Πρώτες βοήθειες στα κυνηγόσκυλα

Του Κωνσταντίνου Καψάλη – Κτηνίατρου

Ο σκύλος  μας, ο πιστός αυτός σύντροφος αλλά και πολύτιμο εργαλείο στο κυνήγι, εξαιτίας της φύσης και των συνθηκών της εργασίας του,  συχνά από υπερβολικό ζήλο ή από κάποια κακή συγκυρία, εκτίθεται σε κινδύνους που απειλούν σοβαρά την υγεία του ή και την ίδια την ζωή του.

Τη στιγμή εκείνη που βλέπουμε το φίλο μας να χάνεται και που ο κτηνίατρος, χιλιόμετρα μακριά, είναι αδύνατο να βοηθήσει, πρέπει να γνωρίζουμε ότι με ψυχραιμία, λίγες γνώσεις πρώτων βοηθειών και χρήση κοινής λογικής, αν δράσουμε γρήγορα, μπορούμε να του σώσουμε τη ζωή.

Πρώτες βοήθειες στο σκύλο είναι οι άμεσες εκείνες απλές ενέργειες που μπορεί και πρέπει να κάνει οποιοσδήποτε, με σκοπό την αποκατάσταση των ζωτικών λειτουργιών του σκύλου που κινδυνεύει, τη διαφύλαξη της ζωής του, την αποτροπή της επιδείνωσης της κατάστασής του και τη μείωση του πόνου, μέχρι τη στιγμή που θα αναλάβει ο γιατρός.

Όσοι γνωρίζουν από Πρώτες Βοήθειες στον άνθρωπο θα διαπιστώσουν ότι οι αρχές είναι οι ίδιες και η εφαρμογή τους σε πολύ λίγες περιπτώσεις διαφέρει.

•    Όταν ο σκύλος δεν μπορεί να αναπνεύσει ή αναπνέει με μεγάλη δυσκολία.
•    Όταν χάνει πολύ ή με γρήγορο ρυθμό αίμα.
•    Όταν έχει κατάγματα ψηλά στη σπονδυλική στήλη ή στο κρανίο.
•    Όταν πάθει σοκ (καταπληξία).
•    Όταν έχει εκτεταμένα εγκαύματα.
•    Όταν δηλητηριαστεί από ισχυρό δηλητήριο.

1.    Ψυχραιμία
2.    Γρήγορη εκτίμηση της κατάστασης
3.    Γρήγορη δράση, έως πολύ γρήγορη, ανάλογα με την εκτίμηση της κατάστασης (π.χ. σε έντονες αιμορραγίες πρέπει να είναι αστραπιαία).
4.    Λήψη μέτρων για την εξασφάλιση της δικής μας υγείας. Ό σκύλος που κινδυνεύει και πονά μπορεί να γίνει επικίνδυνος ακόμη και για τον άνθρωπό του, όχι μόνο από πιθανό δάγκωμα πανικού αλλά και από το ίδιο το αίτιο που
5.    Προσπάθεια καθησυχασμού του ζώου, αν βρίσκεται σε πανικό, με ήρεμες και σταθερές κινήσεις και ενθάρρυνσή του με ήπια φωνή.
6.    Απομάκρυνση (μόνο όταν συντρέχουν λόγοι ασφάλειας) από τον παράγοντα πρόκλησης του ατυχήματος (πχ από το θερμό περιβάλλον, το δρόμο, το γκρεμό,  το νερό κ.λπ.). Ελαχιστοποίηση των μετακινήσεων και των αλλαγών θέσης του ζώου.
7.    Επαναφορά και διασφάλιση των ζωτικών λειτουργιών της αναπνοής και της καρδιακής λειτουργίας, σταμάτημα έντονης αιμορραγίας, απομάκρυνση βλαπτικού παράγοντα (π.χ. δηλητηρίου), τοποθέτηση νάρθηκα σε κατάγματα σπονδυλικής στήλης, επαναφορά της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος.
8.    Κλήση κτηνίατρου.
9.    Επιμονή και αισιοδοξία για το αποτέλεσμα.

9.9.3.1 Έλεγχος Σημείων Ζωής

Όταν ο σκύλος χάσει την επαφή με το περιβάλλον, είναι πεσμένος κάτω και ακίνητος πώς θα καταλάβω αν ζει και πόσο σοβαρή είναι η κατάστασή του;

Ελέγξτε την αναπνοή :

– παρατηρώντας τις κινήσεις του στήθους και της κοιλιάς
– βάζοντας το αυτί σας στα ρουθούνια και στο στόμα του σκύλου
Φυσιολογικά έχει 10-30 αναπνοές στο λεπτό.

