Ένα 8χρονο αγόρι που παίζει την πρώτη του σεζόν στο αμερικάνικο ποδόσφαιρο παθαίνει καρδιακή ανακοπή ξαφνικά μετά την προπόνηση. Η καρδιά ενός 10χρονου κοριτσιού σταματάει να χτυπάει ακριβώς τη στιγμή που κατεβαίνει την πολυαναμενόμενη στροφή μιας τσουλήθρας του υδάτινου πάρκου. Ένας 14χρονος μαθητής που κάθεται στο μάθημα των μαθηματικών πέφτει στο πάτωμα χωρίς να ανταποκρίνεται. Ένας 16χρονος παίκτης μπάσκετ λυκείου καταρρέει στο γήπεδο αφού έχει πετύχει το νικητήριο σουτ του αγώνα.
Η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή είναι σπάνια στους νέους, αλλά μπορεί να συμβεί. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), περίπου 2.000 νέοι, φαινομενικά υγιείς άνθρωποι κάτω των 25 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες πεθαίνουν κάθε χρόνο από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή. Αυτοί οι θάνατοι αφήνουν πίσω τους τεράστιο και καταστροφικό αντίκτυπο στις οικογένειες και τις κοινότητες. Υπάρχουν όμως τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των παραγόντων κινδύνου που μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη αυτών των τραγωδιών.
Διαβάστε παρακάτω.
Τι είναι η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή;
Η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή (ΑΚΑ) είναι ένα επείγον περιστατικό που απειλεί τη ζωή και συμβαίνει από μια “απότομη και απροσδόκητη απώλεια της καρδιακής λειτουργίας που οδηγεί σε απώλεια συνείδησης και κατάρρευση”. Μπορεί να αποβεί μοιραία εάν δεν αντιμετωπιστεί εντός λίγων λεπτών. Η επιβίωση εκτός νοσοκομείου εξαρτάται από τους παρευρισκόμενους που καλούν το 166, μαζί με την άμεση αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης από τους ίδιους, όπως η χρήση καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης και αυτόματου απινιδωτή.
Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια για αιφνίδια καρδιακή ανακοπή πριν συμβεί;
Όταν η ΑΚΑ συμβαίνει σε φαινομενικά υγιείς νέους ανθρώπους, συνήθως δεν υπάρχει προφανής τραυματισμός ή ιατρικοί λόγοι για τους οποίους γνώριζε ο ασθενής ή η οικογένειά του. Ορισμένοι νέοι που παθαίνουν ΑΚΑ μπορεί να έχουν προηγουμένως παρουσιάσει συμπτώματα που σχετίζονται με την καρδιά, όπως δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή λιποθυμία, τα οποία δεν θεωρούνταν ότι ήταν κάτι απειλητικό για τη ζωή. Άλλοι δεν είχαν ποτέ συμπτώματα καρδιακών προβλημάτων μέχρι το συμβάν ΑΚΑ.
Πότε μπορεί να συμβεί αιφνίδιος καρδιακός θάνατος σε νέους ανθρώπους;
Η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή πιστεύεται ότι είναι η κύρια αιτία θανάτου σε νεαρούς αθλητές, αλλά επηρεάζει και νέους ανθρώπους που δεν ασχολούνται με τον οργανωμένο αθλητισμό. Μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της άσκησης ή κατά την ανάπαυση ή ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι νέοι άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ημέρες ή εβδομάδες αργότερα από εγκεφαλική βλάβη που συνέβη κατά τη διάρκεια της ΑΚΑ.
Τι προκαλεί αιφνίδια καρδιακή ανακοπή στους νέους;
Δεν είναι γνωστές όλες οι αιτίες αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής σε παιδιά και νέους ενήλικες, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:
Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Συνήθως κληρονομική και συχνά αδιάγνωστη, αυτή είναι η πιο συχνή καρδιαγγειακή αιτία ΑΚΑ σε νέους ανθρώπους. Τα μυϊκά κύτταρα στις κατώτερες κοιλότητες της καρδιάς, που ονομάζονται κοιλίες, πυκνώνουν (μία νόσος του καρδιακού μυός που κάνει το τοίχωμα της καρδιάς πιο παχύ από το φυσιολογικό). Αυτό μπορεί να προκαλέσει μη φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό, ιδίως κατά τη διάρκεια της άσκησης. Άλλοι τύποι παιδιατρικής μυοκαρδιοπάθειας μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.
Ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών. Ελαττώματα στον τρόπο με τον οποίο οι στεφανιαίες αρτηρίες συνδέονται με την καρδιά μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη παροχή αίματος στον καρδιακό μυ κατά τη διάρκεια της άσκησης και να προκαλέσουν καρδιακή ανακοπή. Τα νεαρά άτομα με ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών συνήθως γεννιούνται με αυτές, αλλά μπορεί να μην παρατηρήσουν συμπτώματα μέχρι να μεγαλώσουν.
