Εισαγωγή
Η καθημερινότητα στο πεδίο της προνοσοκομειακής φροντίδας και των επειγόντων περιστατικών δεν περιλαμβάνει μόνο σωματικούς κινδύνους. Πολλοί επαγγελματίες υγείας και διασώστες έρχονται συχνά αντιμέτωποι με λεκτική κακοποίηση από ασθενείς, συνοδούς ή παρευρισκόμενους. Αν και δεν αφήνει ορατά σημάδια, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ψυχική μας υγεία, την αυτοεκτίμηση και την επαγγελματική μας ανθεκτικότητα.
Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται έξι πρακτικοί τρόποι για να αναγνωρίζετε, να αντιμετωπίζετε και να ξεπερνάτε τη λεκτική κακοποίηση, προστατεύοντας την ψυχολογική σας ισορροπία χωρίς να χάνετε τον επαγγελματισμό σας. Γιατί το να φροντίζετε τον εαυτό σας, είναι εξίσου σημαντικό με το να φροντίζετε τους άλλους.
Η αλήθεια είναι πως, μερικές φορές, η λεκτική κακοποίηση είναι προσωπική. Και το να μην τη λαμβάνουμε προσωπικά μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο. Πρόκειται για μια επιθετική πράξη, που σκοπεύει να προκαλέσει βλάβη – συναισθηματική βλάβη.
Δείτε πώς μπορείτε να την αναγνωρίσετε, να την εκτρέψετε και να ελαχιστοποιήσετε τη ζημιά.
Οι λεκτικές επιθέσεις αφήνουν σημάδια – ακόμα κι αν δεν φαίνονται
Ως παιδιά μάθαμε τη φράση: «ξύλο και πέτρες τα κόκαλα σπάζουν, τα λόγια όχι». Τη πιστέψαμε. Ίσως και σήμερα να την επαναλαμβάνουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας.
Αλλά είναι λάθος.
Τα λόγια πονούν. Μπορούν να μας σημαδέψουν βαθιά και να μας ακολουθούν για μια ζωή – χωρίς να φαίνονται προς τα έξω.
Μερικοί ασθενείς είναι ιδιαίτερα ικανοί στη λεκτική κακοποίηση. Πολλοί από αυτούς είναι πρώην θύματα κακοποίησης και έχουν μάθει από νωρίς τη «γλώσσα» της βίας. Μπορούν να εντοπίσουν τις ευαισθησίες και τις ανασφάλειές μας με αξιοθαύμαστη ακρίβεια – και να τις στοχεύσουν.
Πού στοχεύουν οι λεκτικοί επιτιθέμενοι;
Η λεκτική κακοποίηση μπορεί να στοχεύει είτε σωματικά είτε κοινωνικά χαρακτηριστικά:
-
Σωματικά: βάρος, ύψος, εμφάνιση, ουλές, φαλάκρα, χαρακτηριστικά του προσώπου. Αν διαισθανθούν ότι κάτι σας φέρνει ανασφάλεια, θα το χρησιμοποιήσουν.
-
Κοινωνικά: φύλο, θρησκεία, φυλή, εθνικότητα, σεξουαλικός προσανατολισμός. Αυτά τα στοιχεία είναι βαθιά προσωπικά και γι’ αυτό συχνά γίνονται στόχος επιθέσεων.
Πώς να προστατευτείτε: 6 πρακτικοί τρόποι
-
Αναγνωρίστε τη λεκτική επίθεση
Η λεκτική επίθεση δεν είναι λιγότερο επιβλαβής επειδή δεν είναι σωματική. Ο ασθενής προσπαθεί σκόπιμα να σας κάνει να νιώσετε άσχημα, ταπεινωμένοι, φοβισμένοι ή θυμωμένοι. Αναγνωρίστε το και δώστε άδεια στον εαυτό σας να αμυνθεί εσωτερικά. Δεν χρειάζεται να την αγνοήσετε ούτε να την αποδεχτείτε.
-
Ελέγξτε τη φυσική σας ασφάλεια
Πολλές φορές, η λεκτική επιθετικότητα είναι πρόδρομος σωματικής βίας. Ρωτήστε τον εαυτό σας:
-
Είναι ο ασθενής περιορισμένος;
-
Έχω πρόσβαση σε βοήθεια;
-
Ξέρω πού είναι η έξοδος;
-
Υπάρχουν οι πόροι για την ασφαλή διαχείριση της κατάστασης;
Αν όχι, απομακρυνθείτε ή ζητήστε ενισχύσεις.
-
Χαλαρώστε τη στάση του σώματος
Ανοιχτή στάση σώματος και ήρεμο πρόσωπο μεταφέρουν ηρεμία και αυτοέλεγχο. Πάρτε βαθιά ανάσα. Μιλήστε αργά. Δεν χρειάζεται να απαντήσετε άμεσα ή με τον ίδιο τόνο. Κινηθείτε με τον δικό σας ρυθμό, διατηρώντας την αυτοπεποίθησή σας.
-
Πείτε μέσα σας: «Πολύ ενδιαφέρον»
Η φράση «Πολύ ενδιαφέρον» ενεργοποιεί έναν πιο αναλυτικό τρόπο σκέψης και σας απομακρύνει από την παγίδα του θυμού. Σκεφτείτε:
-
Τι οδηγεί τον ασθενή σε τέτοια συμπεριφορά;
-
Πώς έχει μάθει να επιβάλλεται μέσω λεκτικής βίας;
-
Τι κρύβει πίσω από τα λόγια;
Ο αναστοχασμός σάς δίνει δύναμη και σας προστατεύει από συναισθηματική εμπλοκή.
-
Κάντε μια ειλικρινή παρατήρηση
Αντί να αγνοήσετε το σχόλιο, μπορείτε να το αναδείξετε ήπια:
-
«Αυτό που είπατε είναι πολύ προσβλητικό.»
-
«Δε θα συνεχίσω μια κουβέντα με ύβρεις.»
-
«Αυτός ο τρόπος έκφρασης δεν είναι αποδεκτός.»
Χωρίς φωνές και αντιπαραθέσεις, θέτετε όρια και δίνετε μήνυμα ότι αναγνωρίζετε την επιθετικότητα – και δεν τη δέχεστε.
-
Συγχωρέστε συνειδητά
Η συγχώρεση είναι εσωτερική πράξη δύναμης, όχι αδυναμίας. Μπορείτε, μετά το περιστατικό, να επιλέξετε να αφήσετε πίσω σας ό,τι ειπώθηκε.
Οι λεκτικές επιθέσεις που δεχτήκατε ίσως προέρχονται από δικό τους πόνο ή παρελθόν.
Συγχωρώντας συνειδητά, αφαιρείτε τη δύναμη των λέξεων και κρατάτε τον έλεγχο του εαυτού σας.
Κλείνοντας
Η λεκτική κακοποίηση στους επαγγελματίες υγείας και διάσωσης δεν πρέπει να υποτιμάται. Δεν είστε υποχρεωμένοι να την ανέχεστε.
Η προστασία του εαυτού σας – ψυχικά και σωματικά – είναι μέρος της φροντίδας και της επαγγελματικής σας επιβίωσης.
Αντιδράστε με ηρεμία, στρατηγική και αυτοσεβασμό. Και, το κυριότερο: μην το κουβαλάτε μαζί σας μετά το περιστατικό.
Πηγή: 6 ways to defend yourself against verbal abuse
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
