Το σπρέι πιπεριού θεωρείται γενικά ασφαλής, αποτελεσματική μέθοδος ελέγχου του πλήθους ή σύλληψης υποκειμένων από τις αρχές επιβολής του νόμου και αυτοάμυνας έναντι επιτιθέμενων από τους πολίτες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είναι αλήθεια.
Σε μια μελέτη που χρησιμοποίησε το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικής Παρακολούθησης Τραυματισμών (National Electronic Injury Surveillance system), το 90% των ασθενών στα επείγοντα περιστατικά με τραυματισμούς που προκλήθηκαν από σπρέι πιπεριού έλαβαν θεραπεία ή εξετάστηκαν και στη συνέχεια πήραν εξιτήριο.1
Άλλες μελέτες στις οποίες συμμετείχαν κέντρα δηλητηριάσεων του Τέξας αναφέρουν ότι το 85% των ασθενών με έκθεση σε σπρέι πιπεριού μπόρεσαν να αντιμετωπιστούν εκτός νοσοκομείου.2 Επιπλέον, στοχευμένες μελέτες έχουν δείξει ότι σε σχετικά υγιή άτομα, οι μετρήσεις της πνευμονικής λειτουργίας παραμένουν αμετάβλητες μεταξύ των ομάδων που εκτέθηκαν σε σπρέι πιπεριού και των ομάδων που δεν εκτέθηκαν.3
Παρά την πληθώρα αυτών των στοιχείων για την ασφάλεια του σπρέι πιπεριού, η χρήση του έχει επίσης ενοχοποιηθεί για αρκετούς θανάτους εν ώρα κράτησης και σοβαρά ιατρικά περιστατικά σε υγιή άτομα κατά τη διάρκεια ασκήσεων ρουτίνας ή τυχαίων εκθέσεων.4,5,6,7
Ως επαγγελματίες του προνοσοκομειακού χώρου, είναι σημαντικό να είμαστε εξοικειωμένοι με αυτές τις πιθανές επιπλοκές, ειδικά καθώς φαίνεται ότι οι τραυματισμοί που σχετίζονται με το σπρέι πιπεριού μπορεί να αυξάνονται.1
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΟΒΑΡΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ
Οι ανασκοπήσεις των θανάτων που σχετίζονται με παράγοντες ελέγχου ταραχών (σπρέι πιπεριού και δακρυγόνα) εντός των φυλακών αποκαλύπτουν μια συλλογή παραγόντων κινδύνου που μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα κακών αποτελεσμάτων για την υγεία μετά από έκθεση σε σπρέι πιπεριού:
Προϋπάρχουσες καρδιοαναπνευστικές παθήσεις (άσθμα, ΧΑΠ, εμφύσημα, καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία κ.λπ.)4,8
Δηλητηρίαση από αλκοόλ ή διεγερτικά ναρκωτικά (κυρίως κοκαΐνη ή/και μεθαμφεταμίνη)4,9
Διεγερτικό παραλήρημα, «κατάσταση ακραίας ψυχικής και φυσιολογικής διέγερσης, που χαρακτηρίζεται από ακραία διέγερση, υπερθερμία, εχθρότητα, εξαιρετική δύναμη και αντοχή χωρίς εμφανή κόπωση »4
Χρήση της πρηνή θέσης μέγιστου περιορισμού4,8
Πολλαπλά περιστατικά ψεκασμού ή έκθεση σε κλειστό χώρο, όπως αυτοκίνητο ή μικρό δωμάτιο4
Έλλειψη οφθαλμικής άρδευσης μετά την κράτηση (που οδηγεί σε μόνιμη οπτική βλάβη)10
Παιδιατρική ηλικία11
Προηγούμενες εργασίες που υποδεικνύουν ότι τα ίδια τα καψαϊκινοειδή (τα δραστικά συστατικά των σπρέι πιπεριού) μπορούν να προκαλέσουν νεκρωτικό κυτταρικό θάνατο σε ανθρώπινα και ζωικά αναπνευστικά κύτταρα και ότι τα χημικά προωθητικά και οι οργανικοί διαλύτες που χρησιμοποιούνται στα σπρέι πιπεριού του εμπορίου είναι γνωστοί αναπνευστικοί ερεθιστικοί ή οιδηματώδεις παράγοντες11,12.
