Για τον διασώστη, τα Χριστούγεννα δεν είναι «παύση». Είναι βάρδιες. Είναι κλήσεις που δεν σταματούν. Είναι τροχαία, παθολογικά, ανακοπές, μοναξιά, οικογένειες σε κρίση. Είναι να ακούς κάλαντα στο ραδιόφωνο του ασθενοφόρου και, πέντε λεπτά μετά, να παλεύεις να κρατήσεις κάποιον στη ζωή.
Η μετα-χριστουγεννιάτικη περίοδος αφήνει συχνά ένα βάρος. Όχι επειδή “πέρασαν οι γιορτές”, αλλά επειδή μαζεύεται ό,τι δεν πρόλαβες να νιώσεις. Κούραση, σιωπή, σκέψεις που έμειναν πίσω στις βάρδιες.
Αυτό το κείμενο δεν είναι ευχή. Είναι εργαλείο. Ένα άρθρο ψυχικής ανθεκτικότητας, γραμμένο για ανθρώπους που στέκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή.
Τι σου έδειξαν πραγματικά οι γιορτές
Ως διασώστης, έχεις μάθει να λειτουργείς με προτεραιότητες ζωής–θανάτου. Οι γιορτές, όμως, αποκαλύπτουν κάτι διαφορετικό: πού εμφανίζεται η ανθρώπινη αξία όταν όλα πιέζουν.
Ίσως δεν ήταν το ρεπό που δεν πήρες. Ήταν:
- ο συνάδελφος που σου έδωσε χώρο όταν ήσουν στα όριά σου,
- το “ευχαριστώ” ενός ασθενούς ή ενός συγγενή,
- η σιωπηλή συνεργασία μέσα στο ασθενοφόρο χωρίς πολλά λόγια,
- το να φτάσεις σπίτι και να μην χρειαστεί να εξηγήσεις τίποτα.
Αυτές οι στιγμές δείχνουν τι πραγματικά σε κρατά όρθιο. Όχι η στολή. Οι άνθρωποι.
Ψυχική ενέργεια: πού ξοδεύτηκε και πού άξιζε
Οι διασώστες δίνουν συνεχώς. Σώμα, μυαλό, συναίσθημα. Οι γιορτές το κάνουν πιο έντονο.
Ρώτησε καθαρά τον εαυτό σου:
- Πού εξαντλήθηκα χωρίς αντίκρισμα;
- Ποιες στιγμές, παρότι μικρές, μου έδωσαν δύναμη;
Συχνά δεν είναι τα «μεγάλα» περιστατικά που αφήνουν θετικό αποτύπωμα. Είναι οι απλές, ανθρώπινες στιγμές ανάμεσα στις κλήσεις. Αυτό είναι κρίσιμο μάθημα ανθεκτικότητας: η ανάκτηση δεν έρχεται από την ένταση, αλλά από τη σύνδεση.
Δύσκολοι άνθρωποι, ξεκάθαρα όρια
Στις γιορτές οι εντάσεις μεγεθύνονται. Στην υπηρεσία, στο σπίτι, μέσα σου.
Ίσως:
- συγκρατήθηκες ενώ παλιότερα θα ξεσπούσες,
- έθεσες όριο σε συνάδελφο ή συγγενή,
- αποδέχτηκες ότι δεν μπορείς να “σώσεις” τους πάντες.
Αυτά δεν είναι αδυναμίες. Είναι δεξιότητες ψυχικής ανθεκτικότητας. Ο διασώστης που δεν μαθαίνει όρια καίγεται.
Σημάδια εξέλιξης που αξίζουν αναγνώριση
Η ανθεκτικότητα δεν φαίνεται μόνο όταν αντέχεις. Φαίνεται όταν αλλάζεις τρόπο.
- Ζήτησες βοήθεια;
- Μίλησες πιο ανοιχτά;
- Άφησες κάτι να περάσει χωρίς να το κουβαλήσεις σπίτι;
Αν ναι, αυτό είναι πρόοδος. Και δεν χρειάζεται επιβεβαίωση από κανέναν άλλον.
Ευγνωμοσύνη και για όσα δεν έγιναν
Για το περιστατικό που δεν κατέληξε άσχημα. Για τη σύγκρουση που δεν ξέφυγε. Για την ανακοπή που δεν ήρθε. Για την κατάρρευση που απέφυγες.
Αυτή η μορφή ευγνωμοσύνης δεν είναι ωραιοποίηση. Είναι ρεαλισμός που σε προστατεύει από το να βλέπεις μόνο το σκοτάδι.
Τι να κρατήσεις στη συνέχεια (πρακτικά)
Για ψυχική ανθεκτικότητα μέσα στη χρονιά:
- Κράτα τουλάχιστον έναν άνθρωπο που μπορείς να μιλήσεις χωρίς φίλτρο.
- Προστάτευσε μικρές ρουτίνες αποφόρτισης μετά τη βάρδια.
- Μην υποτιμάς τη δύναμη της σιωπής μέσα στο πλήρωμα.
- Θυμήσου: δεν είσαι υποχρεωμένος να είσαι πάντα “δυνατός”.
Η ανθεκτικότητα δεν είναι σκληρότητα. Είναι ευφυής αυτοφροντίδα.
Τελική σκέψη
Για τα πληρώματα του ΕΚΑΒ, τα Χριστούγεννα είναι απλώς άλλη μια περίοδος αυξημένης πίεσης. Όμως μέσα σε αυτήν, αν σταθείς ειλικρινά, υπάρχουν μαθήματα που σε κρατούν ζωντανό — όχι μόνο επαγγελματικά, αλλά και ανθρώπινα.
Πριν προχωρήσεις στη νέα χρονιά, στάσου για λίγο:
- Τι σε κράτησε;
- Τι σε άδειασε;
- Τι χρειάζεται αλλαγή;
Αυτό δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ζήτημα επιβίωσης για όποιον δουλεύει στην πρώτη γραμμή.
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
