«Η δουλειά στις προνοσοκομειακές υπηρεσίες είναι στρεσογόνα. Μπορεί να σε τρελάνει.»
Αυτό που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει με υπερβολή, στην πραγματικότητα είναι μια σκληρή αλήθεια: ένα ποσοστό των επαγγελματιών του συστήματος προνοσοκομειακής φροντίδας και άλλων υπηρεσιών επειγόντων αναπτύσσει μετατραυματικό στρες (PTSD), κατάθλιψη ή προβλήματα εξάρτησης. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι αυτοκτονίες στο χώρο των πρώτων ανταποκριτών είναι σημαντικά συχνότερες σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Αυτή η πραγματικότητα αναγνωρίστηκε σε πρόγραμμα της Νέας Υόρκης, το οποίο στοχεύει στην πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων ψυχικής υγείας στους εργαζόμενους σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Ένας από τους βασικούς εκπαιδευτές του προγράμματος είναι ο ψυχολόγος και εθελοντής EMT Dr. Drew Anderson, ο οποίος συνδυάζει ακαδημαϊκή εμπειρία με 12 χρόνια υπηρεσίας ως διασώστης και πυροσβέστης.
Ψυχική Υγεία: Επαγγελματικός Κίνδυνος, Όχι Αδυναμία
«Τα προβλήματα ψυχικής υγείας στην εργασία δεν είναι αδυναμία. Είναι επαγγελματικός κίνδυνος, όπως και οι λοιμώξεις ή οι κακώσεις,» εξηγεί ο Dr. Anderson. «Δεδομένης της φύσης της δουλειάς μας, είναι αναπόφευκτο ότι κάποιοι από εμάς θα αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα.»
Παράγοντες Κινδύνου στην Καθημερινότητα:
-
Νυχτερινές βάρδιες και περιστροφές ωραρίου
-
Στέρηση ύπνου
-
Χαμηλές απολαβές / οικονομικό άγχος
-
Συγκρούσεις και απόσταση στις διαπροσωπικές σχέσεις
-
Απώλεια, όχι μόνο θανάτου, αλλά και συναδέλφων, υποστήριξης ή ρόλων
Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν εύφορο έδαφος για ψυχική καταπόνηση, ειδικά σε ένα επάγγελμα όπου η πίεση είναι καθημερινή και συχνά ακραία.
Προστατεύοντας τον Εαυτό σου: Στρατηγικές Αυτοφροντίδας
1. Ύπνος: Ο πιο κρίσιμος σύμμαχος
«Δεν μπορείς να “ψυχολογήσεις” το σώμα σου αν δεν έχεις κοιμηθεί 36 ώρες», τονίζει ο Dr. Anderson. Ο καλός ύπνος προστατεύει από το PTSD και τις αυτοκτονικές σκέψεις, βελτιώνει την επεξεργασία του στρες και τη γνωστική απόδοση.
💡 Ιδανικοί ύπνοι/μικρής διάρκειας: 20 ή 90 λεπτά
💡 Nappuccino: Πιες έναν καφέ και μετά κοιμήσου για 20 λεπτά — λειτουργεί!
2. Διατροφή και Κίνηση
-
Λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα, περισσότερα φρούτα & λαχανικά
-
30 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας την ημέρα (π.χ. γρήγορο περπάτημα)
Δεν χρειάζεται να είσαι αθλητής. Απλώς κράτα το σώμα σε λειτουργία. Η ακινησία, συχνά λόγω άγχους ή κατάθλιψης, είναι δείκτης κινδύνου.
Κοινωνική Στήριξη & Ποιότητα Ζωής
Η απομόνωση είναι συχνός προάγγελος ψυχολογικής κατάρρευσης.
➡️ Κράτησε επαφή με φίλους εντός και εκτός υπηρεσίας
➡️ Όρισε μία κοινωνική δραστηριότητα κάθε εβδομάδα
➡️ Αναγνώρισε αν εσύ ή κάποιος συνάδελφος αρχίζει να αποσύρεται
Η ποιότητα ζωής δεν είναι μόνο διασκέδαση. Είναι και δραστηριότητες με νόημα και σκοπό, που δίνουν ένα αίσθημα επίτευξης και ισορροπίας.
