Άρνηση προσφοράς των πρώτων βοηθειών, σήμερα
Να έχει τραυματιστεί και να αιμορραγεί ένας συνάνθρωπος, να έχει καταστεί ανίκανος προς αυτοβοήθεια και αυτοεξυπηρέτηση και να κακοποιείται, να λιντσάρεται, να εξευτελίζεται και να εγκαταλείπεται σε δημόσια θέα, αντί να τυγχάνει ανθρωπιάς και συμπόνιας, σημαίνει ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας, για την αφομοίωση της εντολής του Κυρίου «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν» ή της ιδέας του Ερρίκου Ντυνάν «βοήθεια χωρίς διάκριση σε κείνους που υποφέρουν».
Η περίπτωση της δολοφονικής επιθετικότητας στον Ζακ Κωστόπουλο στην Αθήνα, το 2018, υπό τις συνθήκες τις οποίες συνέβη, κατέδειξε την ανασφάλεια της ασφάλειας της καθημερινότητας του ανθρώπου από τον συνάνθρωπο.
Γιατί, οι κυβερνήσεις, οι πολιτικές που εφαρμόζονται, τα μέτρα που επιβάλλονται και η δύναμη της μάζας, στέρησαν από τον άνθρωπο των βιομηχανικών κοινωνιών, τον φυσικό ρυθμό της ζωής, δηλαδή, τον ρυθμό της καθημερινότητας, της οικογενειακής γαλήνης, της εργασιακής σχέσης, της κοινωνικής ευχαρίστησης. Όλα σήμερα κινούνται με ασθματικό ρυθμό. Ο κόσμος βρίσκεται σε μια συνεχή υπερένταση, με τα νεύρα διαρκώς «τεντωμένα». Γι’ αυτό αντιδρά συχνά με τόση βιαιότητα. Λείπει η ηρεμία και η ψυχική γαλήνη. Η ηρεμία αντικαταστάθηκε από την ένταση και η ψυχική γαλήνη από την ταραχή και την επιθετικότητα. (https://www.fire.gr/?p=47725).
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ γνωρίζει άνθιση η ψυχιατρική και η ψυχανάλυση. Ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία δεν είχαμε τόσα φρικιαστικά εγκλήματα χωρίς καμία ουσιαστική αιτία, αλλά για ….. ψυχαγωγία.
‘‘ άρα ο άνθρωπος είναι έρμαιο της βίας και του φόβου; Κατηγορηματικά όχι. Η βία υποθάλπεται από την αδικία και την ανισότητα, κατ’ επέκταση παράγεται από τις κακές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις και δράσεις. Μπορεί ο άνθρωπος να προστατευτεί από την βία και τον φόβο; Κατηγορηματικά ναι. Αρκεί ο καθένας να δει ότι δεν είναι μόνο «εγώ» αλλά είναι και ο «άλλος», δηλαδή ο ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΣ. Άρα είμαστε ΕΜΕΙΣ. Και ΕΜΕΙΣ νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον. Και ο κάθε «άλλος» νοιάζεται και για τον άλλον. Και ο άλλος «άλλος» νοιάζεται και για εσένα και για εμένα. Και εγώ και όλοι οι άλλοι νοιαζόμαστε για σένα και για την ανθρωπότητα. Και η ανθρωπότητα νοιάζεται και για μένα και για σένα και για τον καθένα ξεχωριστά. ’’
Όμως, η εσωτερική αποδοχή της βίαιης και απάνθρωπης συμπεριφοράς ατομικά και ομαδικά, πολλών από τους παρευρισκόμενους και δη από τους εμπλεκόμενους, εγκατέστησε ατομικά και ομαδικά την εσωτερική άρνηση προσφοράς των πρώτων βοηθειών.
Ο Ζακ Κωστόπουλος έπεσε θύμα της ανύπαρκτης ατομικής ευθύνης και της ψυχολογίας του όχλου. Αυτή είναι μια μεγάλη αλήθεια.
Όποια κι αν είναι τα άτομα που συνθέτουν τον όχλο, όσο όμοια ή ανόμοια κι αν είναι το είδος και η ποιότητα της ζωής τους, οι ασχολίες τους, οι χαρακτήρες και η νοημοσύνη τους, τα βιώματα και το περιβάλλον τους, και μόνο το γεγονός ότι έχουν μεταμορφωθεί σε όχλο, τους χαρίζει ένα είδος συλλογικής ψυχής και μεγαλειώδους δύναμης. Αυτή λοιπόν η συλλογική ψυχή, τους κάνει να αισθάνονται, να σκέπτονται και να ενεργούν με έναν τρόπο ολότελα διαφορετικό από αυτόν που θα αισθανόταν, θα σκεπτόταν και θα ενεργούσε καθένας από αυτούς μεμονωμένα. Ας γνωρίζουμε επίσης ότι, όσο πιο πολυάριθμος είναι ο όχλος, τόσο πιο βέβαιη είναι η ατιμωρησία του, ενώ η στιγμιαία του δύναμη αυξάνει κατακόρυφα, το ίδιο με την υπερβολική εκδήλωση των συναισθημάτων που τον έχουν κυριεύσει.
