ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
7.1 Ακούσια Νοσηλεία
Η ακούσια νοσηλεία είναι μια ιδιάζουσα μορφή νοσηλείας η οποία για να προγραμματιστεί θα πρέπει να υπάρξει νωρίτερα μια συνεργασία ανάμεσα στο άμεσο συγγενικό περιβάλλον του ασθενούς, τους ιατρούς και τις αστυνομικές αρχές. Είναι μια επίπονη διαδικασία που κύριο σκοπό έχει την έγκαιρη βοήθεια στον πάσχοντα και την προσπάθεια επανένταξής του σε κανονικούς ρυθμούς (Τρίκκας, 2000).
Στην ψυχιατρική κλινική η εντολή για σύσταση νοσηλείας σε έναν ψυχικά ασθενή είναι μια πάρα πολύ περίπλοκη κατάσταση, αλλά η απόφαση για σύσταση ακούσιας νοσηλείας είναι ακόμη πιο δύσκολη, αφού σχετίζεται με κοινωνικά αποκλίνουσες συμπεριφορές αυτοκαταστροφικές ή ετεροκαταστροφικές των ψυχικά πασχόντων. Σε όλες τις μεγάλες κοινωνίες η πολιτεία έχει οργανώσει μια ειδική νομοθεσία, με στόχο την προστασία των πασχόντων από ψυχικές παθήσεις αλλά και την προφύλαξη του κοινωνικού συνόλου από τις διαταραχές των ψυχικά ασθενών (Τρίκκας, 2000).
Οι νομοθεσίες αυτές διαφέρουν από χώρα σε χώρα στη φιλοσοφία έχουν προβλέψει όμως την ειδική, κατοχυρωμένη, παροχή φροντίδας στα συγκεκριμένα άτομα τα οποία λόγω της ψυχικής τους κατάστασης μπορεί να γίνουν επικίνδυνα για τον εαυτό τους ή και τους άλλους ή δεν δέχονται την θεραπευτική αγωγή. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα να είναι ελεύθερος και να αποφασίσει ο ίδιος για το αν θα λάβει θεραπευτική αγωγή ή όχι, παράλληλα όμως υπάρχει άμεση ανάγκη για την εφαρμογή κάποιας θεραπευτικής παρέμβασης, για να μπορέσει να προστατευθεί και ο κοινωνικός περίγυρος (Τρίκκας, 2000).
Στις Σκανδιναβικές χώρες οι διαδικασίες για αναγκαστική ή ακούσια νοσηλεία του ψυχικά ασθενή είναι πολύ απλές, ενώ στις Η.Π.Α είτε δεν υπάρχει η συγκεκριμένη νομοθεσία είτε οδηγούνται σε ακροαματικές διαδικασίες του δικαστηρίου. Στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ουαλία υπάρχει ανάλογη νομοθεσία από το 1983 ενώ στην Ελλάδα η τελευταία αναθεώρηση της νομοθετικής διαδικασίας για την ακούσια νοσηλεία των ψυχικά ασθενών είναι από το 1992 και υπάρχει στο ΝΔ 2071 για την οργάνωση και εξέλιξη του συστήματος υγείας (Τρίκκας, 2000).
Πριν όμως από την απόφαση της ακούσιας νοσηλείας θα υπάρξουν ενέργειες από τον θεράποντα ιατρό να μεταπείσει τον ασθενή αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον για την αναγκαιότητα της νοσηλείας και της θεραπευτικής αγωγής. Όταν οι προσπάθειες αυτές δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και η ακούσια νοσηλεία κριθεί απαραίτητη, κυρίως λόγω μη αποδοχής της κατάστασης από τον ασθενή, τότε ο ψυχίατρος ενημερώνει εκ νέου τους συγγενείς για την αναγκαία συμμετοχή τους στην διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την αίτηση στις εισαγγελικές αρχές, την συνεργασία με την αστυνομική υπηρεσία κτλ. τέλος ο ψυχίατρος θα τους βοηθήσει να απενοχοποιηθούν από τα συναισθήματα ενοχής που βιώνουν (Μπιλανάκης, 2011).