Αυτό ευθυγραμμίζεται με αυτοψίες και κλινικά ευρήματα που υποδηλώνουν ότι η έκθεση σε σπρέι πιπεριού μπορεί να οδηγήσει σε οίδημα και διαρροή υγρών στους αεραγωγούς ορισμένων ατόμων, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τη ροή του αέρα ή την ανταλλαγή αερίων.7,8
Άλλες μελέτες παρατήρησαν στένωση των αεραγωγών ορισμένων ασθματικών μετά από έκθεση σε σπρέι πιπεριού, μια αντίδραση που δεν παρατηρήθηκε σε άτομα ελέγχου.4 Αυτό μπορεί να επιδεινώσει τις υποκείμενες καρδιοπνευμονικές καταστάσεις ή, με την προσθήκη διεγερτικών φαρμάκων και/ή την αυξημένη συμπαθητική αντίδραση που προκαλείται από τις συμπλοκές, να ωθήσει το ανθρώπινο σώμα πέρα από τα φυσιολογικά του όρια.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΣΠΡΕΙ ΠΙΠΕΡΙΟΎ
Το σπρέι πιπεριού δρα στο μάτι προκαλώντας μαζική αποπόλωση των υποδοχέων πόνου και στη συνέχεια εμποδίζοντας την περαιτέρω μετάδοση πληροφοριών στον εγκέφαλο.13
Αυτό καθιστά εξαιρετικά σημαντικό να συμβουλεύετε τους ασθενείς να μην τρίβουν τα μάτια τους, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε εκδορές του κερατοειδούς ή άλλες οφθαλμικές βλάβες, καθώς ο ασθενής λαμβάνει λιγότερη ανατροφοδότηση από τα μάτια του για να μετριάσει τη δύναμή τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιβάλλοντα γεμάτα σκόνη ή συντρίμμια, όπου τα εν λόγω συντρίμμια μπορεί να κάνουν τις εκδορές πιο πιθανές ή σοβαρές.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η άρδευση των ματιών με άφθονες ποσότητες φυσιολογικού ορού ή νερού παραμένει η πιο αποτελεσματική μέθοδος μείωσης του πόνου που σχετίζεται με την έκθεση των οφθαλμών σε σπρέι πιπεριού14,15.
Αναμένεται ότι ο πόνος, η ερυθρότητα και άλλα συναφή συμπτώματα της έκθεσης σε σπρέι πιπεριού θα έχουν σχεδόν πλήρως εξαφανιστεί 60 λεπτά μετά την έκθεση.15
Ο συνεχιζόμενος πόνος, ακόμη και αν είναι μικρής έκτασης, μπορεί να αποτελεί ένδειξη πιο μόνιμης οφθαλμικής βλάβης και δικαιολογεί περαιτέρω εξέταση από οφθαλμίατρο.10,13
Η αναπνευστική δυσχέρεια είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για ασθενείς με προϋπάρχουσες πνευμονικές παθήσεις, όπως άσθμα ή ΧΑΠ, για ασθενείς που έχουν πρόσφατα τεθεί σε πρηνή θέση μέγιστου περιορισμού από την αστυνομία και για παιδιατρικούς ασθενείς, των οποίων οι αεραγωγοί είναι μικρότεροι από εκείνους των ενηλίκων.