Πρωτογενείς αρρυθμίες. Σε άτομα με δομικά φυσιολογική καρδιά, η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή μπορεί μερικές φορές να προκληθεί από αδιάγνωστες γενετικές καταστάσεις που επηρεάζουν τα ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς.
Για παράδειγμα, αυτές περιλαμβάνουν:
Σύνδρομο μακρού QT. Μια πάθηση του καρδιακού ρυθμού που μπορεί να προκαλέσει γρήγορο και χαοτικό καρδιακό ρυθμό. (Το σύνδρομο μακρού QT είναι μία γενετικά καθορισμένη νόσος που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη επαναπόλωση των καρδιακών κυττάρων και αυξημένο κίνδυνο σοβαρών και απειλητικών για τη ζωή καρδιακών αρρυθμιών).
Το σύνδρομο Wolff-Parkinson-White. Μια επιπλέον ηλεκτρική οδός στην καρδιά δημιουργεί μια παράκαμψη που μπορεί να την κάνει να αντλεί πολύ γρήγορα. (Στο σύνδρομο Wolff-Parkinson-White (WPW), μια επιπλέον οδός σηματοδότησης μεταξύ της άνω και κάτω κοιλότητας της καρδιάς προκαλεί γρήγορο καρδιακό παλμό (ταχυκαρδία)).
Αρρυθμιογόνος δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας (ARVD). Με αυτή την κληρονομική πάθηση, μέρος του μυϊκού ιστού της καρδιάς αντικαθίσταται από ουλώδη ιστό.
Μυοκαρδίτιδα. Είναι η φλεγμονή του μυοκαρδίου και συνήθως προκαλείται από μια λοίμωξη. Οι περισσότερες περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας στα παιδιά συμβαίνουν όταν ένας ιός, όπως ένας εντεροϊός, εισέρχεται στην καρδιά. Μπορεί επίσης να προκληθεί από βακτηριακές, μυκητιασικές ή παρασιτικές λοιμώξεις και αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένα φάρμακα.
Σύνδρομο Marfan. Αυτή η ασθένεια του συνδετικού ιστού μπορεί να οδηγήσει σε ρήξεις στο αορτικό αγγείο της καρδιάς. Οι άνθρωποι που γεννιούνται με την πάθηση, οι οποίοι τείνουν να είναι ψηλοί και να έχουν μακριά χέρια, μπορεί να μην αντιλαμβάνονται ότι την έχουν.
Το Commotio Cordis προκαλείται από ένα χτύπημα στο στήθος ακριβώς πάνω από την καρδιά σε ορισμένα σημεία του κύκλου των καρδιακών παλμών. Μπορεί να συμβεί σε παιδιά με εντελώς φυσιολογική καρδιά. Το Commotio cordis είναι πιο συχνό σε αθλήματα με προβαλλόμενα αντικείμενα, όπως το μπέιζμπολ, το χόκεϊ επί πάγου και το λακρός.
Υπάρχουν τρόποι για την πρόληψη του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου;
Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν οι οικογένειες και οι κοινότητες για να μειώσουν τον κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου στους νέους:
Τακτικές επισκέψεις σε παιδιατρικές κλινικές και αθλητικές εξετάσεις. Όλα τα παιδιά χρειάζονται τακτικές επισκέψεις ελέγχου στον γιατρό τους. Αυτές οι επισκέψεις είναι μια ευκαιρία για μια πλήρη φυσική εξέταση και ένα λεπτομερές ιστορικό υγείας που θα βοηθήσει στον εντοπισμό των παραγόντων κινδύνου που μπορεί να συμβάλλουν στην ΑΚΑ. Οι εξετάσεις πριν από τη συμμετοχή είναι επίσης σημαντικές, ακόμη και αν ένα παιδί δεν ασχολείται με οργανωμένα αθλήματα, επειδή το μάθημα της γυμναστικής και οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες μπορεί -και πρέπει- να περιλαμβάνουν άφθονη άσκηση! Ένα έντυπο ελέγχου που μπορεί να συμπληρωθεί ανά πάσα στιγμή από τους ασθενείς και τους γονείς με τον γιατρό τους, για να βοηθήσει να αποφασιστεί εάν χρειάζεται επίσκεψη σε ειδικό.
Γνωρίστε το οικογενειακό σας ιστορικό. Συγκεντρώστε το ιστορικό υγείας της καρδιάς των συγγενών εξ αίματος (παιδιά, αδέλφια, γονείς, θείες και θείοι, ανίψια, παππούδες και γιαγιάδες και ξαδέλφια) και μοιραστείτε το με τον παιδίατρό σας. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να καθοδηγήσετε τις ερωτήσεις κατά τη διάρκεια των ελέγχων για καλά παιδιά και των αθλητικών εξετάσεων.
Εκπαίδευση υποστήριξης της κοινοτικής ζωής και αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές. Η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει την κατάλληλη για την ηλικία εκπαίδευση υποστήριξης της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της ΚΑΡΠΑ, για τους μαθητές και το προσωπικό των σχολείων. Ενθαρρύνει επίσης την ύπαρξη αυτοματοποιημένων εξωτερικών απινιδωτών (AEΑ) κοντά σε αθλητικές και προπονητικές εγκαταστάσεις. Σε περιπτώσεις αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής, οι AEΑ μπορούν να χορηγήσουν γρήγορα ένα ηλεκτρικό σοκ για να επαναφέρουν τον καρδιακό ρυθμό στο φυσιολογικό.
Παράγοντες κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο που θα πρέπει να προτρέπουν σε πρόσθετες εξετάσεις:
Οικογενειακό ιστορικό απροσδόκητου ή ανεξήγητου αιφνίδιου θανάτου σε κατά τα άλλα υγιές μέλος της οικογένειας ηλικίας κάτω των 50 ετών.
Μέλος της οικογένειας με κληρονομικό πρόβλημα του καρδιακού μυός ή ηλεκτρικό πρόβλημα
Πόνος στο στήθος κατά την άσκηση
Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός ή ρυθμός με άγνωστη αιτία
Λιποθυμία ή επιληπτική κρίση χωρίς προειδοποίηση ή κατά τη διάρκεια της άσκησης
Η γέννηση με συγγενές καρδιακό ελάττωμα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν αποκατασταθεί χειρουργικά)
Θα πρέπει όλοι οι νέοι να ελέγχονται για τον κίνδυνο αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής;
Η διενέργεια μαζικών εξετάσεων διαλογής, όπως το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) και το υπερηχοκαρδιογράφημα (υπερηχογράφημα καρδιάς) για όλους τους νέους ή σε αθλητές για τον εντοπισμό παραγόντων κινδύνου αιφνίδιου θανάτου, δεν συνιστάται επί του παρόντος. Η ανησυχία είναι ότι τα υψηλά ψευδώς θετικά αποτελέσματα των εξετάσεων μπορεί να προκαλέσουν περιττό άγχος και πρόσθετες εξετάσεις. Επίσης, δεν μπορούν να εντοπιστούν όλα τα συμβάντα από αυτές τις εξετάσεις.
Ωστόσο, η αναγνώριση των σημείων προειδοποίησης και των παραγόντων κινδύνου, η ακριβής λήψη ιατρικού ιστορικού και ο καρδιολογικός και γενετικός έλεγχος για ασθενείς που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο λόγω μελών της οικογένειας με σχετικές καρδιακές παθήσεις ή ΑΚΑ, μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικοί τρόποι για να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου αιφνίδιου θανάτου.
Ποιες είναι οι προοπτικές των στατιστικών για την αιφνίδια καρδιακή ανακοπή στους νέους;
Υπάρχει έλλειψη αξιόπιστων πληροφοριών σχετικά με τη συχνότητα και την αιτία του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου στους νέους. Ωστόσο, το CDC δημιούργησε πρόσφατα ένα μητρώο αιφνίδιου θανάτου σε περιπτώσεις νέων για βρέφη, παιδιά και νεαρούς ενήλικες έως την ηλικία των 20 ετών. Στόχος αυτού του μητρώου είναι να συμβάλει στη δημιουργία καλύτερης κατανόησης του πόσο συχνά και γιατί συμβαίνει ο ΑΚΘ στους νέους – και πώς να συμβάλει στην πρόληψή του.
Θυμηθείτε
Παρόλο που ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος σε νέους δεν είναι συχνός, ακόμη και μία χαμένη ζωή είναι πάρα πολλές. Λάβετε μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου αυτών των τραγωδιών, όπως ο προγραμματισμός τακτικών επισκέψεων για το παιδί, οι αθλητικές εξετάσεις και η ενθάρρυνση της εκπαίδευσης σε ΚΑΡΠΑ και AEΑ στην κοινότητά σας.
Συγγραφείς: Lindsay May, MD, FAAP, FRCPC & Shaji Menon, MD, MS, FAAP, FACC, FASE
Πηγή: https://www.healthychildren.org/English/health-issues/injuries-emergencies/sports-injuries/Pages/Sudden-Cardiac-Death.aspx
Παναγιώτης Σπανός
Προνοσοκομειακός Διασώστης
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
