Ο κανόνας νούμερο ένα για μένα είναι: Μην είσαι κόπανος. Ίσως με μεγαλύτερη ακρίβεια, είναι σημαντικό: Να είσαι ευγενικός. Το μήνυμα μπορεί να αλλάξει ανάλογα με το ποιος το ακούει.
Κάποια στιγμή στον υγειονομικό χώρο, αρχίσαμε να δικαιολογούμε τους ανθρώπους που είναι κόπανοι – κόπανοι στους ασθενείς τους, κόπανοι στους συνεργάτες τους, κόπανοι γενικά. Αυτό το συναίσθημα έχει δοξαστεί από αρκετές τηλεοπτικές εκπομπές που παρουσιάζουν έναν λαμπρό κλινικό γιατρό που φέρεται άσχημα στους άλλους ανθρώπους.
Η πραγματικότητα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού που κάνουμε είναι να μιλάμε στους ανθρώπους. Αν δεν μπορούμε να είμαστε ευγενικοί, τότε το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μας πάει χαμένο. Σίγουρα θα έρθει κάποια στιγμή που θα κληθείτε να εκτελέσετε μια δεξιότητα υψηλής εξειδίκευσης και θα πρέπει να αναλάβετε δράση προκειμένου να κάνετε τη διαφορά σε μια ζωή.
Ωστόσο, η αλήθεια παραμένει ότι η δεξιότητα που επηρεάζει κάθε ασθενή κάθε φορά -συμπεριλαμβανομένων των ασθενών που είναι σοβαρά άρρωστοι ή τραυματισμένοι- είναι ο τρόπος με τον οποίο τους αντιμετωπίζουμε.
Η ίδια αρχή ισχύει και κατά την αλληλεπίδραση με τους συνεργάτες μας, άλλα πληρώματα προνοσοκομειακής φροντίδας, το προσωπικό του νοσοκομείου παραπομπής ή υποδοχής και το κοινό γενικά.
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας αντανακλά την αξία που δίνουμε σε μία από τις βασικές αρχές της ιατρικής: τη φροντίδα για τους άλλους. Οι διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις υπαγορεύουν την κουλτούρα μιας υπηρεσίας, την ατμόσφαιρα μιας ανταπόκρισης και τον τόνο της φροντίδας που λαμβάνει ο ασθενής.
Αν είσαι κόπανος και έχεις δίκιο, τότε εξακολουθείς να είσαι κόπανος. Αν είσαι κόπανος και κάνεις λάθος, τότε είσαι κάτι απείρως χειρότερο.
Είναι ενδιαφέρον ότι έχω παρατηρήσει ένα μοτίβο να αναδύεται στα χρόνια της υπηρεσίας μου στον προνοσοκομειακό χώρο. Αυτοί που είναι πραγματικά άριστοι στη θέση τους και έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στις ομάδες τους είναι οι πιο φιλόξενοι και ταπεινοί.
Υπάρχουν ακόμα γιατροί, νοσηλευτές, τεχνικοί, γιατροί και κάθε είδους πάροχοι που φέρονται άσχημα στους άλλους. Και αυτοί είναι σχεδόν ομοιόμορφα αντιπαθείς. Υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν να υπερασπιστούν ή να εκλογικεύσουν την κακή συμπεριφορά με ισχυρισμούς περί εξαιρετικών ικανοτήτων, αλλά αυτές οι προσπάθειες καταρρίπτονται από τους ανθρώπους που είναι και άριστοι στη δουλειά τους και ευγενικοί ως άτομα.
Οι ιδιότητες αυτές δεν αποκλείουν η μία την άλλη, και θα υποστήριζα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να δουλεύουν με κάποιον που είναι εύκολο να συνεννοηθεί κανείς μαζί του και έχει αρκετή αυτογνωσία για να καταλάβει ότι έχει ακόμα περισσότερα να μάθει. Οι πραγματικοί μάστορες της τέχνης τους είναι πιο πιθανό να προσκαλέσουν και άλλους στην εμπειρία, μοιράζοντας την εμπειρία, τη γνώση και τον ενθουσιασμό τους για τη διαδικασία.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να μην αισθάνεται διατεθειμένος να μοιραστεί επιφανειακά ευχάριστα πράγματα με τους άλλους. Στον προνοσοκομειακό χώρο έχει δοθεί αυξημένη προσοχή σε έννοιες όπως η επαγγελματική εξουθένωση, η κόπωση από τη συμπόνια και το δευτερογενές τραύμα.
Καθεμία από αυτές είναι θεμιτή και αξίζει να προσεχθεί- καμία από αυτές δεν αποκλείει κανέναν από το να είναι ευγενικός με τους άλλους.
Το κάλεσμα να είμαστε ευγενικοί δεν είναι άρνηση να δούμε κάποιες από τις επιπτώσεις των οξέων και χρόνιων στρεσογόνων παραγόντων σε όσους ασκούν ένα τέτοιο επάγγελμα- είναι ένα κάλεσμα να θυμόμαστε ότι τα καλύτερα μέρη της βοήθειας προς τους άλλους ξεκινούν με την απλή πράξη του να είσαι καλός άνθρωπος.
Με τη βοήθεια ενός ανάλογου κειμένου από τον John vonRosenberg, PhD
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