Συνεπώς, ενδείκνυται η στενή παρακολούθηση των αναπνοών, του αναπνευστικού έργου και του κορεσμού του οξυγόνου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οξυγόνωση ή/και αερισμός θετικής πίεσης για την αντιμετώπιση της διαρροής υγρών που προκαλείται ή επιδεινώνεται από την έκθεση σε σπρέι πιπεριού.
Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα αναμένεται να μετριάσουν τα συμπτώματα σε αυτές τις περιπτώσεις και θα πρέπει να εξεταστούν. Η αλβουτερόλη ειδικότερα αναστέλλει τα φλεγμονώδη μαστοκύτταρα της αναπνευστικής οδού, γεγονός που μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την καταπολέμηση των επιπτώσεων μιας ιδιαίτερα ερεθισμένης αναπνευστικής οδού.16
Εάν ο ασθενής παρουσιάσει αναπνευστική ανεπάρκεια παρά τον αερισμό με θετική πίεση και/ή τη θεραπεία με βρογχοδιασταλτικά, η διασωλήνωση καθίσταται αναγκαία για τη διατήρηση του αεραγωγού και την παροχή επαρκούς αναπνοής έως ότου μειωθούν οι επιδράσεις της καψαϊκίνης.
Επιπλέον, το πνευμονικό οίδημα αυξάνει έμμεσα το έργο της καρδιάς, γεγονός που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό στα πλαίσια προϋπάρχουσας καρδιαγγειακής νόσου, συνδρόμου διεγερτικού παραληρήματος, δηλητηρίασης από αλκοόλ ή χρήσης διεγερτικών φαρμάκων (ιδίως κοκαΐνης ή/και μεθαμφεταμίνης).
Παρατηρήστε στενά και παρακολουθήστε τον καρδιακό ρυθμό σε αυτούς τους ασθενείς, ιδίως εντός 60 λεπτών από την έκθεση, καθώς οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με σπρέι πιπεριού εντός της φυλακής (79%) συμβαίνουν εντός της πρώτης ώρας από τη σύλληψη.4
Η νιτρογλυκερίνη μπορεί να χορηγηθεί (ιδίως σε υψηλό ρυθμό έγχυσης) για την καταπολέμηση του πνευμονικού οιδήματος εάν η καρδιά υπερλειτουργεί (συχνά υποδεικνύεται από σοβαρή υπέρταση), καθώς η νιτρογλυκερίνη δρα μειώνοντας το καρδιακό προφορτίο μέσω αγγειοδιαστολής των αρτηριών.17, 18 Εάν ένας ασθενής υποστεί καρδιακή ανακοπή, η ΚΑΡΠΑ ή/και η απινίδωση καθίστανται απαραίτητες για την ανάνηψη του ασθενούς.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- Forrester, M. B., & Holloway, C. (2021). Characteristics of pepper spray-related injuries reported to the National Electronic Injury Surveillance System during 2000–2020. Clinical Toxicology, 60(3), 348–355. https://doi.org/10.1080/15563650.2021.1966028
- Forrester, M. B., & Stanley, S. K. (2003). The epidemiology of pepper spray exposures reported in Texas in 1998-2002. Veterinary and human toxicology, 45(6), 327–330.
