Αντιμετώπιση Ψυχικά Διαταραγμένων ή Ψυχιατρικών Ασθενών στα ΤΕΠ

Η αυξανόμενη πρόκληση των ψυχιατρικών περιστατικών στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ)

Η προσέλευση ατόμων σε ψυχική κρίση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών αυξάνεται συνεχώς. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του NHS (2017-18), οι ψυχιατρικές επισκέψεις αυξήθηκαν κατά 133% από το 2009/10.

Ένα άτομο που έχει αποπειραθεί αυτοκτονία στο παρελθόν έχει 30-40 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να την ολοκληρώσει στο μέλλον. Επομένως, η σωστή αξιολόγηση και η ασφάλεια του προσωπικού είναι ζωτικής σημασίας.

---

Βασικές Έννοιες και Ορισμοί

• Ψύχωση: Απώλεια επαφής με την πραγματικότητα.

• Παραλήρημα: Άρρωστη πεποίθηση που δεν μεταβάλλεται με λογικά επιχειρήματα.

• Ντελίριο: Οξεία σύγχυση λόγω οργανικού αιτίου.

• Ψευδαίσθηση: Αντίληψη χωρίς εξωτερικό ερέθισμα.

• Άνοια: Σταδιακή απώλεια πνευματικών λειτουργιών χωρίς απώλεια συνείδησης.

---

Πιθανά Αίτια Διαταραγμένης Συμπεριφοράς

Οργανικά Αίτια:

• Κακώσεις κεφαλής, όγκοι

• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές

• Σήψη, υπογλυκαιμία

• Ενδοκρινικά προβλήματα (π.χ. θυρεοειδής)

• Φαρμακευτική ή τοξικολογική επίδραση (αλκοόλ, ουσίες)

Ψυχιατρικά Αίτια:

• Σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, μανία

• Διαταραχές προσωπικότητας

• Κρίσεις πανικού

---

Αξιολόγηση και Ελαχιστοποίηση Κινδύνου

Τι πρέπει να προσέχει το προσωπικό:

• Να μη δίνονται προσωπικά στοιχεία (π.χ. διεύθυνση)

• Να αποφεύγονται ρούχα ή αξεσουάρ που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως όπλα

• Να ενημερώνεται κάποιος πάντα για τη θέση του ιατρού κατά την εκτίμηση

• Να υπάρχει διαθέσιμος μηχανισμός συναγερμού

Αίθουσα Συνέντευξης – Ασφαλής Διάταξη:

• Χωρίς σημεία για απαγχονισμό

• Πόρτες που ανοίγουν και από τις δύο πλευρές

• Καλή ορατότητα του χώρου

---

Κατευθυντήριες Οδηγίες (NICE & RCP)

• Άμεση ψυχιατρική εκτίμηση εντός 1 ώρας

• Παρουσία συνοδού/εποπτείας κατά την εκτίμηση

• Ψυχίατροι και ψυχιατρικοί νοσηλευτές στο ΤΕΠ

• Lorazepam IM ως πρώτη επιλογή για κατευνασμό

---

Εκτίμηση Νοητικής Κατάστασης

Ερωτήσεις για το σύντομο τεστ νοητικής κατάστασης:

1. Ποια είναι η ηλικία σας;

2. Ποια είναι η ημερομηνία γέννησης σας;

3. Τι έτος έχουμε;

4. Τι ώρα είναι περίπου;

5. Πού βρισκόμαστε;

6. Απομνημόνευση και ανάκληση διεύθυνσης

7. Ποιος είναι ο βασιλιάς/βασίλισσα;

8. Πότε ξεκίνησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος;

9. Μέτρηση ανάποδα από το 20 έως το 1

10. Αναγνώριση δύο προσώπων

Σκορ ≤ 6 υποδηλώνει γνωστική δυσλειτουργία

---

Ιστορικό και Ψυχιατρική Εκτίμηση

Περιλαμβάνει:

• Προσωπικά στοιχεία, παρούσα κατάσταση, φαρμακευτικό ιστορικό

• Κοινωνικό υπόβαθρο, οικογενειακό και προσωπικό ιστορικό

• Ψυχική κατάσταση (MSE): εμφάνιση, ομιλία, διάθεση, σκέψεις, αντίληψη, αυτογνωσία

---

Διαχωρισμός Οργανικών από Ψυχιατρικών Αιτίων

Πρέπει να αποκλείεται οργανική αιτία όταν:

• Υπάρχει ιστορικό ουσιών

• Είναι η πρώτη εμφάνιση >35 ετών

• Συμπτώματα όπως λήθαργος, παραλήρημα, οπτικές ψευδαισθήσεις

---

Εργαστηριακές Εξετάσεις στο ΤΕΠ

• Παρακολούθηση ζωτικών σημείων

• Σάκχαρο αίματος

• Ηλεκτρολύτες, Τ3/Τ4

• Αιματολογικές εξετάσεις

• CT εγκεφάλου (εφόσον απαιτείται)

---

Ενδείξεις Ψυχιατρικής Νοσηλείας

• Πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο

• Αυτοκτονικός ιδεασμός ή πράξη

• Σοβαρή αποδιοργάνωση

• Έλλειψη συναίνεσης ή υποστήριξης

---

Κίνδυνος Βλάβης – Συστάσεις για Ασφάλεια

• Συχνές παρακολουθήσεις, ειδικά τη νύχτα

• Μηδενικά σημεία απαγχονισμού ή κρυψώνες

• Εκτίμηση κινδύνου πριν την έξοδο από το ΤΕΠ

---

Συνεργασία με Ψυχιατρικές Υπηρεσίες

Η συνεργασία με τις ψυχιατρικές ομάδες είναι κρίσιμη για την ταχεία και ασφαλή διαχείριση.

Η ψυχοκοινωνική εκτίμηση δεν πρέπει να καθυστερεί μέχρι την ολοκλήρωση της ιατρικής αντιμετώπισης.

---

Συνήθη Λάθη

• Παράλειψη αξιολόγησης κινδύνου εξαρχής

• Έλλειψη συλλογής ιστορικού από τρίτους

• Υποτίμηση οργανικών αιτίων

• Εκτίμηση υπό την επήρεια αλκοόλ

---

Συμπέρασμα

Η σωστή εκτίμηση και διαχείριση των ψυχικά διαταραγμένων ασθενών στα ΤΕΠ απαιτεί ολιστική προσέγγιση, γρήγορη δράση και συνεργασία με ψυχιατρικές υπηρεσίες. Η ασφάλεια του προσωπικού και των ασθενών είναι ύψιστης σημασίας.

Πηγή: Disturbed or Psychiatric Patients in the ED

Παναγιώτης Σπανός

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