Η κλίμακα Γλασκώβης είναι μία μέθοδος προσδιορισμού του επιπέδου συνείδησης του ασθενούς. Δεν ανήκει στις βασικές πρώτες βοήθειες, αλλά σε πιο εξελιγμένα πρωτόκολλα όπως το πρωτόκολλο Προηγμένης Υποστήριξης Τραύματος της Ζωής ALTS (Advanced Trauma Life Support). Παρ’όλα αυτά, είναι κάτι πολύ εύκολο που ο καθένας μπορεί να μάθει και μπορεί να τον βοηθήσει σε ένα έκτακτο περιστατικό.
Η κλίμακα αυτή πήρε το όνομα της από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, στη Σκωτία, καθώς εκεί εργάζονταν οι Graham Teasdale και Bryan J. Jennett που το δημιούργησαν το 1974. Από τότε μέχρι και σήμερα η Κλίμακα Γλασκώβης, ή GCS για συντομία (Glasgow Coma Scale), χρησιμοποιείται σε όλο το κόσμο. Η κλίμακα προσπαθεί με μία πολύ γρήγορη μέθοδο διάγνωσης να δώσει ένα βαθμό που ορίζει το επίπεδο συνείδησης. Σήμερα, το επίπεδο αυτό είναι 3 με 8 για πολύ σοβαρές περιπτώσεις, 9 με 13 για μέτριες, και 14 με 15 για ήπιες περιπτώσεις. Βλέπετε πως αντιστοιχεί σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις παρακάτω.
Με το GCS ο διασώστης ελέγχει τρεις λειτουργίες που βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στη καλή λειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ). Την όραση, τη κίνηση, και την ομιλία. Βλέπετε μία πολύ σύντομη επεξήγηση της μεθόδου εκτίμησης της κατάστασης, αλλά και της βαθμολογίας, στη παρακάτω επεξηγηματική εικόνα.
Δηλαδή, εάν υποθέσουμε ότι το θύμα είχε κλειστά τα μάτια του και τα άνοιξε μόνο όταν του φωνάξαμε τότε στην όραση (Eye ή E για συντομία) θα έχει βαθμό 3. Εάν δε μιλούσε και έκανε μόνο ήχους, τότε στην ομιλία (Verbal ή V για συντομία) θα έχει 2. Και εάν μπορούσε να κουνηθεί κανονικά κατόπιν των εντολών μας, τότε η κίνηση του (Motor ή M για συντομία) θα είναι 6. Αυτό μας δίνει συνολικό βαθμό GCS 11 (2+3+6) που σημαίνει μέτριο επίπεδο συνείδησης. Καθώς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ίσως να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα, συχνά η βαθμολογία είναι τόσο σε αναλυτικό όσο και σε συνολικό βαθμό. Δηλαδή, σε αυτό το παράδειγμα, θα ήταν GCS 9-12, E3-V2-M6. Βλέπετε και την ελληνική απόδοση της κλίμακας στην επόμενη διαφάνεια.
Η κλίμακα GCS χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, τη κανονική (αποκαλείται GCS), και την παιδιατρική (αποκαλείται PGCS όπου το P είναι από τη λέξη Pediatric). Στη περίπτωση της όρασης και της ομιλίας υπάρχουν δύο ειδικές περιπτώσεις που αντιστοιχούν σε ειδική βαθμολογία. Το πρώτο είναι σε περίπτωση που το θύμα είναι διασωληνωμένο. Καθώς είναι αδύνατη η ομιλία, στο βαθμό ομιλίας αναγράφεται απλώς το γράμμα «T». Αντίστοιχα, εάν το θύμα δε μπορεί να δει (π.χ. χρόνια απώλεια όρασης, τραύμα στα μάτια, κτλ.), τότε στη βαθμολογία όρασης αναγράφεται «C».
Παραπάνω βλέπετε τόσο τη GCS όσο και τη PGCS. Όπως αναγράφεται, η PGCS αφορά άτομα που είναι από 4 ετών και κάτω. Τα παιδιά άνω των 4 ετών έχουν δυνατότητα ομιλίας, και υπακοής σε εντολές και έτσι ακολουθούν τη κανονική κλίμακα GCS. Η βαθμολογία παραμένει ακριβώς η ίδια όσον αφορά τα όρια και τις τιμές τόσο στη μία κλίμακα, όσο και στην άλλη. Βλέπετε στη συνέχεια και μία εικόνα που περιγράφει τα στάδια εκτίμησης που αναφέραμε παραπάνω.
Σύμφωνα με το επίπεδο της κλίμακας το ιατρικό προσωπικό θα ακολουθήσει διαφορετικές διαδικασίες. Επίσης, καθώς το επίπεδο συνείδησης του ατόμου μπορεί να αλλάζει συνεχώς καθώς η κατάσταση του βελτιώνεται ή επιδεινώνεται, το ιατρικό προσωπικό κάνει συνεχώς εκτιμήσεις και ανανεώνει τη βαθμολογία (αντίστοιχα και με τις άλλες ζωτικές μετρήσεις). Έτσι, μπορεί να γνωρίζει εάν υπάρχει βελτίωση ή όχι. Κλείνοντας, βλέπετε έναν πίνακα με τις ζωτικές ενδείξεις. Στη γραμμή Α είναι η κατάσταση του αεραγωγού (airway), στη γραμμή Β είναι η αναπνοή (breathing) και για την ακρίβεια η περιεκτικότητα οξυγόνου στο αίμα και οι σφυγμοί, στη γραμμή C είναι το κυκλοφορικό σύστημα (circulation) όπου μετριέται η πίεση του αίματος, στο D είναι η ικανότητα συνείδησης (disability) την οποία μετράμε με το GCS, και τέλος είναι η γραμμή E στην οποία μετράμε την έκθεση του ασθενή (exposure) που γίνεται με μέτρηση της θερμοκρασίας του. Αυτή η μέθοδος ονομάζεται ABCDE και είναι πολύ διαδεδομένη σήμερα. Όπως βλέπετε κάποιος σε κατάσταση 1 (κόκκινο) απαιτεί άμεση ιατρική βοήθεια, σε κατάσταση 2 (πορτοκαλί) θεωρείται επείγον με μέγιστο χρόνο αντίδρασης 15 λεπτά, σε κατάσταση 3 (κίτρινο) είναι σοβαρό και χρειάζεται βοήθεια εντός μίας ώρας, και σε κατάσταση 4 (πράσινο) δεν είναι επείγον και μπορεί να περιμένει έως και 3 ώρες.
Πηγή: https://defensegr.wordpress.com/2017/08/11/prwtes-bohtheies-klimaka-glaskwbhs/
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
