✅ Τι είναι οι ηλεκτρολύτες;
Οι ηλεκτρολύτες είναι ουσίες που διαλύονται στο νερό και μπορούν να μεταφέρουν ηλεκτρικό φορτίο. Οι πιο γνωστοί ηλεκτρολύτες στο ανθρώπινο σώμα περιλαμβάνουν:
-
Νάτριο (Sodium)
-
Κάλιο (Potassium)
-
Ασβέστιο (Calcium)
-
Μαγνήσιο (Magnesium)
-
Διττανθρακικά (Bicarbonate)
-
Φωσφορικά (Phosphate)
-
Χλωριούχα (Chloride)
Οι ηλεκτρολύτες είναι απαραίτητοι για τη σωστή λειτουργία των μυών, των νεύρων, την ισορροπία των υγρών στο σώμα, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και την επιδιόρθωση ιστών.
⚠️ Ηλεκτρολυτική Ανισορροπία – Τι Προκαλείται;
Η ανισορροπία ηλεκτρολυτών συμβαίνει όταν τα επίπεδά τους στο αίμα είναι πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω:
-
Έντονης εφίδρωσης
-
Έμετου ή διάρροιας
-
Νεφρικής δυσλειτουργίας
-
Λήψης διουρητικών φαρμάκων
-
Κακής ενυδάτωσης ή ακραίας δίαιτας
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα προκύπτουν με το νάτριο και το κάλιο, που σχετίζονται άμεσα με την καρδιακή λειτουργία, την αρτηριακή πίεση και τις μυϊκές συσπάσεις.
🧪 Πώς Ελέγχουμε τα Επίπεδα Ηλεκτρολυτών;
Η εξέταση ηλεκτρολυτών γίνεται μέσω αιματολογικού ελέγχου. Είναι απαραίτητη:
-
Σε ιατρικά check-up
-
Σε περιπτώσεις αφυδάτωσης, εμέτων, διάρροιας ή λοιμώξεων
-
Κατά τη λήψη φαρμάκων όπως διουρητικά
-
Σε αθλητές ή άτομα με χρόνια νοσήματα
Σε περίπτωση σοβαρής ανισορροπίας, μπορεί να γίνει και εξέταση αερίων αίματος (blood gases) για εκτίμηση του pH και της οξυγόνωσης.
💊 Πώς Αντιμετωπίζεται η Ανισορροπία Ηλεκτρολυτών;
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και τη σοβαρότητα του προβλήματος:
-
Έλλειψη ηλεκτρολυτών: Χορήγηση από το στόμα ή ενδοφλεβίως.
-
Υπερβολικά επίπεδα: Συνήθως απαιτείται έγχυση υγρών για αραίωση ή φαρμακευτική παρέμβαση.
-
Σοβαρή αφυδάτωση: Ενδοφλέβια θεραπεία με ισορροπημένα διαλύματα.
📌 Σε περιπτώσεις ήπιας αφυδάτωσης και απώλειας ηλεκτρολυτών (π.χ. λόγω εφίδρωσης), η στοματική ενυδάτωση με ηλεκτρολύτες είναι επαρκής.
🥤 Πηγές Ηλεκτρολυτών από τη Διατροφή
Ηλεκτρολύτης | Καλές Διατροφικές Πηγές |
---|---|
Νάτριο | Αλάτι, κονσέρβες, αρτοσκευάσματα, έτοιμες σάλτσες |
Κάλιο | Μπανάνες, πορτοκάλια, πατάτες, σπανάκι, γαλακτοκομικά |
Ασβέστιο | Γάλα, γιαούρτι, τυριά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά |
Μαγνήσιο | Ξηροί καρποί, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης |
⚠️ Τα αθλητικά ποτά και τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν, αλλά περιέχουν συχνά ζάχαρη ή πολύ υψηλά επίπεδα ηλεκτρολυτών — να χρησιμοποιούνται με προσοχή.
💡 Συνιστώμενες Ημερήσιες Λήψεις (ενηλίκων)
Ηλεκτρολύτης | Ποσότητα (ανά ηλικιακή ομάδα) |
---|---|
Νάτριο | ≤ 2.300 mg |
Κάλιο | 3.400 mg (άνδρες), 2.600 mg (γυναίκες) |
Ασβέστιο | 1.000–1.200 mg |
Μαγνήσιο | 400–420 mg (άνδρες), 310–320 mg (γυναίκες) |
🥵 Τι Πρέπει να Ξέρω για την Αφυδάτωση;
Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν το σώμα χάνει περισσότερα υγρά απ’ όσα προσλαμβάνει. Συμπτώματα:
-
Δίψα, ξηροστομία
-
Ζάλη, κούραση, πονοκέφαλος
-
Σκούρα ούρα ή μικρή παραγωγή
-
Μυϊκές κράμπες
-
Πυρετός, σύγχυση, ακόμη και λιποθυμία
👶 Στα βρέφη τα σημάδια περιλαμβάνουν λίγες βρεγμένες πάνες, ξηρά μάτια και ερεθιστικότητα.
💧 Πώς να Προλάβω την Αφυδάτωση;
-
Πίνε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, όχι μόνο όταν διψάς
-
ΚατανάλωΝε φρούτα και λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό
-
Προσοχή στις μεγάλες ζέστες ή σε άσκηση — αύξησε την πρόσληψη υγρών
-
Απόφυγε καφεΐνη, αλκοόλ και υπερβολικά γλυκά ροφήματα
📌 Σε έντονη άσκηση, μπορεί να βοηθήσουν ειδικά ποτά με ηλεκτρολύτες ή διαλύματα ενυδάτωσης με βάση τις οδηγίες ΠΟΥ.
📍 Τελικές Σκέψεις
Οι ηλεκτρολύτες είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Η ισορροπία τους επηρεάζει ζωτικά όργανα, όπως την καρδιά και τον εγκέφαλο. Η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση της ανισορροπίας τους μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές.
👉 Μείνε ενυδατωμένος. Φρόντισε τη διατροφή σου. Και αν νιώσεις συμπτώματα ανισορροπίας ή αφυδάτωσης, συμβουλεύσου έναν γιατρό.
Πηγή: What are electrolytes and what do they do?