Οι παιδιατρικοί ασθενείς αποτελούν συχνά πρόκληση για τους διασώστες και το προσωπικό του ΕΚΑΒ. Τα φυσιολογικά ζωτικά σημεία στα παιδιά μεταβάλλονται ανάλογα με την ηλικία και η απομνημόνευσή τους είναι δύσκολη. Σε αντίθεση με τους ενήλικες, τα ζωτικά σημεία από μόνα τους δεν δίνουν πάντα ξεκάθαρη εικόνα στα παιδιά∙ εξίσου σημαντική είναι η συνολική κλινική εικόνα και η πρώτη εντύπωση του διασώστη.
Γιατί τα παιδιά αποτελούν πρόκληση για τους διασώστες
-
Η φροντίδα τραυματισμένων παιδιών είναι πιο φορτισμένη συναισθηματικά.
-
Διαφορές στην ανατομία και φυσιολογία.
-
Δυσκολία επικοινωνίας ή συνεργασίας με το παιδί.
-
Μεγάλη διακύμανση φυσιολογικών τιμών ανά ηλικία.
-
Παρουσία αγχωμένων γονιών που επηρεάζουν τη σκηνή.
-
Χρήση διαφορετικού εξοπλισμού (μάσκες, σωλήνες, πιεσόμετρα).
-
Λιγότερες ευκαιρίες εξάσκησης σε παιδιατρικούς ασθενείς.
-
Μικρότερα περιθώρια σφάλματος (ιδίως σε φάρμακα και υγρά).
Πίνακας Ζωτικών Σημείων Παιδιών
| Ηλικία | Αναπνοές/λεπτό | Σφυγμός (ξυπνητό παιδί) | Συστολική Πίεση (mmHg) | Διαστολική Πίεση (mmHg) | Θερμοκρασία (°C) |
|---|---|---|---|---|---|
| Νεογνό (12 ώρες) | 30–58 | 100–205 | 39–76 | 16–45 | 37.0 |
| Βρέφος (1–12 μηνών) | 30–58 | 100–180 | 72–104 | 37–56 | 37.0 |
| Νηπιακή (1–2 ετών) | 22–37 | 98–140 | 86–106 | 42–63 | 37.0 |
| Προσχολική (3–5 ετών) | 20–28 | 80–120 | 89–112 | 46–72 | 37.0 |
| Σχολική (6–9 ετών) | 18–25 | 75–118 | 97–115 | 57–76 | 37.0 |
| Προ-εφηβεία (10–11 ετών) | 18–25 | 75–118 | 102–120 | 61–80 | 37.0 |
| Έφηβοι (12–15 ετών) | 12–20 | 60–100 | 110–131 | 64–83 | 37.0 |
⚠️ Σημείωση: Τα παιδιά μπορούν να διατηρούν φυσιολογική αρτηριακή πίεση ακόμα και σε σοκ∙ η ταχυκαρδία και η ταχύπνοια είναι πρώιμοι δείκτες απορρύθμισης.
Συμβουλές για τη λήψη ζωτικών στα παιδιά
-
Αναπνοές: Μετρήστε για 30 δευτερόλεπτα και πολλαπλασιάστε επί 2∙ στα βρέφη παρακολουθήστε το στομάχι (όχι το θώρακα).
-
Σφυγμός: Μετρήστε για 60 δευτερόλεπτα. Σε βρέφη χρησιμοποιούμε τη βραχιόνια αρτηρία∙ η κερκιδική γίνεται αξιόπιστη μετά τα 6 έτη.
-
Θερμοκρασία: Παραμένει σταθερή σε όλες τις ηλικίες∙ προσοχή στις εμπύρετες κρίσεις.
-
Πίεση: Δύσκολη συχνά σε μικρά παιδιά∙ χρησιμοποιείτε πάντα κατάλληλο μέγεθος περιχειρίδας.
-
Συχνότητα επανάληψης: Κάθε 5 λεπτά σε ασταθή παιδί, κάθε 15 λεπτά σε σταθερό.
-
Εκτίμηση συνολικής εικόνας: Χρησιμοποιήστε το Pediatric Assessment Triangle (PAT): Εμφάνιση – Αναπνοή – Κυκλοφορία στο δέρμα.
Διαφορές Ανατομίας και Φυσιολογίας Παιδιών
-
Μεγάλο κεφάλι και βαρύ ινιακό οστό → κίνδυνος απόφραξης αεραγωγού σε ύπτια θέση.
-
Γλώσσα αναλογικά μεγαλύτερη → εύκολη απόφραξη αεραγωγού.
-
Στενότερη και πιο κοντή τραχεία (διάμετρος σαν καλαμάκι).
-
Επικλινής και «μαλακή» επιγλωττίδα σε βρέφη.
-
Μικρή χωρητικότητα πνευμόνων → υψηλός κίνδυνος υποξίας και βαρoτραύματος.
-
Κατανάλωση οξυγόνου διπλάσια από των ενηλίκων.
-
Κυρίως διαφραγματική αναπνοή.
-
Ανεπαρκής προστασία οργάνων κοιλιάς → αυξημένος κίνδυνος κακώσεων ή αιμορραγίας.
-
Μπορούν να αντιρροπούν για shock με αυξημένο HR & RR, αλλά όταν καταρρεύσουν, αυτό συμβαίνει αιφνίδια.
Πρακτικά Tips για Διασώστες
-
Να έχετε πάντα πίνακα ζωτικών (κάρτα, εφαρμογή ή Broselow tape).
-
Μην βασίζεστε μόνο στα ζωτικά∙ εκτιμήστε χρώμα δέρματος, επίπεδο συνείδησης και αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.
-
Χρησιμοποιήστε τεχνικές απόσπασης προσοχής (κινούμενα σχέδια στο κινητό κ.λπ.).
-
Λάβετε υπόψη ότι ακόμα και μικρά λάθη στη δοσολογία φαρμάκων μπορεί να είναι κρίσιμα.
Πηγή: A Guide to Pediatric Vital Signs By Age
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
