Συστήματα αντιμετώπισης του τραύματος παγκοσμίως – Σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα (Μέρος Τέταρτο)

Συστήματα αντιμετώπισης του τραύματος παγκοσμίως 

Τα συστήματα αντιμετώπισης τραύματος έχουν ως στόχο τη παροχή έγκαιρης και οργανωμένης περίθαλψής, ώστε να μειωθεί η νοσηρότητα και η θνητότητα μετά από ένα τραυματισμό. Το σύστημα περιλαμβάνει ένα οργανωμένο σχέδιο προνοσοκομειακής φροντίδας που αναγνωρίζει, διαλέγει, αντιμετωπίζει και διακομίζει θύματα σοβαρών τραυματισμών.

Τα κριτήρια ταξινόμησης των ασθενών με μείζον τραύμα αποτελούνται από τυποποιημένα βαθμολογικά συστήματα βασισμένα σε ευδιάκριτες ανατομικές και φυσιολογικές μεταβλητές. Σύμφωνα με το σύστημα, οι τραυματίες μεταφέρονται σε οργανωμένο κέντρο τραύματος ώστε να παρέχεται το υψηλότερο δυνατό επίπεδο περίθαλψης σε ασθενείς με μείζονα τραύματα. Μία μελέτη που έγινε στη Καλιφόρνια των ΗΠΑ απέδειξε πως το ποσοστό των προλήψιμων θανάτων σε μια κομητεία ελαττώθηκε από το 11% στο 1% μετά τη λειτουργεία περιφερειακού συστήματος αντιμετώπισης τραύματος ^[20] .

  Έχουν καθοριστεί τρία επίπεδα νοσηλευτικών ιδρυμάτων περίθαλψης τραύματος²⁵.

Το επίπεδο Ι  αποτελεί την υψηλότερη πιστοποίηση που μπορεί να λάβει ένα κέντρο τραύματος. Παρέχει το υψηλότερο επίπεδο διαθέσιμης περίθαλψης τραύματος και αποτελεί ένα νοσοκομείο που είναι επικεντρωμένο στη περίθαλψη τραυματιών. Ένα τέτοιο κέντρο διευθύνεται από χειρουργό ειδικευμένο στην αντιμετώπιση τραύματος και επανδρώνεται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο από μια ομάδα εξειδικευμένων ιατρών και νοσηλευτών διαφόρων ειδικοτήτων.

Τα κέντρα τραύματος επιπέδου ΙΙ παρέχουν περίθαλψη σε 24ωρη βάση έχοντας στη διάθεσή του εφημερεύοντες ιατρούς. Είναι σε θέση να παρέχουν το ίδιο επίπεδο περίθαλψης όπως στα κέντρα επιπέδου 1, όμως δεν έχουν την ίδια δέσμευση ως προς τις ερευνητικές και διδακτικές δραστηριότητες. Είναι υποχρεωμένα να έχουν πλήρως επανδρωμένη μια αίθουσα χειρουργείου καθ’ όλο το εικοσιτετράωρο.

Τα κέντρα τραύματος επιπέδου ΙΙΙ παρέχουν στον τραυματία άμεση εκτίμηση, αναζωογόνηση και σταθεροποίηση που ακολουθούνται από χειρουργική θεραπεία ή διανοσοκομειακή διακομιδή. Αν και τα κέντρα τραύματος επιπέδου ΙΙΙ δεν είναι σε θέση να παρέχουν οριστική αντιμετώπιση σε όλες τις περιπτώσεις, η λειτουργεία τους είναι πολύτιμη σε επαρχιακές περιοχές με μικρούς πληθυσμούς, στις οποίες η αναζωογόνηση και η σταθεροποίηση του τραυματία πριν τη διακομιδή του σε πιο εξειδικευμένο τραυματολογικό κέντρο είναι σωτήρια για τον ασθενή ^[21] .

Σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα και αιτίες δυσλειτουργίας της Επείγουσας Ιατρικής.

Δεν είναι τυχαίο ότι η πλήρης ανάπτυξη του κλάδου της Επείγουσας Ιατρικής δεν έχει αποτελέσει ζητούμενο των λειτουργειών του Ε.Σ.Υ. εδώ και δεκαετίες όπως θα περίμενε κανείς. Οι ίδιες οι ιατρικές σχολές δεν έχουν δώσει την απαιτούμενη έμφαση ώστε να δημιουργηθεί «πνεύμα» επειγοντολογίας και να κατευθυνθούν οι νέοι γιατροί σε αυτήν.

Επιπλέον, οι συνθήκες στον χώρο των επειγόντων είναι συχνά από σκληρές έως εφιαλτικές. Αυτό συμβαίνει διότι:

1)      Η έλλειψη πρωτοβάθμιας περίθαλψης αναγκάζει πολλούς πολίτες να καταφύγουν στο εφημερεύον νοσοκομείο για περιπτώσεις χρόνιες ή πάντως μη επείγουσες, με αποτέλεσμα τον ασφυκτικό συνωστισμό και την πτώση της ποιότητας παροχής φροντίδας στους έχοντες αμεσότερη ανάγκη ασθενής.

2)      Δεν υπάρχουν οργανωμένα τμήματα επειγόντων περιστατικών στα περισσότερα ελληνικά νοσοκομεία.

3)      Επικρατεί η φιλοσοφία μεταφοράς του ασθενούς στο κοντινότερο και όχι στο σωστό νοσοκομείο.

4)      Η έλλειψη οργανωμένης διαδικασίας διαλογής (Τriage) οδηγεί σε κακή ιεράρχηση της προτεραιότητας.

5)      Η αντιμετώπιση σοβαρών περιπτώσεων κυρίως από ειδικευόμενους ιατρούς, κάνει τις υπηρεσίες αναξιόπιστες.

6)      Υπάρχουν επικίνδυνες καθυστερήσεις λόγω έλλειψης εκπαίδευσης και ετοιμότητας.

7)      Δεν υπάρχει οργανωμένη ομάδα τραύματος.

8)      Δεν υπάρχουν Κέντρα Τραύματος.

9)      Υπάρχει έλλειψη απαραίτητων ειδικοτήτων όπως η ειδικότητα χειρούργου τραύματος.

10)  Τριτοβάθμια νοσοκομεία δεν έχουν τον απαραίτητο (εν λειτουργία) εξοπλισμό (Υπερηχογράφος, Αξονικός ή Μαγνητικός Τομογράφος, αγγειογράφος).

Συμπερασματικά, προκύπτει ότι μόνο η εγκαθίδρυση ενός ολοκληρωμένου συστήματος Επείγουσας Ιατρικής μπορεί να εξαλείψει αυτά τα φαινόμενα ^[22-23] .