Ελέγξτε την καρδιακή λειτουργία :

– πιάνοντας με την παλάμη και τα δάκτυλα (τα τέσσερα ενωμένα από την μία πλευρα και τον αντίχειρα από την άλλη),  το στέρνο του σκύλου στο ύψος λίγο πίσω από τους αγκώνες. Εκεί θα αισθανθείται την καρδιά να πάλεται. Αν όχι ακουμπήστε το αυτί σας στο στήθος πισω από τον αγκώνα, για να σιγουρευτείτε.

– πιάνοντας τον σφυγμό της μηριαίας αρτηρίας :
1ος τρόπος:  Με το αριστερό χέρι σηκώστε το πάνω πίσω πόδι και ψηλαφήστε, με τα τέσσερα δάκτυλα του δεξιού χεριού, την περιοχή εσωτερικά του κάτω πίσω ποδιού στο σημείο που ενώνεται με την λεκάνη και 1-3 εκατοστά μπροστά από το κόκκαλο (μηριαίο). Θα αισθανθείτε ένα «κορδόνι» που διογκώνεται ρυθμικά.

2ος τρόπος (μπορεί να εφαρμοστεί και σε όρθιο σκύλο): Πιάστε το μηριαίο κόκκαλο του ποδιού με τα άκρα των τεσσάρων δακτύλων σας εσωτερικά, και τον αντίχειρα εξωτερικά, στο σημείο που ενώνεται με τη λεκάνη, βάζοντας το χέρι από την πρόσθια μεριά του (ανάμεσα στο μηρό και την κοιλιά).

Αφήστε το κόκκαλο να γλιστρήσει από τη λαβή σας  και ασκώντας μια ελαφριά ελκτική πίεση ανάμεσα στα τέσσερα δάκτυλα και τον αντίχειρα, σύρτε το χέρι σε αργή κίνηση απομάκρυνσης από το οστό. (Καθ’ όλη την κίνηση τα τέσσερα δάκτυλα είναι ενωμένα μεταξύ τους και ο δείκτης δεν χάνει την επαφή του με την κοιλιά.)

Σε απόσταση 1-3 εκατοστά από το μηριαίο θα αισθανθείτε ένα «κορδόνι» που διογκώνεται ρυθμικά  (μηριαία αρτηρία).

Φυσιολογικά έχει 60 – 120 παλμούς ή σφυγμούς στο λεπτό.

Ελέγξτε την αποτελεσματική λειτουργία του κυκλοφορικού και αναπνευστικού συστήματος:

Ανοίξτε το στόμα του σκύλου, τραβήξτε την γλώσσα έξω και ανασηκώστε τα χείλη. Η γλώσσα, το εσωτερικό των χειλέων και τα ούλα πρέπει να έχουν χρώμα ανοικτό κόκκινο έως ρόζ. Αν δεν λειτουργεί καλά το κυκλοφορικό και/ή το αναπνευστικό σύστημα, το χρώμα τους είναι  από γκρι έως σκοτεινό μπλέ. Αν είναι λευκό σαν πορσελάνη ο σκύλος έχει χάσει πολύ αίμα (εξωτερικά ή εσωτερικά). Πιέστε τα ούλα δυνατά με το δάκτυλο και αφήστε τα απότομα. Αν το λευκό ίχνος της πίεσης δεν ξαναγίνει ρόζ μέσα σε 3 δευτερόλεπτα, υπάρχει πρόβλημα στο κυκλοφορικό σύστημα.

Θα χρειαστούν θερμόμετρο του λεπτού, βαμβάκι, οινόπνευμα και βαζελίνη.
-Καθαρίστε με βαμβάκι και οινόπνευμα το θερμόμετρο
-«Κατεβάστε» το με μερικά τινάγματα.
-Βάλτε λίγη βαζελίνη στην άκρη του
-Ανασηκώστε ελαφρά την βάση της ουράς με το ένα χέρι και με το άλλο τοποθετήστε το στο απευθυσμένο, σε βάθος 4-5 εκατοστά από τον σφικτήρα.
-Κρατήστε το σταθερό σε αυτή την θέση με μία μικρή γωνία ωστε να ακουμπά το τοίχωμα του εντέρου για 2 λεπτά.
-Βγάλτε το, καθαρίστε το με το εμποτισμένο με οινόπνευμα βαμβάκι και δείτε τη θερμοκρασία που δείχνει.
Φυσιολογική θερμοκρασία είναι από 38ο C έως 39,5ο C.

