Ασφαλώς δεν είναι φίλος μας, αλλά μην νομίζετε πως είναι και εχθρός μας! Σκεφτείτε τον πυρετό σαν το σκύλο, που σαν καλός φύλακας, γαβγίζει όποτε κάποιος πλησιάζει στο σπίτι. Όταν γαβγίζει στο φίλο ή κάποιον περαστικό, τον ηρεμούμε και τον κάνουμε να σωπάσει. Όταν όμως γαβγίζει στον εχθρό ή τον κλέφτη χαιρόμαστε, διότι μας βοηθάει και συχνά τους τρέπει σε φυγή. Άρα θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι εχθρός δεν είναι ο πυρετός, αλλά η αιτία που τον προκαλεί.
Πυρετός είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα και αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας και μάλιστα μέρος της άμυνάς μας, απέναντι σε μία ποικιλία παραγόντων με συνηθέστερο αίτιο τις λοιμώξεις, ιογενείς κυρίως, αλλά και βακτηριακές.
Πότε ένα παιδί έχει πυρετό
Η συνηθισμένη θερμοκρασία του ανθρωπίνου σώματος είναι περίπου 37οC. (βαθμοί Κελσίου). Στην πραγματικότητα όμως, υπάρχει μια σχετική ατομική διακύμανση της κανονικής θερμοκρασίας. Επίσης, η θερμοκρασία του σώματος παρουσιάζει μια διακύμανση καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας, κατά 0, 5-1o C, ποτέ όμως δεν υπερβαίνει τους 38οC. Η χαμηλότερη θερμοκρασία ανευρίσκεται κατά τις πρωινές ώρες και η υψηλότερη κατά τις απογευματινές. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι στο ίδιο παιδί, ακόμη και την ίδια χρονική στιγμή, η θερμοκρασία δεν είναι ισάριθμη σε όλα τα σημεία θερμομέτρησης. Έτσι, για παράδειγμα, η θερμοκρασία στο ορθό είναι συνήθως κατά 0, 4 έως και 1 βαθμό υψηλότερη απ’ό, τι στη μασχάλη.
Είναι σημαντικό επίσης να γνωρίζουμε, ότι αυτή η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ορθού και μασχάλης δεν είναι πάντοτε σταθερή. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να αφαιρούμε από τη θερμοκρασία ορθού ένα συγκεκριμένο νούμερο για να υπολογίσουμε την ακριβή θερμοκρασία της μασχάλης. Για αυτό, όταν θέλουμε να παρακολουθήσουμε την πορεία του πυρετού ενός παιδιού, πρέπει να το θερμομετρούμε πάντα στην ίδια θέση, καθώς και να αναφέρουμε στο γιατρό τη θέση που το θερμομετρήσαμε.
Τα “δέκατα” αποτελούν για τους γονείς πηγή μεγάλου άγχους και ανησυχίας. Πολλοί γονείς ανακαλύπτοντας ότι το παιδί τους, κυρίως τις απογευματινές ώρες, παρουσιάζει δεκατική πυρετική κίνηση, το θερμομετρούν συνέχεια και συχνά καταφεύγουν σε διάφορες εξετάσεις για να “διερευνήσουν το πρόβλημα”. Όπως προαναφέρθηκε, η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις και θερμοκρασίες λίγο ανώτερες είναι φυσιολογικές, ιδίως τις απογευματινές ώρες. Επίσης, ήπια αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να παρουσιαστεί έπειτα από σωματική άσκηση, έπειτα από πολύωρη έκθεση στον ήλιο, κατόπιν λήψης φαγητού και λόγω υπερβολικής ένδυσης, δυσανάλογης με την εξωτερική θερμοκρασία.
Μιλάμε για πυρετό όταν το θερμόμετρο αναφέρει θερμοκρασία άνω των 38οC στη μασχάλη ή άνω των 38, 4οC στο ορθό. Αναφερόμαστε σε υψηλό πυρετό όταν η θερμοκρασία στη μασχάλη ξεπερνά τους 40, 5οC.
