📊 Γιατί το άσθμα είναι τόσο σημαντικό στα σχολεία
Το άσθμα είναι μια πολύ συχνή, χρόνια και δυνητικά απειλητική για τη ζωή πάθηση, που επηρεάζει περίπου το 10% των παιδιών.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά μέσο όρο, τρεις μαθητές ανά τάξη έχουν άσθμα και σημειώνονται πάνω από 25.000 επείγουσες νοσηλείες παιδιών κάθε χρόνο.
Κατά τη διάρκεια κρίσης άσθματος, οι αεραγωγοί:
-
συσπώνται (σπασμός),
-
γίνονται φλεγμονώδεις,
-
παράγουν φλέγμα,
προκαλώντας δυσκολία στην αναπνοή.
Τα σχολεία πλέον επιτρέπεται να διαθέτουν εφεδρική συσκευή εισπνοής (inhaler) για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
🎒 Τι πρέπει να ισχύει για τα παιδιά με άσθμα στο σχολείο
-
Κάθε παιδί πρέπει να έχει μαζί του την προσωπική του συσκευή εισπνοής.
-
Αν μπορεί να διαχειριστεί μόνο του το άσθμα, την κρατά επάνω του.
-
Αν όχι, πρέπει να βρίσκεται σε εύκολα προσβάσιμο σημείο για το προσωπικό.
📌 Το 86% των παιδιών με άσθμα κάποια στιγμή έχει βρεθεί χωρίς συσκευή εισπνοής στο σχολείο (λόγω απώλειας, λήξης, βλάβης ή αμέλειας).
Για τον λόγο αυτό, τα σχολεία πρέπει να διαθέτουν κιτ έκτακτης ανάγκης για άσθμα.
📦 Περιεχόμενα Κιτ Έκτακτης Ανάγκης για Άσθμα
Ένα πλήρες κιτ πρέπει να περιλαμβάνει:
-
Συσκευή εισπνοής Salbutamol (δοσιμετρικού τύπου)
-
Τουλάχιστον δύο πλαστικούς διαχωριστές (spacers) συμβατούς με τη συσκευή
-
Οδηγίες χρήσης της συσκευής & του διαχωριστή
-
Οδηγίες καθαρισμού & αποθήκευσης
-
Φυλλάδιο με πληροφορίες κατασκευαστή
-
Κατάλογο συσκευών με αριθμό παρτίδας & ημερομηνία λήξης, με μηνιαίο έλεγχο καταγεγραμμένο
-
Σχέδιο αντικατάστασης συσκευής & διαχωριστών όταν χρειάζεται
📎 Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει επίσημη κυβερνητική οδηγία για τη χρήση εφεδρικών συσκευών εισπνοής Salbutamol στα σχολεία.
🚫 Γνωρίστε τους παράγοντες που προκαλούν κρίσεις
Κάθε ασθενής έχει διαφορετικούς εκλυτικούς παράγοντες (triggers), όπως:
-
Σωματική άσκηση
-
Αλλεργιογόνα (γύρη, σκόνη, τρίχωμα ζώων)
-
Λοιμώξεις του αναπνευστικού
-
Κρύος αέρας
📌 Η άσκηση δεν πρέπει να αποφεύγεται – αρκεί το παιδί να έχει μαζί του τη συσκευή εισπνοής.
🔍 Συμπτώματα Άσθματος
-
Βήχας
-
Συριγμός (wheezing)
-
Δύσπνοια
-
Σφίξιμο στο στήθος
-
Δυσκολία κυρίως στην εκπνοή
-
Αυξημένη παραγωγή βλέννας
💡 Συμβουλή: Ενθαρρύνετε το άτομο να κάθεται όρθιο (π.χ. γυρισμένο ανάποδα σε καρέκλα).
⚠️ Μην το βγάζετε έξω στο κρύο, καθώς ο ψυχρός αέρας επιδεινώνει τα συμπτώματα.
🛠 Ο ρόλος του διαχωριστή (Spacer)
-
Αυξάνει την ποσότητα φαρμάκου που φτάνει στους πνεύμονες.
-
Μειώνει την ποσότητα που μένει στο πίσω μέρος του λαιμού.
-
Για μικρά παιδιά, συνήθως συνδυάζεται με μάσκα προσώπου.
-
Πρέπει να είναι συμβατός με τη συσκευή εισπνοής.
-
Να χρησιμοποιείται πάντα μαζί με τη συσκευή.
🚑 Τι να κάνετε σε κρίση άσθματος
Ακολουθήστε το ατομικό σχέδιο δράσης του παιδιού, αν υπάρχει.
Αν όχι, εφαρμόστε την παρακάτω γενική καθοδήγηση:
-
Μείνετε ψύχραιμοι – το άγχος επιδεινώνει τα συμπτώματα.
-
Δώστε 1–2 εισπνοές από τη συσκευή ανακούφισης (συνήθως μπλε), με διαχωριστή αν υπάρχει.
-
Βάλτε το άτομο να καθίσει, χαλαρώστε ρούχα, ενθαρρύνετε αργές αναπνοές.
-
Αν δεν βελτιωθεί → δώστε επιπλέον εισπνοές όπως υποδεικνύει η συσκευή.
-
Αν συνεχίζει να μην βελτιώνεται ή αν ανησυχείτε → καλέστε 166/112.
-
Συνεχίστε τη χορήγηση της συσκευής μέχρι να έρθει η βοήθεια.
🩺 Μετά την κρίση
-
Επίσκεψη σε γιατρό ή νοσηλευτή άσθματος εντός 48 ωρών.
-
Θυμηθείτε: σε κρίση, χρησιμοποιείται μόνο η συσκευή ανακούφισης (reliever – μπλε χρώμα).
📚 Εκπαίδευση & Πρόληψη
Η παρακολούθηση μαθήματος πρώτων βοηθειών βοηθά το προσωπικό σχολείων και τους γονείς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά μια κρίση άσθματος.
Πηγή: Asthma in Schools & contents of Emergency Asthma Kits
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
