Η τηλεόραση δείχνει συχνά τις ηρωικές ενέργειες του προσωπικού έκτακτης ανάγκης. Αν και πρόκειται για φανταστικές περιγραφές, δίνουν μια ιδέα για το πόσο δύσκολη μπορεί να είναι μια τέτοια δουλειά. Δυστυχώς, σπάνια παρουσιάζουν την πλήρη ιστορία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν για το τραύμα των πρώτων ανταποκριτών και τις άλλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αυτοί οι ήρωες. Αυτή η έλλειψη κατανόησης μπορεί να αποδειχθεί επιζήμια.
Αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο είναι πρώτος ανταποκριτής, όμως, βιώνετε αυτές τις δυσκολίες από πρώτο χέρι. Σίγουρα είναι πολλές για να αναφερθούν, αλλά αυτός ο οδηγός θα συζητήσει μερικές από τις πιο επιζήμιες και επακόλουθες – μαζί με μια πιθανή λύση.
1. Αισθήματα μοναξιάς
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το προσωπικό έκτακτης ανάγκης είναι η μοναξιά. Δυστυχώς, είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στο τραύμα των πρώτων ανταποκριτών. Αυτό συμβαίνει επειδή η έλλειψη ενός συστήματος κοινωνικής υποστήριξης μπορεί να αυξήσει τα συμπτώματα κατάθλιψης, διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD), άγχους και άλλων ψυχιατρικών διαταραχών. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένου ότι το προσωπικό έκτακτης ανάγκης αντιμετωπίζει ήδη υψηλά ποσοστά αυτών των καταστάσεων.
Τι ακριβώς οδηγεί στη μοναξιά;
Πρόκειται για μια ποικιλία παραγόντων. Πρώτον, τα απαιτητικά χρονοδιαγράμματα καθιστούν μερικές φορές δύσκολη τη διατήρηση μιας κοινωνικής ζωής. Μπορούν επίσης να επιβαρύνουν τις ρομαντικές σχέσεις – σχέσεις που διαφορετικά θα μπορούσαν να μετριάσουν το πιθανό τραύμα των πρώτων ανταποκριτών. Δυστυχώς, δεν είναι μόνο ο προγραμματισμός που δυσχεραίνει τέτοιες συνεργασίες.
Είναι γεγονός ότι το προσωπικό έκτακτης ανάγκης δεν θέλει να εκθέτει τους αγαπημένους του στα πράγματα που βλέπει. Αυτό σε συνδυασμό με το καθήκον εχεμύθειας συχνά κάνει τους συζύγους των πρώτων ανταποκριτών να αισθάνονται αποκλεισμένοι. Εάν τα άτομα αυτά δεν γνωρίζουν πώς να χειριστούν σωστά αυτά τα συναισθήματα, θα δυσκολευτούν να διατηρήσουν τη σχέση τους. Αυτό μπορεί να ωθήσει τους εργαζόμενους σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης σε μεγαλύτερη απομόνωση.
2. Ενοχές από την απλή διαβίωση
Μία από τις σημαντικότερες αιτίες του τραύματος των πρώτων ανταποκριτών είναι η ενοχή. Αυτό συχνά συνδέεται με την κόπωση της συμπόνιας ή τα υψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης με τα θύματα, αλλά η ενοχή συχνά προέρχεται από το αίσθημα αδυναμίας ή ακόμη και ντροπής για την επιβίωση. Το απλό γεγονός είναι ότι το προσωπικό έκτακτης ανάγκης θα αντιμετωπίσει τον θάνατο κάποια στιγμή. Καμία από τις αντιδράσεις τους δεν είναι αφύσικη, αλλά μπορεί να είναι ανθυγιεινή.
Απλά φανταστείτε τα αμέτρητα σενάρια που αντιμετωπίζουν οι πρώτοι ανταποκριτές. Φτάνουν σε τόπους τροχαίων ατυχημάτων όπου οι άνθρωποι δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιβιώσουν. Βλέπουν το μακελειό που μπορεί να προέλθει από τρομοκρατικές επιθέσεις. Μεταφέρουν τα καλύτερα στοιχεία της ανθρωπότητας σε καταστάσεις όπου τα χειρότερα ήταν παρόντα μόλις λίγα λεπτά πριν. Παρόλο που βοηθούν, βιώνουν ενοχές.
Σκέψεις του τύπου «Γιατί επέζησα εγώ ενώ αυτοί όχι» και «Θα μπορούσα να είχα κάνει περισσότερα για να τους σώσω» δεν είναι σπάνιες. Μιλήστε με οποιονδήποτε βιώνει το τραύμα του πρώτου ανταποκριτή και θα μάθετε ότι οι ενοχές παίζουν σημαντικό ρόλο. Ακόμα και αν τέτοια γεγονότα δεν οδηγούν σε διαγνώσιμες καταστάσεις, ωστόσο, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικό στρες που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην πορεία.
3. Αυξανόμενες απαιτήσεις στην εργασία
Η ενοχή και η μοναξιά είναι δύο από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το προσωπικό αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών. Κάθε επαγγελματίας που αντιμετωπίζει το τραύμα των πρώτων ανταποκριτών αναμένει πλήρως ότι αυτά τα ζητήματα θα είναι παρόντα. Δυστυχώς, οι υποκείμενοι παράγοντες που οδηγούν σε τέτοια προβλήματα έχουν αυξηθεί πρόσφατα. Οι χρονικές απαιτήσεις ήταν σημαντικές για αυτούς τους επαγγελματίες εδώ και χρόνια, αλλά στη συνέχεια συνέβη το COVID-19.
Οι κλήσεις που κάποτε παρουσίαζαν ελάχιστο κίνδυνο απαιτούσαν ξαφνικά εξοπλισμό ατομικής προστασίας (ΜΑΠ). Νεαρά άτομα που διαφορετικά θα ήταν ανθεκτικά αντιμετώπισαν απειλητικά για τη ζωή τους ζητήματα. Οι άρρωστοι συνάδελφοι και η εναλλαγή θέσεων εργασίας άφησαν στους εναπομείναντες ανταποκριτές λιγότερο χρόνο για να ανακάμψουν από τους ψυχικούς στρεσογόνους παράγοντες. Για να το θέσουμε απλά, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το τραύμα των πρώτων ανταποκριτών είναι ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Δυστυχώς, οι απαιτήσεις αυτές είναι απίθανο να υποχωρήσουν σύντομα. Το 2020, το ένα τρίτο των εργαζομένων σε υπηρεσίες ασθενοφόρων εγκατέλειψε τη θέση του. Οι στατιστικές δείχνουν επίσης ένα ποσοστό κύκλου εργασιών των πρώτων ανταποκριτών 100 τοις εκατό κάθε τρία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το προσωπικό έκτακτης ανάγκης που παραμένει στη δουλειά του θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σημαντικές απαιτήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα κατά μέτωπο.
Η λύση: Καταπολέμηση του τραύματος των πρώτων ανταποκριτών
Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το προσωπικό έκτακτης ανάγκης δεν μπορούν να παρακαμφθούν. Τα χρονοδιαγράμματα πιθανόν να παραμείνουν απαιτητικά. Οι πρώτοι ανταποκριτές θα συνεχίσουν να ανταποκρίνονται σε δύσκολες σκηνές. Πανδημίες, εγχώρια τρομοκρατία, ατυχήματα σε αυτοκινητόδρομους και άλλες καταστάσεις θα συνεχίσουν να εκθέτουν αυτούς τους επαγγελματίες σε ψυχιατρικούς στρεσογόνους παράγοντες.
Μπροστά σε τέτοια ζητήματα – τα οποία μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε τραύμα των πρώτων ανταποκριτών – είναι απελπιστική η κατάσταση για αυτούς τους ήρωες; Απολύτως όχι. Όχι μόνο υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για όσους βιώνουν άγχος, αλλά υπάρχουν και μια σειρά από ανεκτίμητα αντίμετρα.
Οι ακόλουθοι μηχανισμοί αντιμετώπισης έχουν όλοι δείξει επιτυχία στη μείωση του στρες και στην ελαχιστοποίηση του τραύματος των πρώτων ανταποκριτών:
Προγραμματίστε χρόνο με τους συναδέλφους
Μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε χρόνο μακριά από τη δουλειά σας αν είστε πρώτος ανταποκριτής. Ευτυχώς, οι συνάδελφοί σας είναι μια ενσωματωμένη οικογένεια. Ο προγραμματισμός δραστηριοτήτων (π.χ. μπάρμπεκιου, γενέθλια) μαζί τους είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μειώσετε το άγχος. Επιπλέον, θα επιτρέψει στο σημαντικό σας πρόσωπο να γνωρίσει το σύστημα υποστήριξής σας. Αυτό είναι απαραίτητο για την εδραίωση της εμπιστοσύνης όταν δεν μπορείτε να αποκαλύψετε τα πάντα για τη δουλειά σας.
Μειώστε το ενδεχόμενο τραύματος του πρώτου ανταποκριτή
Δεν υπάρχει καμία εγγυημένη μέθοδος για την πρόληψη του PTSD στους πρώτους ανταποκριτές. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε να λάβετε για να ελαχιστοποιήσετε το ενδεχόμενο ανάπτυξης μιας τέτοιας κατάστασης.
Επικεντρωθείτε στα ακόλουθα βήματα κατά την ανταπόκριση σε μια σκηνή – ιδίως εάν έχει συμβεί ένα μαζικό ατύχημα ή άλλο σημαντικό γεγονός:
- Γνωρίστε τα συγκεκριμένα καθήκοντα και τις ευθύνες σας στον τόπο του συμβάντος
- Να κάνετε διαλείμματα όταν εμφανίζετε ψυχική κόπωση
- Βρείτε τρόπους επικοινωνίας με τα αγαπημένα σας πρόσωπα
- Αναγνωρίστε τα σημάδια επαγγελματικής εξουθένωσης (π.χ. απομόνωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη)
- Καθιέρωση ενός συστήματος φίλων για ψυχική και σωματική ασφάλεια
- Αφήστε την κουλτούρα της μαγκιάς
Το τραύμα των πρώτων ανταποκριτών συχνά περνά απαρατήρητο λόγω της κουλτούρας της μαγκιάς στη διαχείριση έκτακτης ανάγκης. Ο κόσμος βλέπει ατσάλινα μάτια πολεμιστών να εμφανίζονται σε σκηνές που άλλοι φεύγουν. Αυτό που δεν συνειδητοποιούν είναι ότι αυτά τα άτομα είναι επίσης άνθρωποι. Οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης όμως συχνά τροφοδοτούν αυτή την αντίληψη, παίζοντας το ρόλο του «αδιαπέραστου ήρωα».
Αυτό συχνά αφήνει τα άτομα που χρειάζονται βοήθεια χωρίς αυτή. Είναι γεγονός ότι οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης έχουν μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους, PTSD και αυτοκτονιών εκεί έξω. Αν βιώνετε τραύμα πρώτου ανταποκριτή ή οποιοδήποτε άλλο ζήτημα, είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι δεν είστε μόνοι.
Αφιερώστε χρόνο για να φροντίσετε τον εαυτό σας
Τ ο πρόγραμμα των εργαζομένων έκτακτης ανάγκης είναι απαιτητικό. Αντιμετωπίζοντας τέτοιους χρονικούς περιορισμούς, είναι κατανοητό ότι οι πρώτοι ανταποκριτές δυσκολεύονται να φροντίσουν τον εαυτό τους. Αυτό συχνά ισοδυναμεί με γρήγορο φαγητό στο δρόμο για το σπίτι και με το να πηγαίνουν κατευθείαν για ύπνο μέχρι την επόμενη βάρδια.
Δυστυχώς, είναι αδύνατο να φροντίσετε τους άλλους αν δεν φροντίζετε τον εαυτό σας. Ενώ η υγιεινή διατροφή, οι σωστές συνήθειες ύπνου και η συχνή άσκηση δεν μπορούν να αποτρέψουν το τραύμα των πρώτων ανταποκριτών, μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε καλύτερα τους στρεσογόνους παράγοντες που αντιμετωπίζετε. Ακόμη και αν πρέπει να προγραμματίζετε γεύματα και να γυμνάζεστε στα πέντε ελεύθερα λεπτά που έχετε, φροντίστε να εστιάζετε στην υγεία σας.
Η καλύτερη συμβουλή; Μη φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια
Οι πρώτοι ανταποκριτές συναντούν συχνά ανθρώπους στις χειρότερες στιγμές τους. Σε αυτές τις καταστάσεις βοηθούν γενναία ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Δυστυχώς, συχνά μένουν μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τους αγώνες τους. Δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι που μπορούν να βοηθήσουν αυτά τα άτομα να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
Πηγές
Psychology Today
Substance Abuse and Mental Health Services Administration
Drexel University
The Hill
,https://helpforourheroes.com/3-serious-problems-facing-first-responders-and-a-solution/
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