Για την ελπίδα της αμοιβαιότητας του οίκτου
Ο Ερρίκος Ντυνάν, αν και τυχαία, βίωσε την φρίκη του πολέμου σε τέτοιο βαθμό, που συγκλονισμένος και αγανακτισμένος γράφει λίγο αργότερα το περίφημο βιβλίο με τίτλο «un souvenir de Solferino – μια ανάμνησις από το Σολφερίνο» μέσα από το οποίο αποτύπωσε τις οδυνηρές εντυπώσεις του και τα τραγικά βιώματά του, κατέδειξε την απάνθρωπη και ανάλγητη εγκατάλειψη απειράριθμων αβοήθητων τραυματιών στο πεδίο της φονικής μάχης δίχως να τους παρασχεθούν οι απαραίτητες πρώτες βοήθειες, ενώ το βιβλίο του αυτό αποτέλεσε την πιο εμπνευσμένη και ευγενή διακήρυξη ανθρωπισμού, σηματοδοτώντας την αφετηρία μιας λαμπρής, πανανθρώπινης σταυροφορίας, της ενεργού φιλαλληλίας και της σωτήριας ανθρωπιστικής δράσης. Ο Ερρίκος Ντυνάν βάζει τα θεμέλια για την αυστηρή ηθική και νομική αυτοδέσμευση των κρατών, σε μια απαραβίαστη διεθνή συνθήκη που θα καθιέρωνε και θα θεσμοθετούσε επίσημα και απρόσβλητα την ανθρωπιστική δραστηριότητα της νεοσύστατης οργάνωσης για την περίθαλψη των τραυματιών στρατιωτών στα πεδία της μάχης. Ο Ερυθρός Σταυρός μόλις είχε γεννηθεί.
«παροχή» ή «προσφορά» πρώτων βοηθειών;
Η προσφορά των πρώτων βοηθειών πρέπει να εμπεριέχει ανθρωπιά και συμπόνοια. Ναι μεν κύριος στόχος είναι η σωτηρία της ζωής, η πρόληψη της επιδείνωσης και η ανακούφιση από τον πόνο, αλλά όλα αυτά χωρίς να περιβάλλονται από ανθρωπιά και συμπόνοια, είναι απλές λειτουργικές πράξεις. Έχει καθιερωθεί (εσφαλμένα κατά τον γράφοντα) ο ατυχής όρος «παροχή πρώτων βοηθειών» και όχι ο δόκιμος όρος «προσφορά πρώτων βοηθειών». Ο όρος «παροχή» σημαίνει ότι δίνω σε κάποιον κάτι που μπορεί να περιλαμβάνει το κέρδος κάθε μορφής, ενώ ο όρος «προσφέρω» σημαίνει ότι δίνω σε κάποιον κάτι αφιλοκερδώς. Οι πρώτες βοήθειες δεν παρέχονται αποκλειστικά από επαγγελματίες, αλλά προσφέρονται από κάθε έναν ευαισθητοποιημένο και εκπαιδευμένο πολίτη, προς τον πάσχοντα ή κινδυνεύοντα συνάνθρωπο· και προσφέρονται πρωτίστως από ανθρωπιά.
Τι είναι οι πρώτες βοήθειες;
Η ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, αναφέρουν πολλούς και διάφορους ορισμούς περί των πρώτων βοηθειών. Ο πιο αποτελεσματικά περιγραφικός ορισμός, είναι του Ερυθρού Σταυρού, που αναφέρει ότι : ‘‘ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ είναι το σύνολο των πρώτων ενεργειών που κάνουμε στον τόπο του ατυχήματος, με ότι πρόχειρα μέσα διαθέτουμε εκείνη την στιγμή. ’’ Αυτό σημαίνει ότι, οι πρώτες βοήθειες προσφέρονται στον τόπο του συμβάντος, από οποιονδήποτε γνωρίζει, με οτιδήποτε έχει στην διάθεσή του και βεβαίως επιστρατεύοντας γνώσεις, δεξιότητες και εφευρετικότητα. Ηθικοί, κοινωνικοί, νομικοί και οικονομικοί λόγοι επιβάλλουν στην σύγχρονη κοινωνία τόσο την εκπαίδευση του γενικού πληθυσμού όσο και την οργάνωση δικτύου και υποδομών.
Τι επιτυγχάνουμε προσφέροντας πρώτες βοήθειες;
Οι πρώτες βοήθειες είναι μια πλήρης και σπουδαία διαδικασία φροντίδας – περίθαλψης, που αποτελείται από εύρος ειδικών θεωρητικών γνώσεων και πρακτικών δεξιοτήτων και μπορούν να εφαρμοστούν από κάθε εκπαιδευμένο πολίτη στην έκτακτη ανάγκη, επιτυγχάνοντας :
την σωτηρία ενός θύματος, διατηρώντας ή υποκαθιστώντας την αναπνευστική και καρδιακή λειτουργία του και αντιμετωπίζοντας την αιμορραγία
την πρόληψη της επέκτασης της βλάβης που έχει περιέλθει στον οργανισμό ενός θύματος, θέτοντας υπό έλεγχο την επίδραση του επικίνδυνου παράγοντα που προκάλεσε την βλάβη
την βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης του θύματος, ανακουφίζοντάς το και διατηρώντας το σε συνθήκες ασφάλειας και προστασίας
την προετοιμασία του θύματος για ασφαλή διακομιδή στην πλησιέστερη κατάλληλη ιατρική μονάδα
την αυτοπροστασία και επιβίωση του εκπαιδευμένου πολίτη σε περίπτωση κινδύνου
‘‘ … όμως, κάποιο ατύχημα θα συμβεί. Όταν το ατύχημα έχει σαν αποτέλεσμα τον τραυματισμό κάποιου συνανθρώπου, τότε οι ενέργειες των παρευρισκομένων έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Κατά τα λόγια του Αμερικανού στρατιωτικού χειρουργού Dr. Samuel David Gross, «η τύχη του τραυματία είναι στα χέρια του ανθρώπου αυτού που θα βάλει τον πρώτο επίδεσμο». ’’ Οι πρώτες βοήθειες ως πράξη και όχι ως ορισμός, έρχονται από τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ανθρώπου στη γη, από τον αγώνα της επιβίωσης κυρίως και πολύ μεταγενέστερα από λόγους ανθρωπιάς. Όμως όποιος κι αν είναι ο λόγος της προσφοράς των πρώτων βοηθειών, η αποτελεσματικότητά τους είναι μια και μόνη· σώζεται μια ανθρώπινη ζωή.
Ποινικοποίηση της προσφοράς πρώτων βοηθειών, σήμερα
Όποιος προσφέρει πρώτες βοήθειες, θα συλλαμβάνεται και θα φυλακίζεται. Τρόμος πάνω από τον πλανήτη. Τα εκατομμύρια των ανθρώπων που με αυτοθυσία πολλές φορές προσφέρουν πρώτες βοήθειες, απειλούνται με ποινική δίωξη και εξόντωση από τον παγκόσμιο κοινωνικό ιστό. Κατάρρευση του διεθνούς συστήματος πρωτοβάθμιας προστασίας της υγείας. Σίγουρα πρόκειται για εφιαλτικό σενάριο, για ανατριχιαστική σκέψη, για απάνθρωπη συμπεριφορά.
Κι όμως, συνέβη. Στις μέρες μας. Και είναι πέρα για πέρα αληθινό. Στην γειτονική Τουρκία, το καλοκαίρι του 2013, όπου πολλοί από τους ιατρούς και διασώστες που πρόσφεραν πρώτες βοήθειες σε διαδηλωτές, καταδικάστηκαν από το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, επειδή χρησιμοποίησαν και λέρωσαν το τζαμί με αίματα των τραυματιών που περιέθαλπταν κοντά στην πλατεία Ταξίμ. Άλλοι γιατροί που πρόσφεραν εθελοντικά τις πρώτες βοήθειες στο ξενοδοχείο Ραμαντάν συνελήφθησαν από την αστυνομία επειδή βοηθούσαν τους τραυματίες διαδηλωτές, αντιμετωπίζοντας τις αιμορραγίες και επιδένοντας τα τραύματά τους. Επιπλέον, την ίδια χρονιά, η κυβέρνηση Ερντογάν έθεσε σε ισχύ έναν αμφιλεγόμενο νόμο, ο οποίος απαγορεύει την παροχή ιατρικής βοήθειας, χωρίς την έγκριση των αρχών. Πρόκειται για μια ενέργεια η οποία ξεσήκωσε την διεθνή αντίδραση και κατακραυγή, τόσο του Ο.Η.Ε. όσο και διεθνών οργανισμών, όπως οι Γιατροί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, με έδρα στις Η.Π.Α.
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
