Εισαγωγή στην Ασφάλεια Σημείου Ατυχήματος
Ένα σημείο ατυχήματος μπορεί να είναι ένα χαοτικό περιβάλλον, με πολλά πράγματα να συμβαίνουν ταυτόχρονα. Συχνά είναι δύσκολο να ασφαλιστεί, καθώς εμπλέκονται και κινούνται συνεχώς πολλοί άνθρωποι. Κανένα σημείο ατυχήματος δεν είναι ίδιο με κάποιο άλλο, αλλά όλα έχουν τον ίδιο στόχο – όλοι να επιστρέψουν στο σπίτι τους ασφαλείς. Σε αυτήν την ενότητα θα εστιάσουμε στα σημεία ατυχημάτων μετά από τροχαία δυστυχήματα.
Διαχείριση Συμβάντων (Incident Management) είναι ο όρος που περιγράφει τη διαδικασία μέσω της οποίας ξεκινούν συντονισμένες δραστηριότητες όταν συμβεί ένα περιστατικό στο οδικό δίκτυο, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των άμεσων και δευτερογενών επιπτώσεων, καθώς και την αποκατάσταση της κυκλοφορίας σε κανονικές συνθήκες.
Η επίγνωση είναι το κλειδί για την ασφάλεια στα σημεία ατυχημάτων. Η γνώση των κινδύνων και του τρόπου αντιμετώπισής τους εξασφαλίζει την ασφάλεια όλων. Ως πρώτοι ανταποκριτές, είναι αυτονόητο ότι η αστυνομία και οι τροχονόμοι βρίσκονται σε μοναδική θέση ώστε να βοηθήσουν τα θύματα να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του ατυχήματος, αποκαθιστώντας ένα αίσθημα ασφάλειας και ελέγχου σε μια κατά τα άλλα τρομακτική και χαοτική κατάσταση. Παράλληλα, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη σωστή εξέλιξη μιας ποινικής ή άλλης έρευνας.
Ωστόσο, πολλοί αστυνομικοί αισθάνονται άβολα με τη διαχείριση σκηνών ατυχημάτων. Σε αυτήν την ενότητα θα δοθούν πληροφορίες και κατευθυντήριες οδηγίες για αποτελεσματική ασφάλεια και διαχείριση σκηνής τροχαίου.
Γιατί πρέπει να ασφαλίζουμε τα σημεία ατυχημάτων;
Όταν συμβαίνει ένα ατύχημα, οι βασικοί στόχοι είναι η ασφάλεια των θυμάτων, του προσωπικού έκτακτης ανάγκης και των άλλων χρηστών του δρόμου.
Η πρώτη ώρα μετά από ένα ατύχημα αποκαλείται Χρυσή Ώρα (Golden Hour) – οι γιατροί τονίζουν ότι τα σοβαρά τραυματισμένα θύματα τροχαίων πρέπει να φτάσουν σε ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα εντός 60 λεπτών για να έχουν καλή πιθανότητα επιβίωσης. Αυτό αφήνει περίπου 12 λεπτά στο σημείο για την απεγκλωβισμό και τη γρήγορη μεταφορά τους στο νοσοκομείο.
Είναι προτεραιότητα να ασφαλιστεί ο χώρος του ατυχήματος και να γίνει προειδοποίηση της κυκλοφορίας. Αυτό επιτυγχάνεται με περιπολικά οχήματα, φάρους, φώτα και αλάρμ. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζονται περισσότερα από ένα προειδοποιητικά οχήματα, με τους αστυνομικούς να φορούν αντανακλαστικά γιλέκα και να χρησιμοποιούν κόκκινες σημαίες. Τα ειδικά ρυμουλκούμενα με φωτεινές πινακίδες πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση από το σημείο ώστε οι οδηγοί να μειώσουν έγκαιρα ταχύτητα.
Το Σύστημα Διαχείρισης Συμβάντων (Incident Management System – IMS) είναι η διαδικασία αποτελεσματικής διαχείρισης τροχαίων ατυχημάτων και αποκατάστασης της κυκλοφορίας το ταχύτερο δυνατόν. Το IMS καθορίζει επίσης εναλλακτικές διαδρομές σε περίπτωση αποκλεισμού οδού.
Εάν εμπλέκονται βαρέα οχήματα, προτεραιότητα δίνεται στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας τους μόλις ανοίξουν οι λωρίδες.
Είναι απαραίτητο να αποφευχθεί η απομάκρυνση ή μετακίνηση στοιχείων που αποτελούν υλικό αποδεικτικό στοιχείο, ιδίως σε θανατηφόρα τροχαία. Η σωστή διατήρηση αποδεικτικών στοιχείων βοηθά στη διερεύνηση.