Για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, εκτός από το κινητό, το τηλέφωνο του γιατρού που παρακολουθεί το σκύλο και ό,τι προσφέρει η φύση γύρω μας, θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε στο φορητό μας φαρμακείο (ατομικό ή αυτοκινήτου) να βρίσκονται τα παρακάτω  :

o    Βαμβάκι
o    Αποστειρωμένες γάζες
o    Ελαστικοί επίδεσμοι 7 ή 10 εκατοστών
o    Αποστειρωμένες γάζες εμποτισμένες με αντιμικροβιακή αλοιφή (π.χ. Fucidin Intertulle)
o    Λευκοπλάστης πλατύς
o    Θερμόμετρο του λεπτού
o    Τσιμπιδάκι ή λαβίδα
o    Μικρό ψαλίδι
o    Αιμοστατική λαβίδα κυρτή
o    Λεπίδα νυστεριού
o    Σύριγγες των 5 ml και 10 ml
o    Ελαστικά γάντια μιάς χρήσεως στο νούμερό σας (Νο7,5 ή 8 ή 8,5)
o    Οινόπνευμα
o    Οξυζενέ 3%
o    Αντισηπτικό διάλυμα (πχ αφρίζουσα ιωδιούχο ποβιδόνη)
o    Eνέσιμη κορτιζόνη (πχ Υδροκορτιζόνη 500 mg)
o    Αμπούλες ατροπίνης (5 αμπούλες)
o    Ενέσιμο εμετικό [Αμπούλες απομορφίνης]
o    Σιρόπι ιπεκακουάνας (αντιεμετικό από το στόμα)
o    Κλύσμα έτοιμο για εφαρμογή.
o    Οδοντιατρικό νήμα
o    Ενα κομάτι μακρύ λάστιχο
o    Φίμωτρο

Ζητήστε από τον κτηνίατρό σας να σας βοηθήσει στη συμπλήρωση του φαρμακείου σας. Μπορείτε επίσης να του ζητήσετε να σας δείξει τις αιμοστατικές του λαβίδες και να σας συμβουλεύσει πώς λειτουργούν, ακόμη και να σας τις αποστειρώσει, αφού πρώτα τυλιχθούν καλά μέσα σε φύλλα αλουμινίου, ώστε να είναι έτοιμες για χρήση. Το φαρμακείο του αυτοκινήτου είναι καλύτερο να βρίσκεται μέσα σε ισοθερμική τσάντα, τοποθετημένη στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, και  σε εύκολη θέση.

Η μεταφορά του σκύλου από τον τόπο του ατυχήματος πρέπει να αποφεύγεται, εκτός αν υπάρχει θέμα ασφάλειας για το σκύλο ή τους ανθρώπους που προσφέρουν πρώτες βοήθειες. Επειδή συχνά η μεταφορά επιδεινώνει την κατάσταση του σκύλου και μερικές φορές αποβαίνει μοιραία για τη ζωή του, το ιδανικό είναι να γίνουν οι πρώτες βοήθειες επιτόπου και να έρθει ο κτηνίατρος εκεί, για να σταθεροποιήσει τη ζωή του σκύλου, ώστε να μεταφερθεί με ασφάλεια.

Τις περισσότερες φορές, όμως, η επίσκεψη του κτηνίατρου στον κυνηγότοπο είναι πολύ δύσκολη. Γι’ αυτό μετά τις πρώτες βοήθειες θα πρέπει να φροντίσετε  για την όσο το δυνατό ασφαλέστερη μεταφορά του.  Το δύσκολο τμήμα της μεταφοράς είναι από τον κυνηγότοπο ως το αυτοκίνητο.

-Αν ο σκύλος δεν έχει σοβαρό τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη, ή κατάγματα στα πλευρά:  Μπορεί να μεταφερθεί στην αγκαλιά σας. Η πλάτη του να βρίσκεται σε επαφή με το στήθος σας, ενώ τα χέρια σας θα τον σταθεροποιούν, πιάνοντας το κάτω πρόσθιο και οπίσθιο άκρο του σκύλου αντίστοιχα. Με τον ένα σας αγκώνα ανοικτό μπορείτε να συμπεριλάβετε στην αγκαλιά σας και τον τράχηλο του ζώου ώστε να μην κρέμεται το κεφάλι.

Για ακόμη ασφαλέστερη μεταφορά, αν έχετε μαζί σας κάποιον να σας βοηθήσει, κάντε το εξής: Βγάλτε το τζάκετ ή το πουκάμισο και αφού το κουμπώσετε ή κλείσετε το φερμουάρ, γυρίστε ανάποδα (το μέσα–έξω) μόνο τα μανίκια,  περνώντας τα χέρια σας από το μέρος του γιακά και σμπρώξτε τα στην εσωτερική επιφάνεια του ρούχου. Φορέστε μόνο τα μανίκια από την εξωτερική μεριά του ώμου (του ρούχου) μέχρι να βγούν τα χέρια σας από το κάτω μέρος του ρούχου. Τώρα έχετε ένα μικρό φορείο στην αγκαλιά σας. Ζητήστε από το φίλο σας, να τοποθετήσει σε αυτό με προσοχή το σκύλο, έτσι ώστε να τον πιάσετε όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Προσοχή να μην σκοντάψετε…

