Εάν βρεθούν αντιμέτωποι με μια φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή, οι επαγγελματίες του προνοσοκομειακού χώρου θα συναντήσουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις της καριέρας τους. Σπάνια θα αντιμετωπίσουν πολλοί επαγγελματίες μια καταστροφή σημαντικής κλίμακας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μελετήσουν και να είναι προετοιμασμένοι για την εμφάνιση τέτοιων περιστατικών, διότι το μέγεθος και η πολυπλοκότητα αυτών των γεγονότων μπορεί να είναι συντριπτικά.
Ρόλος του παρόχου προνοσοκομειακής φροντίδας
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί ρόλοι που αναλαμβάνουν οι πάροχοι επείγουσας φροντίδας σε ένα συμβάν μαζικών απωλειών:
-
Διασφάλιση της προσωπικής ασφάλειας των διασωστών στο συμβάν.
-
Παροχή φροντίδας στους ασθενείς.
-
Έναρξη και λειτουργία εντός του συστήματος διοίκησης περιστατικών (ICS).
-
Υποβοήθηση στις επιχειρήσεις.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ICS υπάγεται στο National Incident Management System (NIMS), που αποτελεί τμήμα της FEMA (η οποία ανήκει στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ).
Προσωπική Ασφάλεια
Πρώτη Προτεραιότητα: Η Ασφάλεια του Διασώστη. Όπως σε κάθε περιστατικό, η ασφάλεια των διασωστών έχει ύψιστη σημασία κατά την ανταπόκριση σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.
Πριν από την ανταπόκριση σε οποιοδήποτε ύποπτο τρομοκρατικό περιστατικό, οι διασώστες θα πρέπει να τοποθετούνται υπήνεμα, ανάντη και σε υψηλότερο έδαφος από το συμβάν, ώστε να πραγματοποιήσουν αναγνώριση. Εάν η Αστυνομία (PD) και η Πυροσβεστική (FD) έχουν ασφαλίσει τη σκηνή, το ασθενοφόρο θα πρέπει να σταθμεύσει τουλάχιστον 30 μέτρα πέρα από το σημείο, υπήνεμα και σε υψηλότερο έδαφος, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια του προσωπικού. Σε αυτή τη θέση, το ασθενοφόρο λειτουργεί ως εμπόδιο που εκτρέπει άλλα οχήματα, αποτρέποντας την πρόσκρουση στο πλήρωμα.
Από ασφαλή θέση, οι διασώστες μπορούν να εγκαθιδρύσουν το ICS, να εκτιμήσουν τη σκηνή, να αναπτύξουν σχέδιο δράσης και να ζητήσουν πρόσθετους πόρους.
Ατομικός Προστατευτικός Εξοπλισμός (PPE): Σε περιστατικό μαζικών απωλειών με πιθανή έκθεση σε «B-NICE» παράγοντες:
-
Βιολογικούς,
-
Πυρηνικούς,
-
Εμπρηστικούς,
-
Χημικούς ή
-
Εκρηκτικούς,
είναι πιθανό ο συνηθισμένος προστατευτικός εξοπλισμός να μην παρέχει επαρκή προστασία.
Για τους περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες, θα απαιτηθεί εξειδικευμένος εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αυτόνομων αναπνευστικών συσκευών (SCBA).
Χρόνος, Απόσταση και Θωράκιση για Πυρηνικούς Παράγοντες: Σε περίπτωση πυρηνικών παραγόντων, πρέπει να χρησιμοποιούνται οι αρχές του χρόνου, της απόστασης και της θωράκισης.
-
Όσο λιγότερο χρόνο εκτίθεται ένας διασώστης, τόσο μικρότερη η πιθανότητα βλάβης στους ιστούς.
-
Όσο μεγαλύτερη η απόσταση από τον παράγοντα, τόσο μικρότερη η βλάβη.
-
Όσο παχύτερα ή πυκνότερα τα εμπόδια μεταξύ του διασώστη και του παράγοντα, τόσο λιγότερη η πιθανότητα βλάβης.
Νόμος του αντιστρόφου τετραγώνου: «Κινήσου λίγο, προστατεύσου πολύ!» — η μείωση της έκθεσης είναι αντιστρόφως ανάλογη με το τετράγωνο της απόστασης. Διπλασιάζοντας την απόσταση, η έκθεση μειώνεται στο ένα τέταρτο. Ακόμη και λίγα εκατοστά μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
Διασώστες και Δευτερογενείς Επιθέσεις: Σε σκόπιμες επιθέσεις, οι διασώστες είναι πιθανός στόχος. Πρέπει να παραμένουν σε επαγρύπνηση για δευτερογενείς εκρηκτικούς μηχανισμούς ή επιθέσεις, οι οποίοι συχνά ενεργοποιούνται με καθυστέρηση ώστε να πλήξουν τους διασώστες ή τους παρευρισκόμενους.
Ασφάλεια Ασθενών
Επαφή με Ασθενείς: Όταν έρχεστε σε επαφή με ασθενή, ενημερώστε τον για τις ενέργειές σας και αναπτύξτε σχέδιο προστασίας του από περαιτέρω βλάβη. Αυτό μπορεί να σημαίνει είτε παραμονή στο σημείο με ασφάλεια είτε μετακίνησή του σε ασφαλέστερη θέση.
