Η άφιξη του ΕΚΑΒ σε σκηνή τροχαίου είναι η στιγμή που το χάος αρχίζει να μετατρέπεται σε τάξη.
Τα πρώτα λεπτά σε κάθε σύνθετο συμβάν, ειδικά σε τροχαίο, είναι κρίσιμα. Τα συναισθήματα είναι οξυμένα και το περιβάλλον ανελέητο. Οι προτεραιότητες που θα τεθούν – ή θα αγνοηθούν – στα πρώτα αυτά λεπτά, καθορίζουν την εξέλιξη της σκηνής σε όλη τη διάρκεια του περιστατικού.
Κάποιες προτεραιότητες αφορούν άμεσα την ασφάλειά μας και την επιβίωση του ασθενούς. Τι πρέπει να γίνει πρώτα; Είναι εύκολο να παρασυρθούμε και να τρέξουμε προς τον πρώτο τραυματία που βλέπουμε.
Αντί γι’ αυτό, πάρε μια βαθιά ανάσα και θυμήσου να απαντήσεις στις παρακάτω 6 βασικές ερωτήσεις:
✅ 1. Γνωρίζουν όλοι ποια είναι η ασφαλής ζώνη εργασίας;
Η εργασία στο οδόστρωμα είναι μια από τις πιο επικίνδυνες δραστηριότητες για έναν διασώστη. Ένας απρόσεκτος οδηγός είναι πολύ πιο πιθανό να σε τραυματίσει απ’ ό,τι μια επικίνδυνη διάσωση ή μια φωτιά.
Χρησιμοποίησε οχήματα έκτακτης ανάγκης για να δημιουργήσεις ασφαλή ζώνη εργασίας και φρόντισε να ενημερωθούν όλοι πού είναι αυτή η ζώνη.
Αν δεν έχεις άμεση ανάθεση, κάνε ένα βήμα πίσω και παρατήρησε τη σκηνή. Αν η κυκλοφορία είναι ασταθής ή η σκηνή δεν προστατεύεται επαρκώς, τοποθέτησε έναν παρατηρητή που θα φωνάξει προειδοποιητικά αν κάποιο όχημα πλησιάσει επικίνδυνα.
✅ 2. Μπορώ να λογοδοτήσω για όλους τους επιβαίνοντες;
Πόσα άτομα ήταν σε κάθε όχημα; Είναι από τις πρώτες ερωτήσεις που πρέπει να κάνεις, αλλά συχνά παραβλέπεται μέσα στο χάος. Μάρτυρες ή περαστικοί μπορεί να θεωρηθούν λανθασμένα ως επιβάτες και αντίστροφα.
Μια εξαιρετική ερώτηση:
«Πόσα άτομα ήταν μαζί σας στο όχημα τη στιγμή του ατυχήματος;»
Αν η απάντηση δεν είναι «μόνο εγώ», τότε ζήτησε λεπτομέρειες.
Ιδιαίτερη προσοχή σε παιδικά καθίσματα χωρίς παιδί. Αν ο γονέας ισχυριστεί ότι ήταν μόνος, δείξε το κάθισμα και ρώτησε:
«Πού είναι το παιδί που κάθεται συνήθως σε αυτό το κάθισμα;»
Αυτή η ερώτηση “παγώνει” τη σκέψη και οδηγεί σε πιο ειλικρινή απάντηση. Οι περισσότεροι γονείς εκτιμούν το ενδιαφέρον για την ασφάλεια του παιδιού τους.
✅ 3. Είναι τα οχήματα ασφαλισμένα και σταθερά;
Μην παρασύρεσαι στο να αρχίσεις αμέσως παροχή φροντίδας χωρίς να αξιολογήσεις πρώτα το όχημα. Ναι, έχεις ακούσει για «μηχανισμό τραυματισμού» ή «παραμόρφωση καμπίνας» — αλλά έχεις ελέγξει αν το όχημα μπορεί να μετακινηθεί;
Ακόμα και αν το όχημα είναι «σταθερό» στο μάτι, βεβαιώσου ότι:
-
Είναι στη θέση “P”
-
Έχει αφαιρεθεί το κλειδί
-
Έχει ενεργοποιηθεί το χειρόφρενο
Αυτά συχνά παραλείπονται από τους οδηγούς αμέσως μετά το ατύχημα, λόγω πανικού. Μην ξεκινήσεις παροχή φροντίδας χωρίς σταθερή πλατφόρμα εργασίας.
