Λειτουργεί πραγματικά η θέση ανάνηψης στις πρώτες βοήθειες;

Για πολλά χρόνια, οι πάροχοι υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης έχουν διδαχθεί να θέτουν τους αναίσθητους αλλά αναπνέοντες ασθενείς σε θέση ανάνηψης.

Αυτό γίνεται για να αποτραπεί η είσοδος εμέτου ή/και περιεχομένου στομάχου στους πνεύμονες.

Όταν αυτό συμβαίνει, είναι γνωστό ως εισρόφηση.

Σε ιατρικούς όρους, η θέση ανάνηψης ονομάζεται πλάγια θέση ανάπαυσης.

Σχεδόν σε κάθε περίπτωση, οι πάροχοι πρώτων βοηθειών συμβουλεύονται να τοποθετούν τον ασθενή στην αριστερή πλευρά του, που ονομάζεται αριστερή πλάγια θέση ανάπαυσης.

Στη θέση ανάνηψης, ο ασθενής τοποθετείται στη μία πλευρά με το μακρινό πόδι λυγισμένο υπό γωνία.

Το απέναντι χέρι τοποθετείται κατά μήκος του θώρακα με το χέρι στο μάγουλο.

Ο στόχος είναι να αποφευχθεί η εισρόφηση και να βοηθηθεί η διατήρηση του αεραγωγού του ασθενούς ανοικτού.

Η θέση ανάνηψης διατηρεί επίσης τον ασθενή ακίνητο μέχρι να φτάσει το προσωπικό έκτακτης ανάγκης.

Αυτό το άρθρο περιγράφει πότε πρέπει να χρησιμοποιείται η θέση ανάνηψης, πώς να τοποθετείται σωστά ο ασθενής και πότε δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.

Πώς να τοποθετήσετε κάποιον στη θέση ανάνηψης

Πρώτα βεβαιωθείτε ότι η σκηνή είναι ασφαλής. Εάν είναι, το επόμενο βήμα είναι να καλέσετε τον αριθμό έκτακτης ανάγκης και στη συνέχεια να ελέγξετε αν ο ασθενής έχει τις αισθήσεις του ή αναπνέει.

Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει επίσης να αναζητήσετε άλλους σοβαρούς τραυματισμούς, όπως τραυματισμούς στον αυχένα.

Εάν ο ασθενής αναπνέει αλλά δεν έχει πλήρως τις αισθήσεις του και εάν δεν υπάρχουν άλλοι τραυματισμοί, μπορείτε να τον τοποθετήσετε στη θέση ανάνηψης ενώ περιμένετε το προσωπικό έκτακτης ανάγκης.

Για να τοποθετήσετε έναν ασθενή σε θέση ανάνηψης:

•  Αφαιρέστε τυχόν γυαλιά οράσεως του θύματος.
• Γονατίστε  πλάι στο θύμα και βεβαιωθείτε ότι και τα δύο του πόδια βρίσκονται σε ευθεία γραμμή.
• Τοποθετήστε το χέρι του θύματος που είναι προς την πλευρά σας, σε ορθή γωνία με το υπόλοιπο σώμα και τον αγκώνα λυγισμένο με την παλάμη προς τα επάνω.
• Φέρτε το άλλο του χέρι πάνω από το στήθος του, κρατώντας το με το δικό σας, παλάμη με παλάμη και τοποθετήστε το στο μάγουλο που είναι προς την πλευρά σας.
• Με το άλλο σας χέρι, πιάστε και ανασηκώστε το πόδι που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά λίγο πάνω από το γόνατο, διατηρώντας το     πέλμα του θύματος σε επαφή με το έδαφος.
• Κρατώντας το χέρι του θύματος σε επαφή με το μάγουλο του, τραβήξτε το πόδι που βρίσκεται απέναντι σας, ώστε να κυλήσει στο πλάι προς το μέρος σας.
• Τοποθετήστε το υπερκείμενο πόδι, ώστε το ισχίο και το γόνατο να είναι λυγισμένα  σε ορθές γωνίες.
• Εκτείνετε την κεφαλή προς τα πίσω για να βεβαιωθείτε ότι ο αεραγωγός παραμένει ανοικτός.
• Τοποθετήστε το χέρι κάτω από το μάγουλο, εάν χρειάζεται, ώστε να διατηρηθεί το κεφάλι του θύματος σε έκταση.
• Επαναξιολογείτε ανά τακτά χρονικά διαστήματα την αναπνοή.

 

Ποιοι δεν πρέπει να τοποθετούνται στη θέση ανάνηψης

Η θέση ανάνηψης χρησιμοποιείται ευρέως σε καταστάσεις πρώτων βοηθειών, αλλά υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις στις οποίες δεν ενδείκνυται.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το να μετακινήσετε έναν ασθενή στο πλάι ή να μην τον μετακινήσετε καθόλου θα μπορούσε να επιδεινώσει τον τραυματισμό του.

Μην χρησιμοποιείτε τη θέση ανάνηψης εάν ο ασθενής έχει τραυματισμό στο κεφάλι, στον αυχένα ή στη σπονδυλική στήλη.1

Για παιδιά κάτω του 1 έτους: Τοποθετήστε το μωρό με το πρόσωπο προς τα κάτω στο αντιβράχιο σας.

Βεβαιωθείτε ότι στηρίζετε το κεφάλι του μωρού με το χέρι σας.

Ποια θεωρείται ότι είναι η χρησιμότητα της θέσης ανάνηψης

Ο στόχος της χρήσης της θέσης ανάνηψης είναι να αποτρέψετε την εισρόφηση σε περίπτωση εμέτου.

