID-19).

  • Σαφή Πρωτόκολλα για Επιδημίες: Οδηγίες για γρίπη, COVID-19, νέες λοιμώξεις. Συνεργασία με δημόσια υγεία για έλεγχο διασποράς.

Συμπέρασμα

Τα λοιμώδη νοσήματα αποτελούν μια συνεχή και σοβαρή απειλή για τους επαγγελματίες προνοσοκομειακής φροντίδας. Η αυστηρή τήρηση των μέτρων προστασίας, η σωστή χρήση ΜΑΠ, η επιμελής υγιεινή χεριών, ο εμβολιασμός και η διαρκής εκπαίδευση είναι τα βασικά όπλα των διασωστών.

Οι υπηρεσίες προνοσοκομειακής φροντίδας έχουν την ευθύνη να εξοπλίζουν και να υποστηρίζουν το προσωπικό τους με πόρους, εκπαίδευση και πρωτόκολλα, ώστε να αντιμετωπίζει με ασφάλεια τις απειλές από λοιμώδη νοσήματα.

Οι διασώστες δεν είναι μόνο εκείνοι που παρέχουν την άμεση φροντίδα· είναι επίσης κρίσιμος κρίκος στη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης και στην προστασία της δημόσιας υγείας.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). “Guidelines for Infection Control in Healthcare Settings.”
National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). “Preventing Occupational Exposure to Infectious Diseases.”
World Health Organization (WHO). “Infection Prevention and Control Guidance for Healthcare Workers.”

Πηγή: Infectious Disease Preparedness: What Every EMS Provider Needs to Know

Παναγιώτης Σπανός

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