Η αλήθεια για την ασφαλή οδήγηση ασθενοφόρων και τι πρέπει να γνωρίζουμε όλοι – διασώστες και πολίτες
🧠 Εισαγωγή: Το παιδικό βλέμμα και η απορία που μας αφορά όλους
Ο γιος μου, έξι ετών, τρέχει κάθε φορά στο παράθυρο μόλις ακούσει σειρήνες. Είτε είναι ασθενοφόρο, περιπολικό ή πυροσβεστικό, δεν έχει σημασία. Ο ήχος και τα φώτα τον συναρπάζουν. Κάποια μέρα, όμως, περπατώντας στον δρόμο, σταματήσαμε μπροστά σε ένα ήσυχο, ακίνητο ασθενοφόρο. Με κοίταξε με απορία:
«Μπαμπά, γιατί δεν έχει φώτα και δεν τρέχει;»
Η ερώτησή του είναι πιο σοβαρή απ’ όσο φαίνεται. Και είναι μια ερώτηση που θα έπρεπε να απασχολεί και το κοινό, αλλά κυρίως όλους εμάς που εργαζόμαστε στην προνοσοκομειακή φροντίδα. Πότε, λοιπόν, πρέπει να χρησιμοποιούμε σειρήνες και φώτα; Και γιατί αυτό, κάποιες φορές, μπορεί να οδηγήσει σε τραγικά λάθη;
🚨 Σειρήνες και φώτα: Όχι πάντα, όχι για όλα
Το να κινείται ένα ασθενοφόρο με φώτα και σειρήνες δεν είναι ένδειξη “ζήλου” ή «επείγοντος» από μόνο του. Οι υπηρεσίες επειγόντων χρησιμοποιούν τυποποιημένους κωδικούς για να περιγράψουν την κατάσταση του ασθενούς και να καθορίσουν τον τρόπο μεταφοράς:
✅ Code 1 – Σταθερός ασθενής
Ο ασθενής είναι σε σταθερή κατάσταση, χωρίς σοβαρή απειλή για τη ζωή του. Συνήθως πρόκειται για προγραμματισμένες διακομιδές, όπως μεταφορά από νοσοκομείο σε νοσοκομείο ή για εξετάσεις. Δεν απαιτείται ταχύτητα, σειρήνες ή φώτα.
⚠️ Code 2 – Σοβαρή αλλά όχι κρίσιμη κατάσταση
Ο ασθενής έχει προβλήματα που χρήζουν άμεσης προσοχής, αλλά όχι επείγουσας αντιμετώπισης. Ο διασώστης βρίσκεται σε επαγρύπνηση και μπορεί να ενεργοποιήσει φώτα (χωρίς σειρήνα), ανάλογα με την αξιολόγηση.
🚑 Code 3 – Κρίσιμη κατάσταση
Η ζωή ή η σωματική ακεραιότητα απειλείται. Τραύματα, οξύ έμφραγμα, ανακοπή, πολυτραυματισμός. Σε αυτήν την περίπτωση το ασθενοφόρο πρέπει να κινηθεί με μέγιστη ταχύτητα και με χρήση σειρήνων και φώτων, ακολουθώντας αυστηρούς κανόνες ασφαλείας.
🧭 Η εκπαίδευση που σώζει ζωές
Οι οδηγοί ασθενοφόρων πρέπει να παρακολουθούν σεμινάρια που περιλαμβάνουν:
-
Ασφαλή χειρισμό ειδικών οχημάτων
-
Νομική χρήση σειρήνων και οπτικών σημάτων
-
Φυσική δυναμική των βαρέων οχημάτων
-
Ασφάλιση εξοπλισμού εντός του οχήματος
-
Πρόληψη «μαύρου κουτιού» (black box syndrome) – την υπεραυτοπεποίθηση ότι «σε εμάς δεν θα συμβεί»
🪑 Ζώνες και ασφάλεια μέσα στο όχημα
Ο εξοπλισμός ενός ασθενοφόρου, αν δεν είναι καλά δεμένος, γίνεται φονικό όπλο σε περίπτωση ατυχήματος. Οι διασώστες πρέπει να φοράνε ζώνη ασφαλείας και να ασφαλίζουν όλα τα αντικείμενα, ειδικά σε γρήγορη μεταφορά.
🕒 Η κούραση σκοτώνει
Οι βάρδιες 24/7 και το απρόβλεπτο των επειγόντων οδηγούν σε κόπωση. Ο ανθρώπινος βιορυθμός “πέφτει” μεταξύ 3-5 μ.μ. και 10 μ.μ.-6 π.μ.
Μικροί ύπνοι των 15-30 λεπτών εντός βάρδιας μπορούν να μειώσουν δραστικά την πιθανότητα ατυχήματος.
🛡️ Αμυντική Οδήγηση – Οι 5 βασικοί κανόνες
-
Σάρωση του δρόμου (360 μοίρες).
-
Αναγνώριση κινδύνων (οχήματα που στρίβουν, πεζοί, παραβιάσεις).
-
Πρόβλεψη ενεργειών άλλων οδηγών.
-
Απόφαση και εκτέλεση με ασφάλεια.
-
Κανόνας 4 δευτερολέπτων απόστασης από το προπορευόμενο όχημα.
🗺️ Επιλέγοντας τη σωστή διαδρομή
Ο σχεδιασμός της διαδρομής είναι εξίσου σημαντικός με την οδήγηση:
-
Αποφύγετε κατοικημένες περιοχές (παίζουν παιδιά).
-
Προσέξτε σχολικές ζώνες και ώρες αιχμής.
-
Σε νοσοκομεία και ήσυχες περιοχές, περιορίστε τη χρήση σειρήνων.
-
Οδηγήστε προσεκτικά τη νύχτα – υπάρχει αυξημένος κίνδυνος από μεθυσμένους οδηγούς.
-
Περιοχές και γέφυρες υπό κατασκευή χρειάζονται ειδική προσοχή.
🔚 Συμπερασματικά: Η ζωή πάνω απ’ όλα
Η οδήγηση ασθενοφόρου δεν είναι προνόμιο, είναι ευθύνη. Οι σειρήνες και τα φώτα δεν είναι «εισιτήριο» για ταχύτητα, αλλά εργαλεία διάσωσης που πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ και κρίση.
Η σωστή εκπαίδευση, η εγρήγορση και ο σεβασμός στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δεν προστατεύουν μόνο τον ασθενή – προστατεύουν και τον διασώστη.
🚑 Η ασφάλεια είναι μέρος της φροντίδας.
Πηγή: https://www.linkedin.com/pulse/avoiding-ambulance-crashes-johnpaul-ndiso/
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