Το ψυχολογικό πλήθος, ο όχλος δηλαδή, είναι μια ύπαρξη προσωρινή, αποτελούμενη από ετερογενή στοιχεία που για μια στιγμή είναι συνδεδεμένα τελείως μεταξύ τους. Η λογική του όχλου στιγμιαία αναστέλλεται και επιτρέπει να αναδυθούν στο μυαλό του εικόνες εξαιρετικής έντασης. Η υπερβολή του συναισθήματος μεγαλοποιείται ενώ η βιαιότητα των συναισθημάτων μεγαλοποιείται από την έλλειψη υπευθυνότητας.
Το συμβάν αυτό, της δολοφονικής επιθετικότητας στον Ζακ Κωστόπουλο, χρήζει βαθιάς μελέτης υπό το πρίσμα της ψυχολογίας και όχι επιδερμικής αναφοράς σε μια εξιστόρηση γεγονότων ή στην ανάγνωση δικαστικού πορίσματος.
Δεν χρειάζεται κάποιος να έχει εντρυφήσει σε ειδικές σπουδές για να αντιληφθεί ότι η έγκαιρη προσφορά πρώτων βοηθειών στον αιμόφυρτο και τραυματία Ζακ Κωστόπουλο, αντί της βιαιότητας και του ξυλοδαρμού, θα του είχαν σώσει την ζωή. Ότι οι σωτήριες πρώτες βοήθειες εκείνη την στιγμή, μπορούσαν να προσφερθούν από πολλούς παρευρισκόμενους, σε υψηλό για τα δεδομένα του συμβάντος, επίπεδο.
Σωτήρια η προσφορά των πρώτων βοηθειών, σήμερα
Σε αντιδιαστολή της απίστευτης στα παγκόσμια χρονικά ποινικοποίησης των πρώτων βοηθειών, της αήθους άρνησης προσφοράς πρώτων βοηθειών, της απαράδεκτης συχνής αδιαφορίας και ανευθυνότητας συνανθρώπων μας στην βοήθεια προς τον πάσχοντα, ευτυχώς υπάρχουν χιλιάδες άλλοι γύρω μας που η ανθρωπιά τους εκδηλώνεται με ήθος και έργο.
Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση, αποτελεί η σωτήρια παρέμβαση του ιδιοκτήτη ταβέρνας, στα Χανιά, το 2019, σε εν εξελίξει επείγον περιστατικό. Ο Βασίλης Πατελάκης έχοντας αντιληφθεί ότι ένας πελάτης στην ταβέρνα του (νεαρός βρετανός τουρίστας) πηγαινοέρχεται σε κατάσταση πανικού, η συνοδός του τον χτυπάει στην πλάτη και η σκηνή δείχνει επείγον περιστατικό, πιθανόν πνιγμονή, με ψυχραιμία και ταχύτητα επεμβαίνει εφαρμόζοντας την μέθοδο Heimlich, σώζοντας την ζωή του συνανθρώπου μας.
Ο κύριος Βασίλης Πατελάκης δήλωσε στο zougla.gr «θεωρώ υποχρέωση του καθενός να γνωρίζει τις απαραίτητες πρώτες βοήθειες και παροτρύνω και το κράτος σε μια δωρεάν ενημέρωση έτσι ώστε ο πιο πολύς κόσμος να γνωρίζει πώς να σώζει», την ίδια στιγμή που ο ίδιος δεν ήταν εκπαιδευμένος κατά την έννοια της πλήρους εκπαίδευσης και πιστοποίησης στις πρώτες βοήθειες, αλλά εξ ιδίας πρωτοβουλίας είχε διαβάσει επιμελώς μέσω διαδικτύου όσα περισσότερα σχετικά με τα ατυχήματα και τις πρώτες βοήθειες.
Πρόκειται για μια ενέργεια που χαρακτηρίζει τον Βασίλη Πατελάκη αναδεικνύοντας την ηθική του, το αίσθημα ευθύνης και την ανθρωπιά που τον διακρίνουν. Η γενναιότητα της στιγμής του Βασίλη Πατελάκη αποδεικνύει ότι, οι ηθικές αξίες δεν είναι ουσίες αυθυπόστατες, αντίθετα, εμφανίζονται μαζί με τον άνθρωπο, υπάρχουν μόνο στη σκέψη μας και αφορούν στον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους συνανθρώπους μας. Προορισμός τους είναι η δημιουργία ενός πλέγματος κοινωνικών σχέσεων, εντός του οποίου η ζωή θα καθίσταται (αν μη τι άλλο) άξια να βιωθεί.
‘‘ Κάθε εκπαιδευμένος πολίτης στις πρώτες βοήθειες, είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή, σε περίπτωση αντιμετώπισης έκτακτου περιστατικού να γνωρίζει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει. ’’
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