-Αν ο σκύλος έχει σοβαρό τραυματισμό στην σπονδυλική στήλη ή κατάγματα στα πλευρά:  Η μεταφορά του πρέπει να γίνεται μόνο σε φορείο. Να αποφεύγετε τη μεταφορά σε σκέτη κουβέρτα (είναι πιο επικίνδυνη από τη μεταφορά στην αγκαλιά που περιγράφηκε). Το ιδανικό φορείο είναι μία τάβλα. Μερικά αυτοκίνητα έχουν τμήματα εύκολα αποσπώμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φορεία (πχ το καπάκι που καλύπτει το πορτμπαγκάζ σε μερικά πεντάπορτα). Αν ο σκύλος είναι μικρόσωμος (πχ Μπίγκλ) το μικρό «φορείο αγκαλιάς»  με το τζάκετ που περιγράφηκε παραπάνω είναι καλό. Σε μεγαλύτερους σκύλους χρειάζεστε δύο τζάκετ ή πουκάμισα και δυό όπλα (άδεια) ή ίσια ξύλα. Κουμπώνετε και γυρνάτε τα μανίκια τους όπως παραπάνω και αντί για τα χέρια σας περνάτε τα όπλα ή τα ξύλα από τα μανίκια. Έτσι έχετε ένα κανονικό φορείο που το μεταφέρουν δύο άνθρωποι.

-Σε όλες τις περιπτώσεις η μεταφορά γίνεται με αργά προσεκτικά βήματα, με σταθερό ρυθμό και χωρίς άλματα.

9.9.6. Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση

Σκοπός: να διατηρηθεί ο σκύλος στη ζωή μέχρι να αναλάβει ο κτηνίατρος
Η προσπάθεια έχει νόημα μέσα στα 5 πρώτα λεπτά από τη διακοπή λειτουργίας της καρδιάς. Αν η προσπάθεια ξεκινήσει σε 1-3 λεπτά από την ανακοπή είναι πιθανή η μακρόχρονη επιβίωση με πλήρη αποκατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας.

1.    Έλεγχος και απομάκρυνση ξένων σωμάτων από το στόμα, τα ρουθούνια και το φάρυγγα.
2.    Τοποθέτηση του σκύλου ξαπλωμένου σε πλάγια θέση με υπερέκταση κεφαλιού (λαιμός τεντωμένος και ευθύς).
3.    Δυνατά και σταθερά φυσήματα στα ρουθούνια του ζώου με το στόμα του σκύλου καλά κλειστό.
4.    Απομάκρυνση του στόματος του κυνηγού, από τα ρουθούνια του σκύλου, για παθητική εκπνοή.
•     Ρυθμός : 20 αναπνοές στο λεπτό ή 1 αναπνοή σε κάθε 2-3 μαλάξεις (βλ. παρακάτω) ή, αν το ίδιο άτομο εκτελεί και αναπνευστική βοήθεια και συμπιέσεις,  τότε 2-3 αναπνοές για κάθε 15 συμπιέσεις.

1.    Ο σκύλος σε πλάγια κατάκλιση στο δεξιό πλευρό πάνω σε σταθερή επιφάνεια και με το κεφάλι σε ελαφρά χαμηλότερη θέση.

2.    Πιέσεις με τα δύο χέρια πάνω στην περιοχή του θώρακα με την μεγαλύτερη διάμετρο (ραχιαίο με μέσο τρίτο 6ης με 7ης πλευράς).  Σε μικρόσωμους σκύλους τα θωρακικά τοιχώματα συμπιέζονται μεταξύ του αντίχειρα και των άλλων δακτύλων του ενός χεριού. Η πίεση που εφαρμόζεται είναι μέτρια και σύντομη.
Ρυθμός: 60-120 συμπιέσεις ανά λεπτό ανάλογα με το μέγεθος του ζώου (όσο μεγαλύτερο μέγεθος τόσο λιγότερες συμπιέσεις στο λεπτό).

3.    Αν υπάρχει και τρίτο άτομο, να εκτελέσει πιεστική περίδεση, με ελαστικό επίδεσμο, του οπισθίου μέρος του σώματος του ζώου, ξεκινώντας από τα δάκτυλα των οπισθίων άκρων (χωριστά κάθε άκρο) και καταλήγοντας στο μέσο της κοιλιάς.  Ο επίδεσμος μπορεί να αφαιρεθεί αρχίζοντας από εμπρός προς τα πίσω αργά 10-20 λεπτά μετά την επιτυχή έκβαση της αναζωογόνησης.