Πώς μετράμε τον πυρετό
Η μέτρηση της θερμοκρασίας γίνεται πάντα με θερμόμετρο, χωρίς να βασιζόμαστε στην αίσθηση της αφής. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε υδραργυρικά θερμόμετρα τα οποία όμως τείνουν να εγκαταλειφθούν, λόγω του ότι είναι εύθραυστα κι αν σπάσουν, η απελευθέρωση του υδραργύρου μπορεί να είναι επιβλαβής. Προτιμήστε στην αρχή ένα απλό και εύχρηστο ηλεκτρονικό θερμόμετρο.
Τα συνήθη μέρη του σώματος που χρησιμοποιούμε για τη μέτρηση της θερμοκρασίας είναι η μασχάλη και το ορθό.
Στη μασχάλη: τοποθετούμε το θερμόμετρο με την μεταλλική άκρη προς τα πάνω, στο βάθος της μασχάλης, ώστε να ακουμπά τελείως στο δέρμα, και φέρνουμε το μπράτσο σε επαφή με το σώμα, κρατώντας το ακίνητο για 2΄-5΄, ανάλογα με το θερμόμετρο. Η μασχάλη του παιδιού πρέπει να είναι στεγνή.
Στο ορθό: συστήνεται η μέτρηση σε νεογνά και βρέφη.
• Βάζουμε στη μεταλλική άκρη του θερμομέτρου λίγη βαζελίνη ή άλλη κρέμα για να γλιστράει.
• Τοποθετούμε το παιδί με την κοιλιά πάνω στους μηρούς μας. Πιο ήρεμα μωρά μπορούν να είναι ανάσκελα με τα πόδια σηκωμένα.
• Με το ένα χέρι ακινητοποιείτε το μωρό και με το άλλο εισάγετε το θερμόμετρο σε βάθος διπλάσιο του μεταλλικού άκρου του στον πρωκτό του μωρού (2-3 εκ). Σε αυτό το σημείο, ίσως χρειαστείτε βοήθεια από κάποιον άλλο προκειμένου να σταθεροποιήσει το μωρό.
• Κρατάτε σταθερό το θερμόμετρο για 2-3 λεπτά περίπου, μέχρι να αναγράψει τη θερμοκρασία.
Αντιμετώπιση του πυρετού
Ο πυρετός αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων ή καταλλήλων ομοιοπαθητικών σκευασμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες της Παιδιάτρου, όσον αφορά στη δοσολογία και στη συχνότητα. Πυρετός μέχρι 38.5οC στη μασχάλη, σε ένα παιδί που δεν παρουσιάζεται πάσχων, δεν χρειάζεται καμία φαρμακευτική αντιμετώπιση, εκτός κι αν για ειδικούς λόγους, (π.χ. ιστορικό πυρετικών σπασμών), συστήνεται κάτι διαφορετικό από την Παιδίατρο.
Είναι λάθος -λόγω της αγωνίας μας- να βιαζόμαστε να δούμε την πτώση του πυρετού, έπειτα από τη χορήγηση αντιπυρετικών σκευασμάτων. Τα αντιπυρετικά φάρμακα χρειάζονται χρόνο για να δράσουν. Έπειτα από τη χορήγησή τους από το στόμα, είναι απαραίτητο να περιμένουμε την δράση τους τουλάχιστον μετά από μία ώρα. Αν έχουμε χρησιμοποιήσει υπόθετα, η πτώση του πυρετού μπορεί να επέλθει λίγο νωρίτερα, περίπου μέσα σε 40-45 λεπτά.
Επίσης, λάβετε υπόψιν ότι τα αντιπυρετικά φάρμακα προκαλούν μείωση της θερμοκρασίας, αλλά μπορεί να μην την επαναφέρουν άμεσα στα φυσιολογικά επίπεδα, εκτός κι αν ο πυρετός ήταν χαμηλός εξ αρχής. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί πριν τη λήψη του φαρμάκου παρουσιάζει 39-40oC πυρετό, ακόμα και μετά τη λήψη της σωστής δόσης αντιπυρετικού, η θερμοκρασία σε μια ώρα ενδέχεται να μην κατέβει κάτω από τους 38oC. Πρόκειται για κάτι αναμενόμενο, που δεν υποδεικνύει τη μη επαρκή δράση του αντιπυρετικού.