Η κορυφή του οισοφάγου (σωλήνας τροφής) βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην κορυφή της τραχείας.

Εάν η ουσία βγει από τον οισοφάγο, μπορεί εύκολα να βρεθεί στους πνεύμονες.

Αυτό θα μπορούσε ουσιαστικά να πνίξει τον ασθενή ή να προκαλέσει αυτό που είναι γνωστό ως πνευμονία από αναρρόφηση, η οποία είναι μια μόλυνση των πνευμόνων που προκαλείται από ξένο υλικό.

Λειτουργεί;

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η θέση ανάνηψης λειτουργεί ή δεν λειτουργεί.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η έρευνα μέχρι στιγμής είναι περιορισμένη.

Τι λέει η επιστήμη

Μια μελέτη του 2016 εξέτασε τη σχέση μεταξύ της θέσης ανάνηψης και της εισαγωγής στο νοσοκομείο σε 553 παιδιά ηλικίας μεταξύ 0 και 18 ετών που διαγνώστηκαν με απώλεια συνείδησης.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά που τοποθετήθηκαν στη θέση ανάνηψης από τους φροντιστές είχαν λιγότερες πιθανότητες να εισαχθούν στο νοσοκομείο.3

Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι η τοποθέτηση ασθενών με καρδιακή ανακοπή στη θέση ανάνηψης θα μπορούσε να αποτρέψει τους παρευρισκόμενους από το να αντιληφθούν εάν σταματήσουν να αναπνέουν.

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθυστέρηση στη χορήγηση καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.4

Η έρευνα έχει επίσης διαπιστώσει ότι οι ασθενείς με μια μορφή καρδιακής νόσου που ονομάζεται συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια δεν ανέχονται καλά τη θέση ανάνηψης από την αριστερή πλευρά.5

Παρά τα περιορισμένα στοιχεία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης εξακολουθεί να συνιστά την τοποθέτηση αναίσθητων ασθενών στη θέση ανάνηψης, αν και σημειώνει επίσης ότι τα σημεία ζωής πρέπει να παρακολουθούνται συνεχώς6.

Η θέση ανάνηψης είναι χρήσιμη σε ορισμένες καταστάσεις, μερικές φορές με προσαρμογές ανάλογα με την περίσταση:

Υπερδοσολογία

Η υπερδοσολογία είναι κάτι περισσότερο από τον κίνδυνο εισρόφησης εμέτου.

Ένας ασθενής που κατάπιε πάρα πολλά χάπια μπορεί να έχει ακόμα άπεπτες κάψουλες στο στομάχι του.

Έρευνες δείχνουν ότι η θέση ανάνηψης από την αριστερή πλευρά μπορεί να συμβάλει στη μείωση της απορρόφησης ορισμένων φαρμάκων.

Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που έχει πάρει υπερβολική δόση μπορεί να ωφεληθεί από την τοποθέτηση στη θέση ανάνηψης από την αριστερή πλευρά μέχρι να φτάσει βοήθεια.7

Επιληπτική κρίση

Περιμένετε μέχρι να τελειώσει η κρίση πριν τοποθετήσετε το άτομο στη θέση ανάνηψης.

Καλέστε τον αριθμό έκτακτης ανάγκης εάν το άτομο τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης ή εάν έχει δυσκολία στην αναπνοή μετά.

Καλέστε επίσης εάν είναι η πρώτη φορά που το άτομο παθαίνει κρίση ή εάν η κρίση διαρκεί περισσότερο από το φυσιολογικό για το άτομο.

Επιληπτικές κρίσεις που διαρκούν περισσότερο από πέντε λεπτά ή πολλαπλές κρίσεις που συμβαίνουν σε γρήγορη διαδοχή είναι επίσης λόγοι για να αναζητήσετε επείγουσα φροντίδα.8

Μετά την ΚΑΡΠΑ

Αφού κάποιος λάβει ΚΑΡΠΑ και αναπνέει, οι κύριοι στόχοι σας είναι να βεβαιωθείτε ότι το άτομο εξακολουθεί να αναπνέει και ότι δεν έχει μείνει τίποτα στην αναπνευστική οδό αν κάνει έμετο.

Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να τον τοποθετήσετε στη θέση ανάνηψης ή με το στομάχι του.

Βεβαιωθείτε ότι παρακολουθείτε την αναπνοή και ότι μπορείτε να έχετε πρόσβαση στον αεραγωγό αν χρειαστεί να απομακρύνετε αντικείμενα ή εμετό.

Ανακεφαλαίωση

Αυτή η θέση είναι η συνήθης θέση για αναίσθητους ασθενείς εδώ και πολλά χρόνια.

Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι λειτουργεί ή δεν λειτουργεί.

Μερικές μελέτες έχουν διαπιστώσει οφέλη, αλλά άλλες έχουν διαπιστώσει ότι η θέση αυτή μπορεί να καθυστερήσει τη χορήγηση καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης ή να βλάψει ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.

Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείτε ένα άτομο εξαρτάται από την κατάσταση.

Η θέση μπορεί να βοηθήσει να μην απορροφήσει ένα άτομο μια ουσία στην οποία έχει πάρει υπερβολική δόση.

Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για κάποιον που μόλις είχε μια επιληπτική κρίση.

Το πιο σημαντικό είναι ότι ένα άτομο που έχει χάσει τις αισθήσεις του χρειάζεται επείγουσα φροντίδα, οπότε βεβαιωθείτε ότι έχετε καλέσει τον αριθμό έκτακτης ανάγκης πριν το τοποθετήσετε στη θέση.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

Additional Reading