Είναι σημαντικό τα φυσήματα στους ρώθωνες να συμπίπτουν χρονικά με πιέσεις στον θώρακα (δηλ. κάθε τρίτη πίεση θώρακα να γίνεται σε πλήρως διευρυμένο θώρακα). Η προσπάθεια διακόπτεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να ελεγχθεί τυχόν επαναλειτουργία της καρδιάς. Η προσπάθεια σταματά όταν οι ζωτικές λειτουργίες του σκύλου επανέλθουν ή εάν όχι, ύστερα από προσπάθειες 30 λεπτών

Του Νικόλαου Α. Παραγυιού – Κτηνίατρου

Ένα από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ο ιδιοκτήτης μικρών ζώων είναι η δηλητηρίαση του κατοικιδίου του. Υπάρχουν πολυάριθμες τοξικές ουσίες διαφόρων  προελεύσεων, όπως από χημικές ουσίες (κυρίως φυτοφάρμακα),φάρμακα, έντομα, ερπετά, φυτά. Οι ουσίες αυτές μπορούν να προσληφθούν από το ζώο είτε από το στόμα, είτε να το εισπνεύσει, είτε ν’ απορροφηθεί από το δέρμα του, είτε να τσιμπηθεί το ζώο από κάποιο δηλητηριώδες έντομο. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των τοξικώσεων είναι η διατήρηση της ψυχραιμίας του ιδιοκτήτη, η άμεση προσαγωγή του ζώου στον κτηνίατρο αν αυτό είναι δυνατό, και η χορήγηση πρώτων βοηθειών μέχρι να το δει ο κτηνίατρος.

Σε περίπτωση λήψης της τοξικής ουσίας από το στόμα, η πρόκληση του εμετού στο ζώο είναι ευεργετική. Συνήθως υπάρχουν πολλές διαθέσιμες ουσίες στο σπίτι μας, που μπορούν να προκαλέσουν εμετό, όπως το υπεροξείδιο του υδρογόνου, (το γνωστό μας οξυζενέ), το αλατόνερο ή το σιρόπι ιπεκακουάνας. Συγκεκριμένα, όταν θέλουμε να προκαλέσουμε εμετό με οξυζενέ, μπορούμε σε μισό ποτήρι νερό να διαλύσουμε τρεις κουταλιές της σούπας οξυζενέ και με τη βοήθεια μιας μεγάλης σύριγγας (20ml) να το χορηγήσουμε σιγά-σιγά από το στόμα .

Βασική προϋπόθεση για τη χρήση αυτών των διαλυμάτων, είναι το ζώο να μην εμφανίζει καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος, απώλεια συνείδησης, σπασμούς, μείωση ή απώλεια των φαρυγγικών αντανακλάσεων, λόγω του σοβαρού κινδύνου πρόκλησης εισροφητικής βρογχοπνευμονίας.

Επίσης αν έχουμε την υποψία ότι το ζώο έχει προσλάβει ισχυρά οξέα ή αλκάλεα ή έντονες καυστικές ουσίες ή παράγωγα πετρελαίου, τότε πάλι αντενδείκνυται η χορήγηση εμετικών.

Για την πρόκληση εμετού με αλατόνερο, μπορούμε σε μισό ποτήρι νερό να διαλύσουμε τόσο αλάτι ώστε να γίνει το διάλυμά μας κορεσμένο (συνήθως 3 κουταλιές της σούπας αλάτι είναι αρκετές) και να το χορηγήσουμε με τη βοήθεια μιας σύριγγας.

Επίσης η χορήγηση ½-2 κουταλιές του γλυκού σιροπιού ιπεκακουάνας (η δοσολογίας ρυθμίζεται ανάλογα με το σωματικό βάρος του ζώου), μπορεί να προκαλέσει εμετό μέσα σε λίγα λεπτά. Η δόση αυτή μπορεί να επαναληφθεί, αν μετά από είκοσι λεπτά το ζώο δεν έχει κάνει εμετό.

Αν μετά τη χορήγηση σιροπιού ιπεκακουάνας δεν προκληθεί εμετός, τότε πρέπει να διενεργείται πλύση στομάχου, για ν’απομακρυνθεί η χορηγηθείσα ποσότητα και ν’αποφευχθεί  η καρδιοτοξική του δράση.

Το σιρόπι αυτό δεν πρέπει να χορηγείται σε συνδυασμό με ενεργό άνθρακα, γιατί έτσι μειώνεται η αποτελεσματικότητα του. Επίσης δεν πρέπει να συγχέεται με το υγρό εκχύλισμα ιπεκακουάνας, το οποίο είναι 14 φορές περισσότερο δραστικό.

Τέλος μια αποτελεσματικότατη μέθοδος για πρόκληση εμετού είναι η ενέσιμη χορήγηση υποδορίως απομορφίνης (εμπορική ονομασία : Filtalen). Η δοσολογία είναι: 3-6mg για κάθε 10 κιλά σωματικού βάρους για τους σκύλους και 2-5mg για τις γάτες. Κάθε αμπούλα Filtalen περιέχει 10mg απομορφίνη.

Αυτή η μέθοδος προτιμότερο είναι να γίνεται από τον κτηνίατρο για να μπορεί να εκτιμήσει την αναγκαιότητα της χορήγησης αυτής της ουσίας και να δώσει την απαιτούμενη δόση, χωρίς να γίνει υπερδοσολογία.

Ξανατονίζεται ότι απαγορεύεται η χορήγηση οποιασδήποτε εμετικής ουσίας αν το ζώο εμφανίζει σπασμούς ή απώλεια συνείδησης. Επίσης, αν έχουν περάσει 4 ώρες από τη λήψη της τοξικής ουσίας, τότε η πρόκληση εμετού είναι άσκοπη, γιατί ήδη το δηλητήριο έχει προωθηθεί στο λεπτό έντερο.

Ως αντίδοτα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δηλητηριάσεις είναι ο ενεργός άνθρακας και η ατροπίνη. Ο ενεργός άνθρακας (εμπορική ονομασία Norit) είναι προσροφητική ουσία των διάφορων τοξικών ουσιών, με αποτέλεσμα να δεσμεύει το δηλητήριο και να το αποβάλλει με τα κόπρανα. Η δοσολογία είναι 3-6 κάψουλες μαζί, ανάλογα με το βάρος του ζώου.

Η ατροπίνη είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται και ως αντίδοτο για τις δηλητηριάσεις από φυτοφάρμακα, που ανήκουν στην κατηγορία των οργανοφωσφορικών ή των καρβαμιδικών. Η δοσολογία είναι 0,2-2mg/κιλό σωματικού βάρους και χορηγείται ενδομυϊκά ή υποδόρια. Η δόση αυτή μπορεί να επαναληφθεί ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάθε περίπτωσης κάθε 3-6 ώρες.

Ενδεικτικά συμπτώματα, ότι το ζώο μας μπορεί να έχει πάρει φυτοφάρμακο, είναι η έντονη σιελόρροια, ο μυϊκός τρόμος και πιθανόν οι  σπασμοί.

Υπόψην ότι τα φυτοφάρμακα είναι τα πιο συνηθισμένα δηλητήρια που συναντούμε στην πράξη, είτε αυτά προέρχονται από εσκεμμένη δηλητηρίαση (γνωστές φόλες) είτε από δική μας απροσεξία, όταν αφήνουμε σε μη καλά προστατευμένο χώρο αυτές τις τοξικές ουσίες  ή όταν ψεκάζουμε ή βάζουμε λιπάσματα σε χώρους που ζούν τα ζώα μας.

Τέλος, σε περίπτωση δαγκώματος του ζώου από φίδι, ή άλλο δηλητηριώδες ερπετό ή έντομο, θα ήταν χρήσιμο μέχρι να το αντιμετωπίσει αυτό το περιστατικό ο κτηνίατρος, να γίνει ενδομυϊκά στο ζώο μια ένεση κορτιζόνης ταχείας απορρόφησης και συγκεκριμένα  η Solucortef των 500mg, η οποία μπορεί ν’ αντιμετωπίσει μερικώς τον κίνδυνο αναφυλακτικού shock. Προσοχή, δεν πιάνουμε το σημείο του δήγματος, ειδικά αν έχουμε και μια μικρή αμυχή στο χέρι μας, γιατί θα περάσει μέρος του δηλητηρίου στον οργανισμό μας.

Καλό είναι λοιπόν, να είναι πάντα κάποιος σε ετοιμότητα, έχοντας ένα μικρό φαρμακείο στο σπίτι του, στο αυτοκίνητό του ή ακόμα και επάνω του, ειδικά αν πρόκειται για κυνηγό, στον οποίο μπορεί να συμβεί μια τέτοια κατάσταση σ’ένα πολύ απομακρυσμένο μέρος.

Του Κωνσταντίνου Καψάλη – Κτηνίατρου

Ευθύνεται για αρκετούς θανάτους σκύλων στην χώρα μας, ειδικά τους θερινούς μήνες.  Προκαλείται μετά από σύντομη έκθεση του σκύλου σε θερμό (πάνω από 38ο C) και υγρό περιβάλλον ή από παραμονή του σε θερμό (πάνω από 30ο C) μικρό χώρο με ανεπαρκή αερισμό ή  μετά από υπερβολική και εντατική άσκηση.  Οι περισσότερες θερμοπληξίες προκλήθηκαν από παραμονή του σκύλου στο αυτοκίνητο ή στο κλουβί μεταφοράς του, όταν αυτά ήταν κάτω από τον ήλιο σε χρόνο λίγων λεπτών, ακόμα και αν τα παράθυρα ήταν «λίγο ανοικτά».

Περιστατικά θερμοπληξίας αντιμετωπίζουμε και σε σκύλους με υπερβολικό ζήλο που κυνηγούν τις θερμές ώρες της ημέρας. Όλοι οι σκύλοι κινδυνεύουν από θερμοπληξία αλλά περισσότερο αυτοί που έχουν πλούσιο μακρύ ή/και διπλό τρίχωμα, οι παχύσαρκοι, οι πολύ νεαροί ή υπερήλικες καθώς και οι βραχυκεφαλικές φυλές.

•    Όχι κυνήγι ή εκπαίδευση τις ζεστές ώρες της ημέρας και ποτέ  υπερβολές σε ένταση και διάρκεια. Δεν ισχύει πάντα το «εφόσον αντέχω εγώ, αντέχει και ο σκύλος μου».
•    Ταξίδι του σκύλου, σε καλά, άνετα και αεριζόμενα κλουβιά, με συχνές στάσεις για περπάτημα και νερό.
•    Ποτέ δεν αφήνουμε το ζώο μέσα στο αυτοκίνητο, ή στο κλουβί μεταφοράς όταν αυτά βρίσκονται στον ήλιο, ούτε καν για τσιγάρα από το περίπτερο, ακόμα και αν τα παράθυρα είναι ανοικτά.
•    Ποτέ δεν δένουμε τον σκύλο μας σε χώρο που δεν υπάρχει σκιά τις μεσημεριανές ώρες του καλοκαιριού, έστω και αν υπάρχει δίπλα το σπιτάκι του όταν και αυτό είναι εκτεθειμένο στον ήλιο.
•    Πάντα φροντίζουμε να έχει ο σκύλος μας στη διάθεσή του σε τακτά χρονικά διαστήματα άφθονο δροσερό νερό.
•    Ποτέ δεν αφήνουμε το σκύλο μόνο του στο αυτοκίνητο το χειμώνα με αναμμένο το καλοριφέρ.

9.11.2. Πως θα την καταλάβουμε:

•    Η αναπνοή του σκύλου είναι βαριά και συχνή, τα σάλια του τρέχουν και η καρδιά χτυπά γρήγορα.
•    Η θερμοκρασία του είναι πολύ υψηλή (πάνω από 42ο  C).
•    Αν δεν είναι ήδη πεσμένος κάτω, στέκεται με κόπο με  ανοιχτά τα δύο μπροστινά του πόδια, εμφανίζει άρνηση να μετακινηθεί και έχει έκφραση αγωνίας στο πρόσωπο.
•    Παρουσιάζει από απροθυμία μέχρι πλήρη αδιαφορία στα καλέσματα.

9.11.3. Τι θα κάνουμε:

Ο θάνατος είναι πολύ κοντά αλλά η δύναμη των πρώτων βοηθειών πολύ μεγάλη. Όσο πιο γρήγορα φέρουμε την θερμοκρασία του σώματος του σκύλου σε φυσιολογικά επίπεδα (38ο – 39,5ο C) τόσο μικρότερη θα είναι η καταστροφή σε ζωτικά όργανα.

1.    Τοποθέτηση του σκύλου σε δροσερό, σκιερό και αεριζόμενο μέρος.
2.    Βρέξιμο όλου του σώματος με κρύο νερό και  καλύτερα με ψεκασμούς με νερό (μπορεί να χρησιμοποιηθεί και οινόπνευμα) και λίγο μασάζ για να αυξηθεί η κυκλοφορία του αίματος στο δέρμα.
3.    Κρύες κομπρέσες στο κεφάλι και τράχηλο ή / και πάγο τυλιγμένο σε πετσέτα.
4.    Εάν πίνει νερό μόνος του, δώστε του άφθονο και κρύο με λίγο αλάτι (1 κουταλάκι σε 1 λίτρο νερού).
5.    Αν η θερμοκρασία του είναι πολύ μεγάλη ή δεν κατεβαίνει με τα παραπάνω, χορηγήστε ψυχρό κλύσμα.
6.    Τηλεφωνήστε στον κτηνίατρο.
7.    Σε περίπτωση μεταφοράς ο κλιματισμός του αυτοκινήτου να είναι ανοικτός σε χαμηλή θερμοκρασία ή, αν δεν υπάρχει, τα παράθυρα να είναι ανοιχτά και οι κομπρέσες να ανανεώνονται με κρύο νερό.
8.    Ανάπαυση τουλάχιστο μιάς ημέρας

ΠΡΟΣΟΧΗ :

•    Αν ο σκύλος αρχίσει να τρέμει μετριάζουμε την εφαρμογή του κρύου, γιατί το τρέμουλο αυξάνει τη θερμοκρασία.
•    Κάθε δέκα λεπτά βάζουμε το θερμόμετρο. Αν η θερμοκρασία του ζώου πέσει στους 39,5ο C σταματάμε τα παραπάνω, αλλά συνεχίζουμε την θερμομέτρηση. Αν η θερμοκρασία πέσει κάτω από 37,5ο C ζεσταίνουμε ελαφρά τον σκύλο και συνεχίζουμε τη θερμομέτρηση.
•    Μετά τον υποκλυσμό θα συνεχίσουν οι θερμομετρήσεις αλλά το αποτέλεσμα δεν θα θεωρείται αξιόπιστο για 2-3 μετρήσεις (θα δείχνει χαμηλότερη θερμοκρασία της πραγματικής)

Του Κωνσταντίνου Καψάλη – Κτηνίατρου

Εμφανίζεται συνήθως σε σκύλους που έπεσαν σε παγωμένα νερά από ατύχημα ή στην προσπάθειά τους να περάσουν κάποιο μικρό ποτάμι. Η υποθερμία στην περίπτωση αυτή επέρχεται ακόμη και σε 40-60 δευτερόλεπτα, όταν η θερμοκρασία του νερού είναι κοντά στο μηδέν, ενώ μεγαλύτερη παραμονή οδηγεί στο θάνατο.

Επίσης υποθερμία μπορεί να παρουσιάσει ένα ζώο που παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, ενώ ο συνδυασμός με μεγάλη υγρασία, διαβροχή με νερό (πχ έκθεση σε βροχή) και αδυναμία από άλλες αιτίες, επιταχύνουν την εμφάνιση του προβλήματος. Όλοι οι σκύλοι κινδυνεύουν από υποθερμία όταν εκτεθούν στους παραπάνω δυσμενείς παράγοντες αλλά περισσότερο αυτοί που έχουν φτωχό και κοντό τρίχωμα, οι πολύ αδύνατοι, οι πολύ νεαροί ή υπερήλικες και οι εξασθενημένοι από χρόνια προβλήματα υγείας.

•    Προστασία του ζώου από το πολύ ψύχος τον χειμώνα. Καλή στρωμνή στο κουμάσι και προστασία από τα νερά της βροχής
•    Τοποθέτηση του ζώου σε ζεστό χώρο όταν αρρωσταίνει σοβαρά το χειμώνα.
•    Ιδιαίτερη προστασία των νεογέννητων κουταβιών με τοποθέτηση της τοκετοομάδας με τη μάνα σε ζεστό χώρο ή κάτω από ειδική λάμπα θέρμανσης.
•    Όταν στο κυνήγι ή στην εκπαίδευση βραχεί ο σκύλος και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαμηλή, είναι αναγκαίο ένα καλό σκούπισμα με πετσέτα και μικρή αναμονή μεχρι να στεγνώσει μέσα στο κλουβί μεταφοράς. Μετά ξεκινάμε για το ταξίδι της επιστροφής (εκτός και αν ο σκύλος μεταφέρεται εντός του αυτοκινήτου ή το κλουβί μεταφοράς είναι πολύ καλά μονωμένο).

•    Η αναπνοή του είναι αργή και εμφανίζει κινήσεις κατάποσης.
•    Τρέμει σε όλο του το σώμα
•    Η θερμοκρασία του είναι χαμηλή (κάτω από 37ο C).
•    Παρουσιάζει από απροθυμία μέχρι πλήρη αδιαφορία στα καλέσματα.
•    Μπορεί να πέσει σε κατάσταση σοκ.

Όσο καθυστερεί η άνοδος της θερμοκρασίας του σώματός του τόσο κινδυνεύει ακόμα και η ζωή του.
•    Καλό στέγνωμα με δυνατό τρίψιμο με πετσέτα.
•    Γρήγορη μεταφορά του σε θερμό περιβάλλον.
•    Τύλιγμα με ζεστές πετσέτες ή κουβέρτα.
•    Εφόσον μπορεί να καταπιεί του δίνουμε μικρές ποσότητες (10-20 ml) ζεστού ροφήματος κάθε 15-20 λεπτά (γάλα ή σούπα ή νερό με ζάχαρη).
•    Αν η θερμοκρασία του είναι πολύ χαμηλή ή δεν ανεβαίνει με τα παραπάνω κάντε του ένα θερμό κλύσμα. ΠΡΟΣΟΧΗ! όχι όταν βρίσκεται ο σκύλος σε καταπληξία (σόκ)
•    Επικοινωνία με τον κτηνίατρο
•    Ανάπαυση τουλάχιστο μιάς ημέρας

•    Κατά την εφαρμογή των ζεστών επιθεμάτων, ροφημάτων και κλυσμάτων δεν πρέπει να υπερβάλλουμε. Η θερμοκρασία τους να είναι τέτοια ώστε να είναι ευχάριστα και ζεστά στο χέρι μας.
•    Μετά τον υποκλυσμό θα συνεχίσουν οι θερμομετρήσεις, αλλά το αποτέλεσμα δεν θα θεωρείται αξιόπιστο για 2-3 μετρήσεις (θα δείχνει υψηλότερη θερμοκρασία της πραγματικής)

Πηγή: hunters