✅ 4. Είμαι ανάμεσα στον αερόσακο και τον ασθενή;
Οι αερόσακοι που έχουν ήδη ενεργοποιηθεί είναι εύκολο να εντοπιστούν. Αυτοί που δεν έχουν ενεργοποιηθεί ακόμα είναι επικίνδυνοι.
Οι αερόσακοι μπορούν να διατηρούν ηλεκτρικό φορτίο για αρκετή ώρα και να ενεργοποιηθούν κατά τη διάρκεια της φροντίδας.
Υπάρχουν σε:
-
Τιμόνι
-
Πόρτες
-
Οροφή
-
Κολώνα Β (B pillar)
Απόφυγε να τοποθετείς το σώμα σου σε πιθανές ζώνες εκτόξευσης περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Ζήτησε από τους πυροσβέστες να σου επιβεβαιώσουν αν έχει απενεργοποιηθεί το σύστημα των αερόσακων.
✅ 5. Υπάρχουν εύφλεκτα υγρά;
Ο κίνδυνος δεν είναι πάντα εμφανής. Μην πατάς ούτε περπατάς μέσα σε λίμνες από βενζίνη ή πετρελαιοειδή.
-
Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης
-
Θα γεμίσει το ασθενοφόρο από επικίνδυνους ατμούς
-
Ο ασθενής ενδέχεται να έχει αναπνευστικό ερεθισμό
Η διαχείριση διαρροών καυσίμων ανήκει στο Πυροσβεστικό Σώμα. Αν υπάρχει μεγάλη ποσότητα καυσίμου, περίμενε να επέμβουν ή ζήτησε να σου φέρουν τον ασθενή.
✅ 6. Υπάρχουν “ήσυχοι” ασθενείς που χρειάζονται προσοχή;
Τους φωνάζοντες ασθενείς δεν τους ξεχνά κανείς. Οι ήσυχοι ασθενείς όμως συχνά αγνοούνται – και μπορεί να είναι οι πιο βαριά τραυματισμένοι.
Μην υποθέτεις ότι η σιωπή σημαίνει πως είναι εντάξει. Οι πιο βαριά τραυματίες συχνά δεν έχουν φωνή ή είναι σε σοκ, συγχυτικοί ή σε απώλεια συνείδησης.
Κάνε κανόνα σου να εξετάζεις πρώτα τον ήσυχο πριν ασχοληθείς με τον θορυβώδη.
Συμπέρασμα
Τα πρώτα λεπτά σε τροχαίο είναι χαοτικά και κρίσιμα. Η ήρεμη, οργανωμένη παρουσία του διασώστη συχνά είναι το σημείο καμπής μεταξύ αταξίας και ελέγχου.
Πριν ξεκινήσεις οποιαδήποτε ενέργεια, θυμήσου να απαντήσεις σε αυτές τις 6 ερωτήσεις:
-
Έχει καθοριστεί και ανακοινωθεί η ασφαλής ζώνη;
-
Έχει γίνει καταμέτρηση επιβαινόντων;
-
Είναι τα οχήματα σταθερά και ασφαλή;
-
Υπάρχει κίνδυνος αερόσακου;
-
Υπάρχουν καύσιμα ή επικίνδυνα υγρά;
-
Υπάρχουν ήσυχοι ασθενείς που χρειάζονται άμεση φροντίδα;
Μερικά λεπτά σωστής εκτίμησης μπορούν να βελτιώσουν καθοριστικά την έκβαση του περιστατικού.
Προστάτεψε τον εαυτό σου, την ομάδα σου και τον ασθενή.
Πηγή: 6 questions medics should ask on every auto accident scene
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
