Όταν χτυπά μια καταστροφή, οι πρώτοι ανταποκριτές στη σκηνή παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ασφάλεια, την υγεία και την προστασία της κοινότητας. Οι Υπηρεσίες Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (ΕΚΑΒ) αποτελούν βασικό πυλώνα σε αυτές τις προσπάθειες. Η δυνατότητά τους να παρέχουν φροντίδα πριν από το νοσοκομείο, να πραγματοποιούν διαλογή (triage) και να διακομίζουν ασθενείς τις καθιστά αναντικατάστατες σε κάθε σχέδιο διαχείρισης καταστροφών.
Οι βασικές λειτουργίες των Υπηρεσιών Επείγουσας Φροντίδας σε μια καταστροφή
Οι διασώστες αποτελούν την πρώτη γραμμή ιατρικής φροντίδας κατά τη διάρκεια έκτακτων αναγκών. Οι αρμοδιότητές τους υπερβαίνουν τις «τυπικές» κλήσεις και περιλαμβάνουν:
-
Διαλογή και παροχή φροντίδας στους τραυματίες.
-
Διακομιδή σε υγειονομικές δομές με ασφαλή και οργανωμένο τρόπο.
-
Υποστήριξη ευάλωτων ομάδων που χρειάζονται άμεση προστασία.
Οι Υπηρεσίες Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας και το Σύστημα Διοίκησης Συμβάντων (ICS)
Η ενσωμάτωση στο Incident Command System (ICS) αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων. Το ICS εξασφαλίζει τυποποιημένη επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ φορέων.
-
Οι Υπηρεσίες Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (ΥΕΠΦ) λειτουργούν συνήθως υπό τον Ιατρικό Κλάδο του Τμήματος Επιχειρήσεων, συνεργαζόμενο με δημόσια υγεία, νοσοκομεία και άλλες ομάδες.
-
Ρόλοι όπως Medical Group Supervisor και Triage Unit Leader συντονίζουν την παροχή φροντίδας και τη διαχείριση πόρων.
Με αυτόν τον τρόπο, οι ΥΕΠΦ παραμένουν πλήρως ενσωματωμένες σε κάθε σχέδιο τοπικής, περιφερειακής ή εθνικής αντίδρασης σε καταστροφή.
Προετοιμασία: Εκπαίδευση και Ασκήσεις
Η ετοιμότητα ξεκινά πολύ πριν την εκδήλωση μιας καταστροφής. Οι διασώστες εκπαιδεύονται εντατικά μέσω:
-
Εκπαίδευσης σε Μαζικές Απώλειες (MCI).
-
Ασκήσεων για συγκεκριμένους κινδύνους (σεισμοί, πυρκαγιές, πλημμύρες, χημικά ατυχήματα).
-
Συμφωνιών αμοιβαίας υποστήριξης μεταξύ γειτονικών περιοχών.
Ο ρόλος των Υπηρεσιών Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας σε κρίσεις Δημόσιας Υγείας
Πέρα από φυσικές καταστροφές, οι ΥΕΠΦ συμμετέχΟΥΝ και σε κρίσεις δημόσιας υγείας, όπως πανδημίες ή βιοτρομοκρατικά περιστατικά.
-
Επιτήρηση κοινοτήτων: οι διασώστες είναι συχνά οι πρώτοι που εντοπίζουν ύποπτα κρούσματα.
-
Μαζικοί εμβολιασμοί και έλεγχοι: στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, πολλά πληρώματα συμμετείχαν ενεργά σε testing και εμβολιασμούς.
Τεχνολογία και Καινοτομία στην Αντιμετώπιση Καταστροφών
Η τεχνολογία έχει αναβαθμίσει την ικανότητα των Υπηρεσιών να ανταποκρίνονται.
-
Συστήματα GIS (Geographic Information Systems) για χαρτογράφηση και διαχείριση πόρων.
-
Τηλεϊατρική για επικοινωνία με ειδικούς σε πραγματικό χρόνο.
-
Ηλεκτρονικά δελτία ασθενούς (ePCR) για καλύτερη παρακολούθηση και διαμοιρασμό δεδομένων.
Συνεργασία: Υπηρεσιών Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας
και Πολιτική Προστασία
Η αποτελεσματική ανταπόκριση απαιτεί συνεργασία πολλών φορέων.
Οι ΥΕΠΦ συμβάλλουν μέσω:
-
Προκαταρκτικού σχεδιασμού με άλλες υπηρεσίες.
-
Συντονισμού πόρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
-
Ενημέρωσης της κοινότητας για πρόληψη και σωστή αντίδραση σε κρίσεις.
Προκλήσεις που αντιμετωπίζει των ΥΕΠΦ
Παρά τον κρίσιμο ρόλο του, οι ΥΕΠΦ συναντούν δυσκολίες σε μεγάλες κρίσεις:
-
Περιορισμένοι πόροι (οχήματα, εξοπλισμός, προσωπικό).
-
Προβλήματα επικοινωνίας σε συνθήκες καταστροφής.
-
Κούραση και εξουθένωση προσωπικού σε παρατεταμένα περιστατικά.
Το μέλλον των ΥΕΠΦ στην Αντιμετώπιση Καταστροφών
Με την αύξηση των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών λόγω κλιματικής αλλαγής και αστικοποίησης, ο ρόλος τους θα συνεχίσει να εξελίσσεται.
-
Ενισχυμένη εκπαίδευση σε ειδικά σενάρια.
-
Μεγαλύτερη αξιοποίηση τεχνολογίας και ψηφιακών εργαλείων.
-
Ισχυρότερες συνεργασίες με τοπικές κοινότητες και φορείς.
Συμπέρασμα
Οι ΥΕΠΦ αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε σχεδίου αντιμετώπισης καταστροφών, προσφέροντας φροντίδα, διακομιδή και συντονισμό υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Η ενσωμάτωσή τους σε ευρύτερα συστήματα διαχείρισης κρίσεων εξασφαλίζει ότι οι κοινωνίες έχουν την υποστήριξη που χρειάζονται όταν αυτή είναι πιο απαραίτητη.
Με συνεχείς επενδύσεις σε εκπαίδευση, τεχνολογία και συνεργασία, οι ομάδες του Συστήματος Προνοσοκομειακής Φροντίδας μπορούν να ενισχύσουν τις δυνατότητές τους και να παραμείνουν θεμέλιος λίθος στα σχέδια πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστροφών.
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Federal Emergency Management Agency (FEMA). “Incident Command System Resources.”
National Association of Emergency Medical Technicians (NAEMT). “EMS Preparedness for Disasters.”
American College of Emergency Physicians (ACEP). “Disaster Medicine and EMS.”
Πηγή: Frontline Heroes: How EMS Powers Disaster Response Plans
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