- Chan, T., Vilke, G., Clausen, J., Clark, R., Schmidt, P., Snowden, T., & Neuman, T. (2002). The effect of oleoresin capsicum “pepper” spray inhalation on respiratory function. Journal of Forensic Sciences, 47(2), 299–304. https://doi.org/10.1520/jfs15247j
- Semple, T., Jenkins, B., & Bennell, C. (2020). Injuries and deaths proximate to Oleoresin Capsicum Spray Deployment: A literature review. The Police Journal: Theory, Practice and Principles, 94(2), 184–205. https://doi.org/10.1177/0032258×20926873
- Lechner, A., Alderson, T., Gautam, S., & Flaker, G. (2021). Ventricular fibrillation due to coronary spasm after pepper spray. Pacing and Clinical Electrophysiology, 44(3), 548–551. https://doi.org/10.1111/pace.14146
- Thottempudi, N., Kovalev, D., Munder, S. P., Shaltoni, H., Chhabra, A. S., Raghuram, K., & Patel, A. V. (2021). Reversible cerebral vasoconstriction syndrome following exposure to oleoresin capsicum “Pepper spray.” Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases, 30(10), 106006. https://doi.org/10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2021.106006
- PEARCE, B., & MUNDELL, J. (2022). Pepper spray-induced cardiomyopathy. Chest, 161(6). https://doi.org/10.1016/j.chest.2021.12.082
- Toprak, S., Ersoy, G., Hart, J., & Clevestig, P. (2015). The pathology of lethal exposure to the riot control agents: Towards a forensics-based methodology for determining misuse. Journal of Forensic and Legal Medicine, 29, 36–42. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2014.11.006
- Mendelson, J. E., Tolliver, B. K., Delucchi, K. L., Baggott, M. J., Flower, K., Harris, C. W., Galloway, G. P., & Berger, P. (2009). Capsaicin, an active ingredient in pepper sprays, increases the lethality of cocaine. Forensic Toxicology, 28(1), 33–37. https://doi.org/10.1007/s11419-009-0079-9
- Epstein, R. J., & Majmudar, P. A. (2001). Pepper spray in the eye. Ophthalmology, 108(10), 1712. https://doi.org/10.1016/s0161-6420(01)00732-1
- Billmire, D. F., Vinocur, C., Ginda, M., Robinson, N. B., Panitch, H., Friss, H., Rubenstein, D., & Wiley, J. F. (1996). Pepper-spray-induced respiratory failure treated with extracorporeal membrane oxygenation. Pediatrics, 98(5), 961–963. https://doi.org/10.1542/peds.98.5.961
- Reilly, C. A., Taylor, J. L., Lanza, D. L., Carr, B. A., Crouch, D. J., & Yost, G. S. (2003). Capsaicinoids cause inflammation and epithelial cell death through activation of vanilloid receptors. Toxicological Sciences, 73(1), 170–181. https://doi.org/10.1093/toxsci/kfg044
- Shimada, M., Young, C., & Tanen, D. A. (2012). Corneal ulcer associated with pepper spray exposure during military training. The Journal of Emergency Medicine, 43(2). https://doi.org/10.1016/j.jemermed.2011.07.028
- Barry, J. D., Hennessy, R., & McManus, J. G. (2008). A randomized controlled trial comparing treatment regimens for acute pain for topical oleoresin capsaicin (pepper spray) exposure in adult volunteers. Prehospital Emergency Care, 12(4), 432–437. https://doi.org/10.1080/10903120802290786
- Stopyra, J., Winslow III, J., Johnson III, J., Hill, K., & Bozeman, W. (2018). Baby shampoo to relieve the discomfort of tear gas and pepper spray exposure: A randomized controlled trial. Western Journal of Emergency Medicine, 19(2), 294–300. https://doi.org/10.5811/westjem.2017.12.36307
- Johnson, D. B. (2024, January 10). Albuterol. StatPearls [Internet]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482272/
- Bussmann, W.-D., & Schupp, D. (1979). Effect of sublingual nitroglycerin in emergency treatment of severe pulmonary edema. Journal of the American College of Emergency Physicians, 8(1), 50. https://doi.org/10.1016/s0361-1124(79)80465-7
- Kelly, G. S., Branstetter, L. A., Moran, T. P., Hanzelka, N., & Cooper, C. D. (2023). Low- versus high-dose nitroglycerin infusion in the management of acute pulmonary edema. The American Journal of Emergency Medicine, 65, 71–75. https://doi.org/10.1016/j.ajem.2022.12.022
Πηγή: https://www.jems.com/patient-care/pepper-spray-exposure-treatments-and-risk-factors-for-severe-reactions/?utm_source=jems_now_newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=2025-4-29
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