Παράλληλα με τη χορήγηση αντιπυρετικών, καλό είναι να συνδυάζετε ένα ελαφρύ ντύσιμο, έτσι ώστε ο οργανισμός να μπορεί να αποβάλλει τη θερμότητα και να τοποθετείτε ψυχρά επιθέματα στο μέτωπο του παιδιού. Αν το παιδί παρουσιάζει ρίγος (φρίκια), σημαίνει ότι η θερμοκρασία ανεβαίνει. Στη φάση αυτή μπορείτε να αναβάλετε για λίγο τα πιο πάνω μέτρα και να σκεπάσετε το παιδί μέχρι να σταματήσει το ρίγος. Όταν ο πυρετός ξεπεράσει τους 39.8οC και το παιδί δεν παρουσιάζει πλέον ρίγος, μπορείτε να το ανακουφίσετε με ένα ολόσωμο μπάνιο με χλιαρό νερό.
Καλό είναι επίσης να γνωρίζετε, ότι δεν πρέπει να ανησυχείτε αν το παιδί σας δεν τρώει, όσο είναι άρρωστο. Η όρεξή του θα επανέλθει τη στιγμή που θα νιώσει καλύτερα, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται συνήθως δύο με τρεις ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Γενικά, αποφεύγετε τη σίτιση όταν το παιδί έχει πυρετό, διότι λόγω της δυσφορίας, μετά την λήψη τροφής, μπορεί να παρουσιάσει εμετό. Δώστε μεγάλη σημασία στην ενυδάτωση, δηλαδή στη λήψη υγρών από το στόμα. Τα υγρά είναι πιο σημαντικά κι από τη στερεά τροφή στην οξεία φάση, καθώς συμβάλλουν στο να προληφθεί η αφυδάτωση. Επιπλέον, μην ξεχνάτε ότι κατά τη διάρκεια της λοίμωξης ο οργανισμός καταναλώνει πολύ περισσότερη ενέργεια και γι’αυτό, είναι πολύ σημαντικό το παιδί που είναι άρρωστο να αναπαύεται επαρκώς. Μην παρεξηγείτε το μικρό σας εάν γίνεται πιο γκρινιάρικο και επιζητά περισσότερο την παρουσία σας, όταν είναι άρρωστο. Εξάλλου το χρέος σας ως γονιός είναι να θυσιάσετε κάποιες ξεκούραστες νύχτες σας, για να προσφέρετε διαρκή παρουσία δίπλα στο μικρό σας.
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε;
Είναι πολύ σημαντικό να θυμόσαστε πως το ύψος του πυρετού δεν συμβαδίζει πάντα με τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Πολλές ιογενείς λοιμώξεις παρουσιάζουν συχνά πολύ υψηλό πυρετό αλλά και πολλές σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις δεν συνοδεύονται από πυρετό. Πιο αξιόπιστο κριτήριο της σοβαρότητας της νόσου αποτελεί η «πεσμένη» γενική κατάσταση του παιδιού, όταν θα έχει υποχωρήσει ο πυρετός. Είναι δεδομένο το παιδί όταν έχει πυρετό να είναι γκρινιάρικο και με κακή διάθεση, αλλά η κατάστασή του πρέπει οπωσδήποτε να βελτιώνεται αισθητά, όταν η θερμοκρασία σώματος επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή να παρουσιάζεται ζωηρό και ευδιάθετο, χωρίς ιδιαίτερες ενοχλήσεις.
Εν τέλει, επικοινωνήστε χωρίς καθυστέρηση με την Παιδίατρό σας όταν το παιδί που παρουσιάζει πυρετό:
– Είναι κάτω των 6 μηνών
– Παρουσιάζεται υπνηλικό και έντονα νωχελικό.
– Κλαίει απαρηγόρητα.
– Πάσχει από χρόνιο νόσημα που το κάνει πιο ευπαθές σε σοβαρές λοιμώξεις.
– Εμφανίζει καινούργια συμπτώματα και η κλινική του εικόνα σταδιακά επιδεινώνεται.
Πηγή: kosmarikou
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟ
