Οι πάροχοι προνοσοκομειακής φροντίδας θα κληθούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις των βομβιστικών επιθέσεων και άλλων περιστατικών που περιλαμβάνουν τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών
Η χρήση εκρηκτικών μηχανισμών εναντίον πολιτικών στόχων είναι μία από τις σοβαρότερες τρομοκρατικές απειλές που αντιμετωπίζουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του FBI και άλλες έρευνες για την τρομοκρατία, οι βομβιστικές επιθέσεις εξακολουθούν να κυριαρχούν ως ο τρόπος επίθεσης που επιλέγουν οι τρομοκράτες.
Γιατί;
Τα εκρηκτικά είναι εύκολα διαθέσιμα. Αρκετά δισεκατομμύρια κιλά παρασκευάζονται νόμιμα κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι εκρηκτικοί μηχανισμοί είναι σχετικά χαμηλής τεχνολογίας και επεκτάσιμοι με απλές επιλογές παράδοσης και καθοδήγησης. Για αυτούς και για πολλούς άλλους λόγους, οι υπηρεσίες πρώτης ανταπόκρισης θα συνεχίσουν να καλούνται να μετριάσουν τις συνέπειες βομβιστικών επιθέσεων και άλλων περιστατικών που περιλαμβάνουν τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών ή όπλων.
Σύμφωνα με μελέτη της Ισραηλινής Ομάδας Τραύματος που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American College of Surgeons, «οι τρομοκρατικές βομβιστικές επιθέσεις προκαλούν τραυματισμούς με σαφώς διαφορετικό πρότυπο από ό,τι άλλα μέσα τραυματισμού». Η συνειδητοποίηση αυτών των διαφορών μεταξύ των ιατρικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένου του προνοσοκομειακού προσωπικού, μπορεί να βελτιώσει την έκβαση αυτών των ασθενών.
Η μελέτη εξέτασε 966 θύματα τρομοκρατικών βομβιστικών επιθέσεων και τα συνέκρινε με 55.033 ασθενείς που τραυματίστηκαν από μη τρομοκρατικά περιστατικά τραύματος. Διαπιστώθηκε ότι τα θύματα βομβιστικών επιθέσεων είχαν υψηλότερη βαθμολογία βαρύτητας τραυματισμού, χαμηλότερη αρχική κλίμακα κώματος της Γλασκώβης, χαμηλότερη συστολική αρτηριακή πίεση κατά την εισαγωγή, μεγαλύτερη επιφάνεια τραυματισμού και πολύ μεγαλύτερη ανάγκη για υπηρεσίες μονάδας εντατικής θεραπείας.
Οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πιο λογική εξήγηση γι’ αυτή τη νέα κατηγορία τραυματιών ήταν ο συνδυασμός μηχανισμών ταυτόχρονης δράσης του τραύματος που προκαλούνται από την πρωτογενή, δευτερογενή, τριτογενή και τεταρτογενή επίδραση της έκρηξης.
Τραυματισμός από έκρηξη
Οι πάροχοι ιατρικής φροντίδας, καθώς και οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες που είναι πιθανό να βοηθήσουν στη διαλογή και τη μετακίνηση των ασθενών σε ένα σημείο συλλογής θυμάτων, θα πρέπει να έχουν μια βασική κατανόηση των τεσσάρων τύπων τραυματισμού από έκρηξη.
1. Πρωτογενής τραυματισμός από έκρηξη
Ο πρωτογενής τραυματισμός από έκρηξη οφείλεται στο υπερηχητικό κύμα έκρηξης υπερπίεσης που είναι μοναδικό στα εκρηκτικά υψηλής ισχύος (ΥΙ). Οι μηχανισμοί ΥΙ περιλαμβάνουν έκρηξη ή σχεδόν στιγμιαία μετατροπή στερεού ή υγρού σε αέρια κατάσταση. Όταν αυτό το κύμα υπερπίεσης της έκρηξης προσκρούει στις επιφάνειες του σώματος, μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό βαροτραύμα, ρήξη του τυμπάνου, διάτρηση δομών γεμάτων με αέριο, όπως τα έντερα ή η χοληδόχος κύστη, ρήξη των οφθαλμών και διάσειση – ακόμη και χωρίς εμφανή σωματική κάκωση του κεφαλιού.