Οι διασώστες πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση για σημάδια ουσιών B-NICE. Εάν υποψιάζονται τέτοιες ουσίες, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
Μεγαλύτερο Καλό: Σε τρομοκρατικά περιστατικά, το δόγμα του «μεγαλύτερου καλού» μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση ή και απώλεια ασθενών, ώστε να προστατευθεί το σύνολο του πληθυσμού.
Εάν βρεθεί τρομοκράτης ή εγκληματίας μεταξύ των τραυματιών, οι διασώστες οφείλουν να παραμερίσουν τα προσωπικά τους συναισθήματα και να του παρέχουν φροντίδα όπως σε κάθε άλλο ασθενή.
Εκτίμηση και Αναγνώριση Σκηνής
Εξωτερικά Σημάδια Τρομοκρατικών Ενεργειών, ΟΜΚ (WMD) και B-NICE: Η ανταπόκριση απαιτεί συνεχή αξιολόγηση ασφάλειας, αναγνώριση κινδύνων και αποτελεσματική περίθαλψη.
Η σκηνή πρέπει να επαναξιολογείται συνεχώς για νέες απειλές ή δυσκολίες. Επίσης, πρέπει να αναγνωρίζονται κρίσιμες τοποθεσίες υψηλού κινδύνου στην κοινότητα, όπως:
-
πυρηνικοί σταθμοί,
-
χημικά ή βιολογικά εργαστήρια,
-
κυβερνητικά κτίρια,
-
στρατιωτικές βάσεις,
-
σταθμοί μεταφορών,
-
φράγματα,
-
εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού,
-
δεξαμενές πετρελαίου,
-
νοσοκομεία,
-
μεγάλες εκκλησίες,
-
φεστιβάλ και συγκεντρώσεις.
Περιβαλλοντικοί Δείκτες:
-
Νεκρά ή άρρωστα ζώα, ψάρια ή πουλιά.
-
Απρογραμμάτιοι ψεκασμοί ή εγκαταλελειμμένοι ψεκαστήρες.
-
Ασυνήθιστες νεφώσεις αερίων/ομίχλης.
-
Απουσία συνήθους πανίδας/χλωρίδας.
-
Ύποπτα, εγκαταλελειμμένα πακέτα ή οχήματα.
-
Παράξενος εξοπλισμός ή υλικά στο χώρο.
-
Μικρές εκρήξεις που απελευθερώνουν αέρια/υγρά.
-
Ασυνήθιστες οσμές ή γεύσεις.
Σωματικοί Δείκτες:
-
Πολλαπλοί τραυματίες χωρίς εμφανή τραύματα.
-
Παρόμοια συμπτώματα σε πολλά θύματα (δύσπνοια, σπασμοί, σιελόρροια).
-
Μεγάλος αριθμός ασθενών με συμπτώματα που δεν αντιστοιχούν στην εποχή (π.χ. συμπτώματα γρίπης το καλοκαίρι).
Διαλογή Ασθενών – Πρωτόκολλα MCI – Αξιολόγηση Πόρων
Σε συμβάντα μαζικών απωλειών (MCI), οι διασώστες πρέπει να αναγνωρίζουν τους πάσχοντες, να καταγράφουν τον αριθμό τους και να εκτιμούν τους διαθέσιμους πόρους. Αν υπάρχουν B-NICE παράγοντες, θα χρειαστούν στρατιωτικοί πόροι για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση.
Τα πρωτόκολλα MCI πρέπει να είναι εκ των προτέρων θεσπισμένα και να ενεργοποιούνται για την ορθή διαχείριση.
Επιχειρήσεις σε Τρομοκρατικά, ΟΜΚ ή Καταστροφικά Γεγονότα
-
ICS: Να εγκαθιδρύεται και να προσαρμόζεται αναλόγως.
-
Τοποθέτηση σε ασφαλή απόσταση (υπήνεμα, ανάντη, υψηλότερα).
-
Αν υπάρχουν B-NICE ουσίες, δημιουργία ζωνών (θερμή, χλιαρή, ψυχρή).
-
Προσέγγιση με μεθοδολογία «all-hazards» (υπολογισμός όλων των πιθανών κινδύνων).
-
Συνεχής αξιολόγηση για δευτερογενή συμβάντα.
-
Σε τρομοκρατικά περιστατικά: Ενιαίο Σύστημα Διοίκησης με Πυροσβεστική, Σύστημα Προνοσοκομειακής Φροντίδας, Αστυνομία και λοιπούς φορείς.
-
Περίμετροι: Να ορίζονται για τον περιορισμό του συμβάντος και την προστασία προσωπικού, ασθενών και κοινού.
-
Δημιουργία σχεδίων διαφυγής, σημείων συγκέντρωσης και χώρων συγκέντρωσης πόρων.
Φροντίδα Διασωστών
Σε περιστατικό B-NICE, οι διασώστες πρέπει να διαθέτουν και να έχουν εκπαιδευτεί στη χρήση αυτοενιέμενων αντιδότων (auto-injectors) για χημικούς παράγοντες, καθώς και στη σωστή απόρριψή τους μετά τη χρήση.
Πηγή: OPERATING ON THE SCENE OF A DISASTER
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
