Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο
Αρχική » Αρθρογραφία και Δράσεις » Προνοσοκομειακή Φροντίδα » Μόλυνση στο Πλήρωμα: Τι Πρέπει να Γνωρίζει Κάθε Επαγγελματίας Προνοσοκομειακής Φροντίδας για τα Λοιμώδη Νοσήματα

Μόλυνση στο Πλήρωμα: Τι Πρέπει να Γνωρίζει Κάθε Επαγγελματίας Προνοσοκομειακής Φροντίδας για τα Λοιμώδη Νοσήματα

Εισαγωγή: Γιατί Σύστημα Προνοσοκομειακής φροντίδας και Λοιμώδη Νοσήματα Πηγαίνουν Μαζί

Οι επαγγελματίες προνοσοκομειακής φροντίδας είναι συχνά οι πρώτοι που έρχονται σε επαφή με ασθενείς που φέρουν μολυσματικά νοσήματα. Από ένα «απλό» περιστατικό έως μια πανδημική κρίση, ο κίνδυνος έκθεσης είναι σταθερός και πραγματικός. Η κατανόηση των λοιμώξεων, των τρόπων μετάδοσης και των μέτρων προστασίας δεν είναι απλώς καλή πρακτική — είναι επαγγελματική υποχρέωση.

Το Φάσμα Έκθεσης στα Λοιμώδη Νοσήματα για τους Διασώστες

Οι διασώστες μπορεί να έρθουν σε επαφή με:

  • Αναπνευστικούς παθογόνους: γρίπη, COVID-19, φυματίωση

  • Αιματογενείς ιούς: HIV, ηπατίτιδα B και C

  • Γαστρεντερικές λοιμώξεις: νοροϊός, Clostridioides difficile

  • Δερματικές λοιμώξεις: MRSA, ψώρα

  • Αναδυόμενα νοσήματα: Ebola, monkeypox

Σύμφωνα με το CDC, οι επαγγελματίες προνοσοκομειακής φροντίδας έχουν αυξημένο κίνδυνο επαγγελματικής έκθεσης λόγω του ανεξέλεγκτου περιβάλλοντος στο οποίο εργάζονται.

Κύριες Οδοί Μετάδοσης

  • Αερογενής: μικροσταγονίδια που αιωρούνται (φυματίωση, ιλαρά)

  • Σταγονιδίων: βήχας/φτέρνισμα/ομιλία (γρίπη, COVID-19)

  • Επαφής: άμεση ή μέσω επιφανειών (MRSA, νοροϊός)

  • Αιματογενής: αίμα και βιολογικά υγρά (HIV, HBV, HCV)

Η σωστή αναγνώριση της οδού μετάδοσης καθορίζει την κατάλληλη επιλογή ΜΑΠ (Μέσων Ατομικής Προστασίας).

Τυπικές Προφυλάξεις: Η Πρώτη Γραμμή Άμυνας

  • Υγιεινή χεριών πριν και μετά από κάθε επαφή

  • Χρήση γαντιών σε βιολογικά υγρά/τραύματα

  • Μάσκα, γυαλιά ή προσωπίδα σε αναμενόμενη εκτόξευση υγρών

  • Κάλυψη στόματος/μάσκα σε βήχα ασθενούς

  • Ασφαλής διαχείριση βελονών – ποτέ επανακάλυψη

Κανόνας-χρυσός: Αν είναι υγρό και δεν είναι δικό σας, βάλτε γάντια.

ΜΑΠ: Χρήση με Σωστό Τρόπο

Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τη σημασία των ΜΑΠ, αλλά μόνο η ορθή χρήση τα καθιστά αποτελεσματικά:

  • Εκπαίδευση σε τοποθέτηση/αφαίρεση (donning/doffing)

  • Fit-test για μάσκες N95

  • Επιλογή ΜΑΠ ανάλογα με τη νόσο

  • Απολύμανση επαναχρησιμοποιούμενου εξοπλισμού

Λάθος αφαίρεση ΜΑΠ = συχνή πηγή μόλυνσης.

Αναγνώριση Συμπτωμάτων

Οι διασώστες δεν διαθέτουν εργαστήριο· βασίζονται στην κλινική κρίση.

Γενικά προειδοποιητικά σημεία:

  • Πυρετός/ρίγη

  • Επίμονος βήχας

  • Έμετος/διάρροια

  • Εξάνθημα/δερματικές βλάβες

  • Καταβολή, σύγχυση

  • Αιμορραγία/εκροή υγρών

Ερωτήσεις-κλειδιά:

  • Πρόσφατο ταξίδι;

  • Επαφή με άρρωστο;

  • Ανοσοκαταστολή ή θεραπείες;

Ειδικά Νοσήματα – Σημεία Προσοχής

  1. Φυματίωση – Αερογενής μετάδοση. N95, απομόνωση, αερισμός χώρου.

  2. HIV/Ηπατίτιδες – Αιματογενής. Γάντια, γυαλιά. Θεώρησε κάθε αίμα μολυσματικό.

  3. COVID-19 – Σταγονίδια/αερογενής. Μάσκα στον ασθενή, πλήρη ΜΑΠ (N95, γάντια, ποδιά, γυαλιά).

  4. MRSA/VRE – Επαφής. Γάντια, ποδιά, σχολαστική απολύμανση εξοπλισμού.

Πρωτόκολλα Μετά από Έκθεση

  • Άμεσο πλύσιμο/ξέπλυμα περιοχής

  • Άμεση αναφορά στον υπεύθυνο

  • Ιατρική εκτίμηση, baseline εξετάσεις, πιθανή προφύλαξη

  • Καταγραφή περιστατικού

  • Παρακολούθηση και επανέλεγχοι

Η έγκαιρη δράση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο.

Απολύμανση και Καθαριότητα Ασθενοφόρου

  • Εστίαση σε επιφάνειες υψηλής αφής (χειρολαβές, φορείο, καλώδια monitor)

  • Χρήση εγκεκριμένων απολυμαντικών

  • Σωστή διαχείριση σεντονιών/αποβλήτων

  • Εξαερισμός μετά από AGPs (διασωλήνωση, νεφελοποιήσεις)

Πολλοί οργανισμοί χρησιμοποιούν checklists ή logbooks για έλεγχο συμμόρφωσης.

Ψυχολογικές Επιπτώσεις

Η διαχείριση λοιμωδών δεν είναι μόνο σωματικός κίνδυνος. Κατά την COVID-19 ή το Ebola, πολλοί επαγγελματίες εμφάνισαν:

  • Άγχος

  • Διαταραχές ύπνου

  • Αίσθημα αδυναμίας

Μέτρα υποστήριξης:

  • Προγράμματα peer support

  • Πρόσβαση σε ψυχολόγο/σύμβουλο

  • Debriefing μετά από στρεσογόνα περιστατικά

  • Χρόνος ξεκούρασης όπου χρειάζεται

Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση

Το πεδίο των λοιμωδών εξελίσσεται συνεχώς. Απαραίτητα:

  • Συνεχής ενημέρωση για νέες απειλές

  • Παρακολούθηση οδηγιών CDC/ΕΟΔΥ/OSHA

  • Μελέτη περιστατικών από προηγούμενες επιδημίες

  • Ανανεώσεις δεξιοτήτων σε ΜΑΠ και απολύμανση

Συμπέρασμα: Ο Έλεγχος Λοιμώξεων Είναι Ευθύνη Όλων

Οι επιδημίες δεν γνωρίζουν σύνορα — και οι επαγγελματίες EMS είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Με σωστή πρόληψη, έγκαιρη αναγνώριση και προσοχή στην ασφάλεια, προστατεύουν όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και το πλήρωμα, τον ασθενή και την κοινότητα.

Πηγή: Contagion in the Cab: What Every EMS Provider Needs to Know About Infectious Diseases

Παναγιώτης Σπανός

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