2. Δευτερογενής τραυματισμός από έκρηξη
Οι εκρήξεις χαμηλής ισχύος (ΧΙ) είναι συνήθως εκπυρσοκροτήσεις των οποίων το εξώθερμο κύμα είναι υποηχητικό και δεν είναι σχεδόν εξίσου ισχυρό. Εξ ορισμού, οι εκρήξεις ΧΙ δεν είναι σε θέση να προκαλέσουν πρωτογενή τραυματισμό από έκρηξη. Ωστόσο, ενδέχεται να προκαλέσουν τραυματισμό που προκύπτει από ιπτάμενα αντικείμενα, θραύσματα βόμβας και βλήματα που προκαλούν αμβλύ και διατιτραίνον τραύμα, γνωστό ως δευτερογενής τραυματισμός από έκρηξη.
3. Τριτογενής τραυματισμός από έκρηξη
Ο τριτογενής τραυματισμός από έκρηξη προκύπτει από την εκτίναξη του ανθρώπινου σώματος και μπορεί να εκδηλωθεί ως κατάγματα, τραυματικοί ακρωτηριασμοί και εγκεφαλικές κακώσεις.
4. Τεταρτογενής τραυματισμός από έκρηξη
Τεταρτογενής τραυματισμός από έκρηξη είναι οτιδήποτε άλλο δεν προκαλείται από πρωτογενείς, δευτερογενείς ή τριτογενείς μηχανισμούς. Παραδείγματα είναι τα εγκαύματα, η στηθάγχη, οι συντριπτικές κακώσεις, το άσθμα ή η παρόξυνση της ΧΑΠ λόγω σκόνης, καπνού ή τοξικών αναθυμιάσεων.
Τα εκρηκτικά Υψηλής Ισχύος μπορούν να προκαλέσουν και τις τέσσερις πρωτογενείς κατηγορίες τραυματισμών, αλλά η μοναδική τους ικανότητα να προκαλούν πρωτογενή τραυματισμό από έκρηξη τα καθιστά πιο τρομακτικά. Οι ασθενείς που βρίσκονται αρκετά κοντά στο επίκεντρο της έκρηξης ενός εκρηκτικού μηχανισμού ΥΙ συνήθως δεν χρειάζονται την ιατρική φροντίδα των πρώτων ανταποκριτών, καθώς συχνά δεν μπορούν να σωθούν σύμφωνα με τα πρότυπα ταξινόμησης μαζικών ατυχημάτων.
Τα περισσότερα επιζώντα θύματα μιας έκρηξης υποφέρουν από δευτερογενή τραυματισμό. Μπορεί όμως να υποφέρουν και από τριτογενή και τεταρτογενή τραυματισμό. Οι ανταποκριτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτά τα πολυδιάστατα πρότυπα τραυματισμών και να αναγνωρίζουν ότι ακόμη και τα θύματα που δεν φαίνονται σοβαρά τραυματισμένα μπορεί να κρύβουν δυνητικά θανατηφόρες εσωτερικές βλάβες που καθιστούν αναγκαία τη μεταφορά τους σε κέντρο τραυμάτων.
Συντονισμένη αντίδραση
Ενώ γίνεται triage και μεταφορά, είναι επίσης σημαντικό να έχετε κατά νου το ενδεχόμενο πρόσθετων εκρηκτικών μηχανισμών που έχουν σχεδιαστεί για να τραυματίσουν το προσωπικό που ανταποκρίνεται. Η συντονισμένη ανταπόκριση από το σύστημα προνοσοκομειακής φροντίδας, την πυροσβεστική και την επιβολή του νόμου – συμπεριλαμβανομένης της μονάδας εξουδετέρωσης εκρηκτικών μηχανισμών, της ομάδας πυροτεχνουργών, δεν είναι μόνο καλή πολιτική, αλλά μπορεί επίσης να είναι σωτήρια για εσάς και τους συναδέλφους σας σε περίπτωση τρομοκρατικού βομβιστικού περιστατικού. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τα τοπικά πρωτόκολλα και τις πάγιες εντολές σας για τη διαχείριση τραυματισμών από εκρήξεις και υποστηρίξτε την κοινή εκπαίδευση των υπηρεσιών για την πανταχού παρούσα απειλή των αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών.
Συγγραφέας: Dr. David K. Tan, MD, EMT-T, FAEMS
Πηγή: https://www.ems1.com/ems-training/articles/blast-injuries-4-types-ems-providers-need-to-know-kZROn8iPonrbJBYn/
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