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ακούσια νοσηλεία αποτελούν η ύπαρξη συγκεκριμένης ψυχοπαθολογικής κατάστασης, η αδυναμία του πάσχοντος να κρίνει και να αποφασίσει για το συμφέρον του, η μη υποβολή του σε θεραπευτική αγωγή και η επιδείνωση της κατάστασής του στην περίπτωση που δεν νοσηλευθεί ή υπάρξει επικινδυνότητα από τη συνολική συμπεριφορά του ασθενούς (Μπιλανάκης, 2011).
7.2 Δικαιώματα των ασθενών
Το δικαίωμα θεραπείας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα κάθε πάσχοντος ατόμου και κατά συνέπεια και του ψυχικά πάσχοντος. Η ακούσια νοσηλεία αποσκοπεί στην εφαρμογή της θεραπείας και τότε μόνο δικαιολογείται αν και έχει προκύψει διχογνωμία για το κατά πόσο στην ακούσια νοσηλεία μπορεί να δοθεί θεραπεία χωρίς τη θέληση του αρρώστου (Αλεβίζος, 2000).
Για να μην δημιουργηθούν προβλήματα, όταν εφαρμόζεται η φαρμακευτική θεραπεία, θα πρέπει ο ψυχίατρος να έχει μελετήσει σωστά την κλινική εκτίμηση του ασθενή όπου θα περιλαμβάνει και εργαστηριακό έλεγχο, να συγκρίνει την παλιά με την νέα φαρμακευτική αγωγή και να συμπληρώσει ένα πλήρες ιστορικό. Επιπλέον θα πρέπει να δώσει κατευθυντήριες οδηγίες για την χρήση τους και για το ενδεχόμενο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών (Αλεβίζος, 2000).
7.3 Δικαίωμα άρνησης της θεραπείας
Η αντίληψη ότι ο νοσηλευόμενος ψυχικά ασθενής έχει το δικαίωμα να αρνηθεί τη θεραπεία, αποτελεί αντικείμενο διχογνωμίας στον ψυχιατρικό χώρο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα το διαχωρισμό της ακούσιας νοσηλείας από τη θεραπεία, για την οποία ο ασθενής εισάγεται στην κλινική. Ο εκούσιος πάσχοντας είναι ικανός να εξισορροπεί τα υπέρ και τα κατά μιας θεραπείας, έχοντας το πλεονέκτημα να αποφασίζει για την θεραπεία του με βάση της οδηγίες του θεράποντα ιατρού. Το ερώτημα είναι όμως ποιος αποφασίζει για την θεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενούς που δεν είναι σε θέση να κρίνει για το συμφέρον της υγείας του (Μπιλανάκης, 2011).
Οι δικαστικές αποφάσεις στις Η.Π.Α είναι αντιφατικές με το δικαίωμα άρνησης της θεραπείας. Ο ακούσιος ασθενής δεν είναι σε θέση να αποφασίσει για την θεραπεία του αλλά πρέπει να ακολουθεί την ενδεδειγμένη θεραπεία. Το δικαίωμα άρνησης της θεραπείας διατυπώθηκε στη δεκαετία του 1960, δεν αντιπροσωπεύει δικαίωμα, αλλά αποτελεί ένα κλινικό ζήτημα που περιλαμβάνει τη θεραπευτική συμμαχία και τη συγκατάθεση στη θεραπεία στα πλαίσια αυτής της συμμαχίας (Μπιλανάκης, 2011).
Όπως αναφέρθηκε αρχικά η ακούσια νοσηλεία είναι μια ξεχωριστή παρέμβαση και ο λόγος που γίνεται είναι πολύ συγκεκριμένος. Το γεγονός ότι οι ασθενείς αυτοί νοσηλεύονται παρά τη θέλησή τους και χωρίς να έχουν επίγνωση της καταστάσεως τους δεν σημαίνει ότι δεν είναι και αυτοί άνθρωποι και δεν έχουν δικαιώματα, τα όποια θα πρέπει να γίνονται σεβαστά απ΄ όλους τους αρμόδιους φορείς (Αλεβίζος, 2000).
Συνεχίζεται…
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ – Ορισμός επιθετικότητας (Μέρος Πρώτο)
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ – Κλητικοί παράγοντες επιθετικότητας (Μέρος Δεύτερο)
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ – Αυτοκαταστροφικός Ασθενής (Μέρος Τέταρτο)
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΘΕΜΑ: ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ
ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ
ΤΣΙΡΩΝΗ ΜΑΡΙΑ
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