Peer Support: Στηρίξτε ο ένας τον άλλον
«Αν δεις κάτι, πες κάτι.» Όχι για υπόπτους – για συναδέλφους σου. Αν κάποιος δεν είναι ο εαυτός του, ρώτησε:
🗣️ «Είσαι καλά; Μοιάζεις διαφορετικός.»
Δεν χρειάζεσαι εκπαίδευση για να δείξεις ενδιαφέρον. Η απλή φροντίδα μπορεί να αποτρέψει κατάρρευση.
Ομαδική κουλτούρα φροντίδας: Πρέπει να είναι φυσιολογικό να ρωτάμε «είσαι καλά;» και να μη θεωρείται αδυναμία ή “ταμπού”.
Όταν Χρειάζεται Παρέμβαση ή Θεραπεία
Αν κάποιος (ή εσύ) προσπαθεί για εβδομάδες χωρίς βελτίωση, ή εμφανίζει σημάδια σοβαρού στρες:
Πού να απευθυνθείτε:
-
Προϊστάμενος / Ομάδα υποστήριξης
-
Ψυχολόγος ή σύμβουλος ψυχικής υγείας (τηλεσυμβουλευτική, απόρρητη και εξίσου αποτελεσματική)
Ανάλογα με το πρόβλημα:
-
Κατάθλιψη: Σχεδόν οποιοσδήποτε θεραπευτής
-
Εξαρτήσεις: Προγράμματα απεξάρτησης με ή χωρίς απόλυτη αποχή
-
PTSD: Απαραίτητη εξειδίκευση – επιλέξτε θεραπευτή με εμπειρία σε trauma therapy
Αποτελεσματικές μέθοδοι:
-
Prolonged Exposure Therapy (PE) (Παρατεταμένη Έκθεση)
-
Cognitive Processing Therapy (CPT) (Θεραπεία Γνωστικής Επεξεργασίας)
-
EMDR (Απευαισθητοποίηση μέσω οφθαλμικών κινήσεων)
Ζητήστε θεραπεία με έκθεση. Αν ο θεραπευτής καταλαβαίνει τον όρο, ξέρει τι κάνει.
🔚 Συμπερασματικά
Η ψυχική υγεία στο σύστημα προνοσοκομειακής φροντίδας δεν είναι πολυτέλεια. Είναι επιβίωση.
Η φροντίδα του εαυτού, η καλή φυσική κατάσταση, ο ύπνος, η κοινωνική στήριξη και η κατάλληλη θεραπεία σώζουν ζωές – και την δική σου.
📢 Αν είσαι καλά, κοίταξε δίπλα σου. Κάποιος άλλος ίσως να μην είναι.
📚 Πηγή: Drew Anderson / NY CARESUP – Πρόγραμμα Ψυχικής Υγείας για Υπηρεσίες Έκτακτης Ανάγκης
📺 Μπορείτε να βρείτε την παρουσίαση εδώ: nycaresup.com & YouTube
Αναφορές
1. Haack, J. (2024, October 10). What the Research Tells Us about Mental Health. Journal of Emergency Medical Services (JEMS). Retrieved November 19, 2024, from https://www.jems.com/mental-health-wellness/research-tells-us-about-mental-health/
2. (n.d.). Prolonged Exposure (PE). Apa.org. Retrieved November 19, 2024, from https://www.apa.org/ptsd-guideline/treatments/prolonged-exposure
3. (n.d.). Cognitive Processing Therapy (CPT). Apa.org. Retrieved November 19, 2024, from https://www.apa.org/ptsd-guideline/treatments/cognitive-processing-therapy
Πηγή: https://www.jems.com/exclusives/mental-health-risks-of-ems-self-care-and-prevention/?utm_source=jems_now_newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=2024-11-21
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
