Ανάλυση: Οι επιχειρήσεις που είναι αποφασιστικές όσον αφορά τον εκφοβισμό και δίνουν συνέχεια στις καταγγελίες μπορούν να ωφελήσουν τους εαυτούς τους, τους οργανισμούς τους και τους υπαλλήλους τους
Ο εργασιακός εκφοβισμός βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Dominic Raab αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από έρευνα που επιβεβαίωσε πολλαπλά περιστατικά εκφοβισμού εκ μέρους του. Ο Raab βρίσκεται σε καλή παρέα: ο εκφοβισμός και άλλα είδη καταχρηστικής συμπεριφοράς αναφέρονται ευρέως στην κυβέρνηση και την ιδιωτική βιομηχανία.
Η κατανόησή μας για τον εκφοβισμό εξελίσσεται. Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότερες συζητήσεις για τον εκφοβισμό είχαν επικεντρωθεί στα σχολεία και τις παιδικές χαρές. Για παράδειγμα, στην Ιρλανδία, υπάρχουν ορισμένες εξαιρετικές πρωτοβουλίες κατά του εκφοβισμού, αλλά σχεδόν πάντα επικεντρώνονται στα παιδιά.
Τα τελευταία χρόνια, οι συζητήσεις για τον εκφοβισμό έχουν επεκταθεί και καλύπτουν τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο και τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την παρενόχληση και τον εκφοβισμό ευάλωτων ατόμων. Όπως και οι συζητήσεις για τον εκφοβισμό στην αυλή του σχολείου, οι περισσότερες συζητήσεις για τον κυβερνοεκφοβισμό επικεντρώνονται επίσης στα παιδιά, ίσως για καλό λόγο.
Η πλειονότητα των μαθητών σε πρόσφατες έρευνες αναφέρει ότι βιώνει κακοποίηση μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ο κυβερνοεκφοβισμός αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως σημαντικός παράγοντας για τις αυτοκτονίες των νέων.
Όμως ο εκφοβισμός δεν σταματάει στην αυλή του σχολείου ή στην παιδική χαρά και ο εκφοβισμός στον εργασιακό χώρο θεωρείται πλέον σημαντική απειλή για την υγεία και την ευημερία των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι που έχουν βιώσει εκφοβισμό στο χώρο εργασίας αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα στρες, γαστρεντερικές διαταραχές, αυξημένη αρτηριακή πίεση, διαταραχές της διάθεσης, αυτοτραυματική συμπεριφορά και διατροφικές διαταραχές.
Στις ΗΠΑ, η μείωση της παραγωγικότητας και η αύξηση του κύκλου εργασιών που προκύπτουν από τον εκφοβισμό στον χώρο εργασίας θεωρείται ότι κοστίζουν στους οργανισμούς πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια και το ποσό στην Ιρλανδία εκτιμάται ότι είναι περίπου 239 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο εργασιακός εκφοβισμός ορίζεται ως ένα μοτίβο επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς που εκφοβίζει, προσβάλλει, εξευτελίζει ή ταπεινώνει αδικαιολόγητα έναν εργαζόμενο.
Είναι σημαντικό να διακρίνουμε τον εκφοβισμό από άλλα αρνητικά γεγονότα που μπορεί να συμβούν στον χώρο εργασίας. Ένας εργαζόμενος που έλαβε μια σωστή αλλά αρνητική αξιολόγηση απόδοσης ή που προσβλήθηκε κατά λάθος από ένα αδέσποτο σχόλιο δεν έχει υποστεί εκφοβισμό.
Οι δύο βασικοί παράγοντες που διακρίνουν τον εκφοβισμό από άλλες μορφές αρνητικής συμπεριφοράς είναι ότι ο εκφοβισμός επιμένει και ότι δεν μπορεί εύλογα να αποδοθεί η ευθύνη στη συμπεριφορά των ατόμων που είναι οι στόχοι του εκφοβισμού.
Παραδείγματα εκφοβισμού στον χώρο εργασίας περιλαμβάνουν:
– Τον εκφοβισμό ή την υπονόμευση των εργαζομένων με την υποτίμηση της εργασίας τους
– Απομόνωση των εργαζομένων από ευκαιρίες, πληροφορίες και αλληλεπίδραση με άλλους.
– Δίνοντας αδύνατες προθεσμίες, δημιουργώντας αδικαιολόγητη πίεση και άγχος και υπερκόπωση των εργαζομένων
– Παροχή συνεχούς και άδικης κριτικής
– Θέτοντας παράλογες απαιτήσεις
– Φωνάζοντας, ουρλιάζοντας και βρίζοντας
– Αποστολή επιθετικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σημειωμάτων
– Σκόπιμη προσβολή των άλλων
– Κλέβοντας τα εύσημα για τη δουλειά άλλων εργαζομένων
Οι τραμπούκοι μπορεί να περιλαμβάνουν προϊσταμένους, συναδέλφους και ακόμη και υφισταμένους. Αν και είναι πιθανό να είναι άνδρες και οι στόχοι τους είναι συχνά γυναίκες, ο εκφοβισμός μπορεί να είναι ένα αδίκημα ίσων ευκαιριών και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες γυναίκες εκφοβίζουν άνδρες στον εργασιακό χώρο.
Τι εξηγεί τον εκφοβισμό;
Η συμπεριφορά στους οργανισμούς εξηγείται συχνά με βάση έναν συνδυασμό προσωπικών και περιστασιακών παραγόντων. Σίγουρα, οι προσωπικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στον εκφοβισμό (οι εκφοβιστές συχνά περιγράφονται ως ανασφαλείς), αλλά στην προκειμένη περίπτωση, οι περιστασιακοί παράγοντες φαίνεται να κυριαρχούν.
Για να θέσουμε τα πράγματα απλά, οι άνθρωποι επιδίδονται σε εκφοβισμό επειδή λειτουργεί. Οι νταήδες αποκτούν δύναμη και κυριαρχία επί των στόχων τους στους οργανισμούς σε μεγάλο βαθμό επειδή κανείς δεν τους σταματά. Ένας ειδικός στον εκφοβισμό σημείωσε ότι το 68% των στελεχών αναγνωρίζει τον εκφοβισμό ως σοβαρό πρόβλημα στους οργανισμούς τους, αλλά μόνο το 5,5% κάνει ενεργά κάτι γι’ αυτό.
Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο για τους οργανισμούς (ιδίως σε περιβάλλοντα υψηλής πίεσης) να αναπτύσσουν κουλτούρες στις οποίες η καταχρηστική συμπεριφορά είναι ανεκτή, και μερικές φορές ακόμη και αναμενόμενη. Πάρα πολλοί μάνατζερ και στελέχη πιστεύουν ότι το να φωνάζουν στους υφισταμένους τους συνιστά ηγεσία. Υπάρχουν πάρα πολλοί οργανισμοί στους οποίους οι εργαζόμενοι που διαμαρτύρονται για εκφοβισμό γίνονται στόχοι για περαιτέρω κακοποίηση. Για παράδειγμα, οι δημόσιοι υπάλληλοι που εξέφρασαν παράπονα για τη συμπεριφορά του Dominic Raab επικρίθηκαν από τους υποστηρικτές του ως χιονονιφάδες που δεν μπορούσαν να τα βάλουν με ένα απαιτητικό περιβάλλον.
Δεν υπάρχει απλή λύση για τον εκφοβισμό, αλλά η προσέγγιση που είναι πιθανότερο να επιτύχει είναι αυτή που επικεντρώνεται στη δημιουργία ισχυρών κανόνων που αποθαρρύνουν τον εκφοβισμό και που ενθαρρύνουν τόσο τους στόχους όσο και τους θεατές να καταγγέλλουν τον εκφοβισμό.
Από το RTÉ Brainstorm, υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο τέτοιοι αντιπαθητικοί τοξικοί χαρακτήρες στο χώρο εργασίας, όπως οι τεμπέληδες, οι νταήδες και οι αυτουποστηρικτέςς, θέλουν να επιστρέψουν στο γραφείο
Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει ότι “το ψάρι σαπίζει από το κεφάλι”, το οποίο ισχύει σε μεγάλο βαθμό για τον εκφοβισμό σε οργανισμούς. Εάν η ανώτατη ηγεσία εμπλέκεται, απορρίπτει, αγνοεί ή ανέχεται τον εκφοβισμό, ο οργανισμός έχει μεγάλο πρόβλημα και, όλο και περισσότερο, πρόβλημα με το νόμο.
Στην Ιρλανδία, ο Κώδικας πρακτικής για εργοδότες και εργαζομένους σχετικά με την πρόληψη και την επίλυση του εκφοβισμού στην εργασία απαιτεί από τους εργοδότες να λαμβάνουν εύλογα μέτρα για την πρόληψη του εκφοβισμού στον χώρο εργασίας, να διαθέτουν πολιτική κατά του εκφοβισμού για την αντιμετώπιση καταγγελιών για εκφοβισμό και να αξιολογούν τους κινδύνους εκφοβισμού στον οργανισμό τους.
Σε άλλες χώρες (ιδίως στις ΗΠΑ), οι οργανισμοί που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις καταγγελίες για εκφοβισμό κινδυνεύουν με σημαντικά πρόστιμα και αγωγές. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων που θέτουν σταθερές προσδοκίες σχετικά με τον εκφοβισμό και που ακολουθούν τις ενέργειες σε περίπτωση υποβολής καταγγελιών μπορούν να ωφελήσουν τους εαυτούς τους, τους οργανισμούς τους και τους υπαλλήλους τους. Ο εκφοβισμός είναι κακό για τις επιχειρήσεις!
Πηγή: https://www.rte.ie/brainstorm/2023/0508/1381311-workplace-bullying-organisations-behaviour-cost-leadership/
Παναγιώτης Σπανός
Προνοσοκομειακός Διασώστης
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
