Όταν συμβεί ένα τροχαίο ατύχημα, στο σημείο καταφθάνουν πολλές διαφορετικές υπηρεσίες, με πλήθος δραστηριοτήτων να εκτελούνται ταυτόχρονα.
Η πρώτη ώρα μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ονομάζεται «Χρυσή Ώρα». Οι γιατροί τονίζουν ότι τα σοβαρά τραυματισμένα θύματα πρέπει να φτάσουν σε εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα μέσα σε 60 λεπτά, ώστε να έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης.
Στην πραγματικότητα, στο σημείο του ατυχήματος μένει ελάχιστος χρόνος στους διασώστες για απεγκλωβισμό και σταθεροποίηση των τραυματιών, ώστε να ξεκινήσει η μεταφορά τους στο νοσοκομείο.
Γι’ αυτό είναι υψίστης σημασίας οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες όχι μόνο να λειτουργούν αποτελεσματικά για τη διάσωση ζωών, αλλά και να αποτρέπουν δευτερογενή ατυχήματα και περαιτέρω τραυματισμούς.
Τι είναι η Διαχείριση Συμβάντων στο Οδικό Δίκτυο;
Η Διαχείριση Συμβάντων είναι:
-
Ο συντονισμένος και
-
Προκαθορισμένος τρόπος χρήσης ανθρώπινων, μηχανικών και ηλεκτρονικών πόρων
για τη διαχείριση περιστατικών και την αποκατάσταση της κυκλοφορίας στις κανονικές συνθήκες λειτουργίας.
Οι βασικοί εμπλεκόμενοι στη Διαχείριση Συμβάντων
-
Κεντρικό Κέντρο Επικοινωνιών
-
Υπηρεσίες Έκτακτης Ανάγκης (αστυνομία, πυροσβεστική, ΕΚΑΒ)
-
Εξειδικευμένες υπηρεσίες (π.χ. επικίνδυνα υλικά)
-
Μη εξειδικευμένες αλλά αναγκαίες υπηρεσίες (ρυμουλκήσεις, καθαρισμός, τεχνικά συνεργεία)
-
Εμπλεκόμενα μέρη (οδηγοί, ιδιοκτήτες οχημάτων κ.λπ.)
Η «Αλυσίδα Γεγονότων» στη Διαχείριση Συμβάντος
-
Ανίχνευση συμβάντος – προσδιορισμός τοποθεσίας
-
Κινητοποίηση και απόκριση υπηρεσιών
-
Ανάλυση κατάστασης
-
Διαχείριση σκηνής
-
Απελευθέρωση σκηνής
-
Παρακολούθηση και αξιολόγηση (follow-up)
Ρόλοι και Ευθύνες των Υπηρεσιών
Αστυνομία
-
Ασφαλίζει και αποκλείει το σημείο του ατυχήματος
-
Ελέγχει την πρόσβαση και το πλήθος
-
Ρυθμίζει την κυκλοφορία και εκτρέπει οχήματα
-
Κλείνει δρόμους/λωρίδες – ορίζει εναλλακτικές διαδρομές
-
Διαχειρίζεται μάρτυρες και περίεργους («bystander management»)
-
Συντονίζει ρυμουλκά και υπηρεσίες ιατροδικαστικής
-
Διενεργεί έρευνα τροχαίου και συμπληρώνει τα σχετικά έντυπα
Πυροσβεστική Υπηρεσία
-
Κατάσβεση πυρκαγιών / πρόληψη ανάφλεξης
-
Έρευνα και διάσωση εγκλωβισμένων
-
Αντιμετώπιση επικίνδυνων υλικών
-
Εξασφάλιση ασφάλειας στο σημείο
-
Προειδοποίηση και εκκένωση πολιτών αν χρειαστεί
-
Απαγόρευση καπνίσματος – πρόληψη ρύπανσης
-
Συνεργασία με εξειδικευμένα συνεργεία
Επείγουσα Ιατρική Υπηρεσία (ΕΚΑΒ)
-
Αξιολόγηση, σταθεροποίηση και θεραπεία τραυματιών
-
Ενημέρωση νοσοκομείων για την άφιξη ασθενών
-
Διαχείριση μαζικών θυμάτων (Triage):
-
Κόκκινο: άμεση προτεραιότητα
-
Κίτρινο: καθυστερημένη φροντίδα
-
Πράσινο: ελαφρά τραυματίες
-
Μπλε: θανόντες
