Στον κόσμο της Επείγουσας Ιατρικής και της φροντίδας ασθενών, η άγνοια δεν είναι ευλογία. Είναι ένας επικίνδυνος αντίπαλος που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά, ακόμα και μοιραία, σφάλματα. Οι διαφορετικές μορφές άγνοιας έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν την πορεία μιας επέμβασης, να καθορίσουν την έκβαση ενός περιστατικού ή να πλήξουν την αξιοπιστία ενός παρόχου υγείας. Η αποτελεσματική και υπεύθυνη φροντίδα απαιτεί διαρκή εκπαίδευση, ανοιχτό μυαλό και υψηλό επίπεδο κριτικής ικανότητας.
Άγνοια, Νοημοσύνη, Εκπαίδευση και… Βλακεία
Ας αποσαφηνίσουμε κάποιους όρους που συχνά συγχέονται:
-
Άγνοια: Είναι η φυσική μας κατάσταση κατά τη γέννηση. Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τον κόσμο πέρα από τις βασικές σωματικές ανάγκες. Το πρόβλημα προκύπτει όταν αυτή η άγνοια παραμένει στάσιμη.
-
Νοημοσύνη: Είναι η ικανότητα του ατόμου να μαθαίνει, να επεξεργάζεται δεδομένα και να αναπτύσσει κριτική σκέψη. Δεν μετριέται απαραίτητα με αριθμούς IQ, αλλά με το πώς χρησιμοποιείται στην πράξη.
-
Εκπαίδευση: Είναι το εργαλείο που εμπλουτίζει τη νοημοσύνη και χτίζει γνώση. Είναι η γέφυρα μεταξύ άγνοιας και επαγγελματισμού.
-
Βλακεία: Δεν είναι έλλειψη ευφυΐας, αλλά συνειδητή επιλογή διατήρησης της άγνοιας, παρά την ύπαρξη πληθώρας πληροφοριών. Στη σύγχρονη εποχή, η «βλακεία» είναι να αγνοείς εσκεμμένα τη γνώση που είναι προσβάσιμη.
Η Εκπαίδευση στο Προνοσοκοεμιακό Σύστημα Φροντίδας: Πού Βρισκόμαστε;
Πολλοί εισέρχονται στον χώρο της επείγουσας φροντίδας χωρίς στιβαρό υπόβαθρο σε βασικά γνωστικά πεδία όπως η γραφή, τα μαθηματικά ή η φυσιολογία. Παρόλο που υπάρχει διαρκής συζήτηση για το αν πρέπει να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας ή να καταστούν υποχρεωτικά τα πτυχία, το ουσιαστικό ερώτημα παραμένει: είναι η εκπαίδευση προσανατολισμένη στην πραγματικότητα του πεδίου;
Ένας διασώστης χρειάζεται να ξέρει:
-
να τεκμηριώνει σωστά (γραπτός λόγος),
-
να κάνει υπολογισμούς φαρμάκων (μαθηματικά),
-
να κατανοεί βασικές λειτουργίες του σώματος (ανατομία και φυσιολογία),
-
να ερμηνεύει δεδομένα και να αναγνωρίζει μοτίβα (στατιστική και κρίση).
Χωρίς αυτά τα θεμέλια, η γνώση γίνεται μηχανική και όχι συνειδητή.
Η Παγίδα της «Βλακείας» στον Χώρο
Η πιο συχνή και επικίνδυνη φράση στον Προνοσοκομειακό Χώρο είναι: «Έτσι το κάναμε πάντα». Εδώ δεν μιλάμε πια για άγνοια, αλλά για επιλογή της άγνοιας, που ισοδυναμεί με λειτουργική βλακεία.
Ορισμένα παραδείγματα επικίνδυνων παλαιών πρακτικών:
-
Υπεραερισμός ασθενών με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
-
Ταχύτατη χορήγηση μεγάλων ποσοτήτων υγρών σε αιμορραγούντα τραύματα.
-
Τυφλή χρήση κολάρου και σανίσας σε κάθε τραυματία.
-
Διακομιδή όλων των περιστατικών με σειρήνες, ανεξαρτήτως βαρύτητας.
-
Τοποθέτηση υποτασικών ασθενών σε θέση Trendelenburg.
Αν σου έχουν πει «Μην δίνεις σημασία στην εκπαίδευση, θα στα πούμε πώς γίνονται τα πράγματα όταν βγεις στο πεδίο», σκέψου διπλά. Η κατάρτιση είναι η βάση – όχι η εξαίρεση. Οι «παρακάμψεις» απαιτούν εμπειρία και κριτική σκέψη, κάτι που έρχεται μετά από τουλάχιστον 5 χρόνια ενεργής υπηρεσίας.
Οι Ακαδημαϊκοί Βαθμοί και η Πραγματική Πρόοδος
Πολλοί επαγγελματίες επιλέγουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους με σκοπό την ανέλιξη. Το πτυχίο (π.χ. Associate of Science, Bachelor, Master) μπορεί να ανοίξει πόρτες και να αποδείξει τη δέσμευση του ατόμου στην εξέλιξή του. Η ηγεσία και η διαχείριση απαιτούν συχνά υψηλότερο επίπεδο σπουδών.
Όμως, τίποτα δεν είναι πιο επικίνδυνο από κάποιον που φέρει πτυχίο χωρίς ουσιαστική γνώση ή διάθεση μάθησης. Ο πιο… άχρηστος τίτλος είναι ο “Associate of Spectacular Stupidity” (ASS) – ο απόλυτος βαθμός άγνοιας με περηφάνια.
Συμπέρασμα: Ο Αγώνας Κατά της Άγνοιας Είναι Συνεχής
Η επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα απαιτεί ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να μάθουν, να προσαρμόζονται, να αμφισβητούν παρωχημένες πρακτικές και να λειτουργούν με σύνεση. Το επάγγελμά μας δεν συγχωρεί την επιπολαιότητα ή την επιμονή στην άγνοια.
Η εκπαίδευση είναι ο καλύτερος εξοπλισμός σου. Χρησιμοποίησέ την.
Πηγή: https://www.jems.com/ems-training/degrees-of-ignorance/
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