Η ευαίσθητη και επαγγελματική διαχείριση των θυμάτων αμέσως μετά το ατύχημα επηρεάζει θετικά τόσο την ψυχολογική τους ανάρρωση όσο και τις προσπάθειες των αρχών για εξιχνίαση.
Βασικά Βήματα για την Ασφάλεια Σημείου Ατυχήματος
-
Εκτίμηση της σκηνής από όλες τις γωνίες. Προσοχή στη διάταξη του χώρου και στις πιθανές επιπτώσεις στην ασφάλεια.
-
Εξέταση της ροής της κυκλοφορίας. Αν είναι επικίνδυνη, σταματά ή ελέγχεται από παρευρισκόμενους ή αρμόδιες αρχές.
-
Προειδοποίηση και καθοδήγηση οδηγών πριν τη στροφή ή σε σημεία με περιορισμένη ορατότητα.
-
Τη νύχτα, χρήση αλάρμ, φακών ή φωτοβολίδων.
-
Σβήσιμο όλων των εμπλεκόμενων οχημάτων – υπάρχει κίνδυνος φωτιάς.
-
Σήμανση διαρροών (βενζίνη, λάδια, υγρά φρένων).
-
Περιορισμός πρόσβασης: ελάχιστη παρουσία ατόμων στο σημείο. Αποφυγή αλλοίωσης αποδεικτικών στοιχείων.
-
Απαγόρευση καπνίσματος κοντά σε εύφλεκτα υλικά.
-
Πρώτη φροντίδα τραυματιών εντός των ορίων εκπαίδευσης. Μη μετακίνηση θύματος εκτός αν υπάρχει άμεσος κίνδυνος.
-
Σταθεροποίηση οχήματος για αποφυγή μετακίνησης κατά τον απεγκλωβισμό.
-
Προσοχή σε κινδύνους όπως καλώδια υπό τάση.
-
Χρήση μέσων ατομικής προστασίας – αποφυγή επαφής με αίμα χωρίς γάντια.
Ασφάλεια Σημείου Ατυχήματος και Διερεύνηση
Στόχος της διερεύνησης είναι η πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων, όχι η απόδοση ευθυνών.
-
Συλλογή στοιχείων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ατύχημα.
-
Εξέταση φυσικών αποδείξεων, συνεντεύξεις μαρτύρων, διατήρηση σκηνής.
-
Μετά την περίθαλψη των τραυματιών, ο χώρος πρέπει να παραμένει ασφαλισμένος μέχρι την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης έρευνας.
-
Μετακινείται μόνο ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο.
-
Ιδανικά, ο χώρος απομονώνεται (με κορδέλες ή φράχτη) για μεταγενέστερη εξέταση.
Σημεία Ατυχημάτων και Δημοσιογράφοι
Οι δημοσιογράφοι και οι δυνάμεις ασφαλείας συναντώνται καθημερινά στα ατυχήματα. Η σχέση αυτή συχνά είναι δύσκολη, αφού και οι δύο πλευρές εκτελούν καθήκοντα υπό πίεση.
-
Οι αρχές (αστυνομία, πυροσβεστική, ΕΚΑΒ) έχουν ευθύνη για την προστασία της ζωής και της ασφάλειας.
-
Οι δημοσιογράφοι εκπροσωπούν το κοινό και δικαιούνται πρόσβαση για καταγραφή, στο μέτρο που είναι ασφαλές.
-
Οι δημοσιογράφοι πρέπει να φέρουν σαφή ταυτότητα.
-
Οι αρχές δεν πρέπει να περιορίζουν την καταγραφή (φωτογραφίες, βίντεο) επειδή διαφωνούν με το περιεχόμενο.
-
Οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να εμποδίζουν το έργο των αρχών.
-
Η πρόσβαση μπορεί να περιοριστεί μόνο για λόγους ασφάλειας ή διερεύνησης.
Οδήγηση Κοντά σε Σημεία Ατυχημάτων
Ένα σημείο ατυχήματος είναι ισχυρός παράγοντας διάσπασης προσοχής. Συχνά συμβαίνουν δευτερογενή ατυχήματα από οδηγούς που κοιτούν το σημείο και όχι τον δρόμο.
Συμβουλές για τους οδηγούς:
-
Μειώστε ταχύτητα και σταματήστε αν χρειαστεί.
-
Προσέξτε αλλαγές στη ροή κυκλοφορίας.
-
Υπακούστε άμεσα στις οδηγίες τροχονόμων/διασωστών.
-
Προχωρήστε αργά και μόνο όταν σας δοθεί σήμα.
-
Μην κοιτάτε επίμονα τη σκηνή ή τα φώτα, ενώ οδηγείτε.
-
Μην κορνάρετε, μην κάνετε απότομες κινήσεις.
-
Μην υποθέτετε τίποτα – ακολουθείτε μόνο τις οδηγίες των αρχών.
Πηγή: Accident Scene Safety
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