-
Υπηρεσία Ιατροδικαστικής
-
Έρευνα αιτίας θανάτου στο σημείο και νεκροψία
-
Συνεργασία με αστυνομία
-
Ανάληψη παραλαβής και μεταφοράς νεκρών
Αρμόδια υπηρεσία οδικού δικτύου
-
Αποκατάσταση και διασφάλιση της οδού
-
Παροχή εξοπλισμού και υλικών για τις υπηρεσίες:
-
Σήμανση «Ατύχημα μπροστά»
-
Συσκευές φωτισμού και γεννήτριες
-
Ραδιοεπικοινωνία
-
Απορροφητικά υλικά, εργαλεία
-
Κεντρικό Κέντρο Επικοινωνιών
Ρόλος
-
Συλλογή ακριβών πληροφοριών από τον καλούντα
-
Αξιολόγηση και αποστολή των κατάλληλων υπηρεσιών
-
Ενημέρωση για ενισχύσεις και δευτερεύουσες υπηρεσίες
-
Καταγραφή χρόνου άφιξης – αποχώρησης
-
Τήρηση πλήρους αρχείου του περιστατικού
Κατευθυντήριες οδηγίες για τους εμπλεκόμενους
-
Αναχώρηση αμέσως μετά την ειδοποίηση – αλλά με υπεύθυνη οδήγηση
-
Χρήση σειρήνας & φάρων, μείωση ταχύτητας στην προσέγγιση
-
Παρατήρηση πιθανών επικίνδυνων φορτίων (ετικέτες επικίνδυνων ουσιών)
-
Στάθμευση με τρόπο που προειδοποιεί επερχόμενα οχήματα
-
Τη νύχτα, όχι με προβολείς απέναντι στην κυκλοφορία
-
Επικοινωνία με Κέντρο Επικοινωνιών με αναφορά τύπου METHANE/SITREP
-
Εφαρμογή των πρωτοκόλλων Διαχείρισης Συμβάντων
Διαχείριση Σκηνής και Συντονισμός
Γιατί χρειάζεται συντονισμός;
Για να αποφευχθούν διπλές ενέργειες, λάθη και καθυστερήσεις.
Βήματα συντονισμού:
-
Δημιουργία Σημείου Προωθημένου Ελέγχου
-
Συγκρότηση Ομάδας Διαχείρισης με εκπροσώπους όλων των υπηρεσιών
-
Εκλογή Συντονιστή Περιστατικού
Ο συντονιστής είναι υπεύθυνος για:
-
Συνεχή ενημέρωση του Κέντρου Επικοινωνιών
-
Εφαρμογή αποφάσεων της Ομάδας Διαχείρισης
Απελευθέρωση Σκηνής
-
Καθαρισμός θραυσμάτων και επικίνδυνων υλικών
-
Απομάκρυνση ακινητοποιημένων οχημάτων με συντονισμό SAPS και υπηρεσιών οδικού δικτύου
-
Αν ο οδηγός είναι ανίκανος να αποφασίσει, η αστυνομία/τροχαία έχει την αρμοδιότητα να κινηθεί για λόγους ασφάλειας
Μεταγενέστερη Αξιολόγηση (Post Incident Assessment – PIA)
-
Πολυεπιστημονική συνάντηση αξιολόγησης μετά το περιστατικό
-
Στόχος: να καταγραφούν δυσκολίες και «μαθήματα» για το μέλλον
-
Συντονίζεται από ουδέτερο υπεύθυνο
-
Διεξάγεται μετά από:
-
Συμβάντα με επικίνδυνα υλικά
-
Κλείσιμο δρόμου/εκτροπή κυκλοφορίας
-
Εμπλοκή πολλών υπηρεσιών
-
Όταν κρίνεται ότι υπήρξε είτε άριστος είτε ελλιπής χειρισμός
-
Συμβάντα με Επικίνδυνα Υλικά
-
Απόλυτη προτεραιότητα: Ασφάλεια προσωπικού και πολιτών
-
Εφαρμογή μέτρων προστασίας, αποκλεισμός δρόμου
-
Χρήση εξειδικευμένων ομάδων καθαρισμού
-
Συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων υπηρεσιών
🔹 Η σωστή διαχείριση σκηνής τροχαίου ατυχήματος δεν σώζει μόνο ζωές αλλά μειώνει τον κίνδυνο νέων ατυχημάτων, προστατεύοντας τόσο τους διασώστες όσο και τους πολίτες.
Πηγή: Clearing the Scene of a Road Crash
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
