Ειδική προστασία για τους τραυματίες και το ιατρικό προσωπικό σύμφωνα με τα πρότυπα του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου (ΔΑΔ) κατά τη διάρκεια πολέμων
Στο πλαίσιο των τραγικών θεάτρων πολέμου, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (ΔΑΔ) αναδεικνύεται σε φάρο πολιτισμού, προσφέροντας προστασία στους ανυπεράσπιστους και σε όσους εργάζονται για την παροχή ανακούφισης και θεραπείας. Οι εγκαταστάσεις και οι μονάδες υγείας, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων, σύμφωνα με το ΔΑΔ, δεν πρέπει να υπόκεινται σε επιθέσεις. Η προστασία αυτή επεκτείνεται στους τραυματίες και τους ασθενείς, καθώς και στο ιατρικό προσωπικό και στα οχήματα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για την ιατρική περίθαλψη.
Οι κανονισμοί έχουν λίγες εξαιρέσεις, αλλά ποια είναι η συγκεκριμένη προστασία που απολαμβάνουν οι τραυματίες και οι ασθενείς σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων;
Γενικά δικαιώματα και προστασία των τραυματιών
Κατά τη διάρκεια ένοπλης σύρραξης, η περίθαλψη των τραυματιών και των ασθενών περιλαμβάνει κάθε άτομο, είτε στρατιωτικό είτε πολιτικό, το οποίο χρειάζεται ιατρική περίθαλψη και το οποίο δεν συμμετέχει ή δεν μπορεί πλέον να συμμετέχει στις εχθροπραξίες.
Σύμφωνα με το ΔΑΔ, όλοι οι τραυματίες και οι άρρωστοι απολαμβάνουν γενικά δικαιώματα:
Σεβασμός: δεν πρέπει να υφίστανται επίθεση, θανάτωση ή κακομεταχείριση.
Προστασία: έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν βοήθεια και να προστατεύονται από βλάβη από τρίτους.
να αναζητούνται και να περισυλλέγονται: οι τραυματίες και οι ασθενείς πρέπει να αναζητούνται και να διασώζονται
Φροντίζονται χωρίς διακρίσεις: πρέπει να λαμβάνουν φροντίδα χωρίς διακρίσεις με βάση οποιαδήποτε κριτήρια εκτός από τα ιατρικά.
Το ΔΑΔ επιτρέπει την έρευνα και την παροχή βοήθειας “στο μέτρο του δυνατού”, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες ασφαλείας και τα διαθέσιμα μέσα. Ωστόσο, η έλλειψη πόρων δεν δικαιολογεί την αδράνεια. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπου οι πόροι αυτοί είναι περιορισμένοι, τα κρατικά και μη κρατικά μέρη μιας σύγκρουσης πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσουν την ιατρική περίθαλψη των τραυματιών και των ασθενών.
Ειδική προστασία και απώλεια προστασίας
Η ειδική προστασία που παρέχεται στο ιατρικό προσωπικό, στις ιατρικές μονάδες και εγκαταστάσεις, καθώς και στα ιατρικά οχήματα μεταφοράς θα ήταν μάταιη εάν υποβάλλονταν σε επίθεση. Ως εκ τούτου, το ΔΑΔ επεκτείνει ειδική προστασία στα άτομα αυτά – τα μέρη της σύγκρουσης πρέπει να τα σέβονται όσο εκτελούν αποκλειστικά ιατρικό έργο και δεν πρέπει να παρεμβαίνουν αδικαιολόγητα στο έργο τους.
Ένα ιατρικό ίδρυμα μπορεί να χάσει την προστασία που του παρέχει το ΔΑΔ εάν χρησιμοποιηθεί για τη διάπραξη “πράξεων επιβλαβών για τον εχθρό”. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι οι ιατρικές μονάδες ή τα ιατρικά ιδρύματα χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο, τεκμαίρεται ότι δεν χρησιμοποιούνται.
Συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο και συνέπειες
Μια επιβλαβής για τον εχθρό ενέργεια μπορεί να καταστήσει ένα ιατρικό ίδρυμα ή μια μονάδα επιλήψιμο – μπορεί να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τους τραυματίες και τους ασθενείς που έχουν ανατεθεί στη φροντίδα τους – και μπορεί επίσης να δημιουργήσει δυσπιστία στο έργο των ιατρικών ιδρυμάτων, μειώνοντας έτσι τη συνολική προστατευτική αξία του ΔΑΔ.
Πριν από την επίθεση κατά ιατρικού ιδρύματος που έχει χάσει το προστατευόμενο καθεστώς του, πρέπει να εκδίδεται προειδοποίηση, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, προθεσμίας. Ο σκοπός της έκδοσης προειδοποίησης είναι να επιτραπεί η παύση των επιβλαβών πράξεων ή, αν αυτές συνεχίζονται, η ασφαλής εκκένωση των τραυματιών και των ασθενών που δεν ευθύνονται για την εν λόγω συμπεριφορά.
Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν μπορούν να αγνοηθούν ανθρωπιστικές εκτιμήσεις σχετικά με την ευημερία των τραυματιών και των ασθενών. Πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να εξασφαλιστεί η ασφάλειά τους.
Υποχρεώσεις των μερών σε σύγκρουση
Η αρχή της αναλογικότητας παραμένει δεσμευτική για τα επιτιθέμενα μέρη: το στρατιωτικό πλεονέκτημα που μπορεί να αποκτηθεί από την επίθεση σε ιατρικές εγκαταστάσεις που έχουν χάσει το προστατευόμενο καθεστώς τους πρέπει να σταθμίζεται προσεκτικά έναντι των πιθανών ανθρωπιστικών συνεπειών της καταστροφής ή της φθοράς των εγκαταστάσεων αυτών. Θα πρέπει να λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα για την ελαχιστοποίηση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων τέτοιων επιθέσεων στις υπηρεσίες υγείας, όποτε αυτό είναι επιχειρησιακά εφικτό και σχετικό.
Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής και η διαφύλαξη των δικαιωμάτων των τραυματιών και του υγειονομικού προσωπικού κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων παραμένουν απόλυτες επιταγές, οι οποίες διασφαλίζονται όχι μόνο από τον ηθικό σεβασμό αλλά και από τους αυστηρούς κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Πηγή: https://www.emergency-live.com/health-and-safety/protecting-hospitals-in-armed-conflict-the-directives-of-international-humanitarian-law/
Παναγιώτης Σπανός
Προνοσοκομειακός Διασώστης
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
