Anthony Correia
Μετάφραση – Προσαρμογή: Παναγιώτης Σπανός
Η οικοδόμηση μιας υγιούς κουλτούρας σε έναν οργανισμό δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός ούτε κάτι που επιτυγχάνεται από μόνο του. Είναι μια συνεχής και στοχευμένη διαδικασία που απαιτεί δέσμευση, στρατηγική και συνεργασία.
Στις υπηρεσίες Πυροσβεστικής και ΕΠΦ, η κουλτούρα συχνά διαμορφωνόταν μέσα από την καθημερινότητα, τις κοινωνικές σχέσεις ή ακόμη και ανεπίσημους χώρους, όπως το πυροσβεστικό «μπαρ». Όμως η έλλειψη ξεκάθαρων αξιών και κοινού οράματος δημιουργούσε συχνά συγκρούσεις και απογοήτευση.
Όλοι όσοι εντάσσονται σε έναν οργανισμό έχουν έναν κοινό στόχο: να κάνουν τη διαφορά. Για να συμβεί αυτό, χρειάζονται:
-
Αποστολή (Mission): Ο σκοπός ύπαρξης.
-
Όραμα (Vision): Πού θέλουμε να φτάσουμε.
-
Αξίες (Values): Οι αρχές που καθοδηγούν τις αποφάσεις μας.
-
Στρατηγικό σχέδιο (Strategic Plan): Ο χάρτης πορείας για να φτάσουμε εκεί.
Αυτά τα τέσσερα στοιχεία αποτελούν τη βάση μιας υγιούς κουλτούρας που προωθεί την αποδοτικότητα, τη συνεργασία και την ικανοποίηση του προσωπικού.
1. Αποστολή (Mission)
Η αποστολή ορίζει το γιατί υπάρχει ένας οργανισμός και τη σχέση του με την κοινότητα. Δεν είναι απλά λόγια σε ένα έγγραφο· είναι η καθημερινή εφαρμογή του ποιοι είμαστε και τι κάνουμε.
Στην ΕΠΦ, η αποστολή δεν περιορίζεται μόνο στη διάσωση ζωών. Περιλαμβάνει και την παροχή φροντίδας με συμπόνια, από έναν ασθενή με κρίση άγχους έως έναν πάσχοντα σε καρδιακή ανακοπή.
Μια αποτελεσματική αποστολή δημιουργείται με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων – προσωπικού, ηγεσίας και κοινότητας. Όταν παραλείπεται αυτό, η αποστολή μένει «στα χαρτιά». Αντίθετα, όταν οι πολίτες συμμετέχουν, η στήριξή τους είναι έμπρακτη, όπως φάνηκε σε παραδείγματα όπου η εμπλοκή των τοπικών φορέων οδήγησε σε επιτυχημένες αποφάσεις υπέρ των υπηρεσιών.
2. Αξίες (Values)
Οι αξίες είναι οι ηθικές αρχές που καθοδηγούν τις συμπεριφορές και τις αποφάσεις. Αποτελούν το «πώς» λειτουργεί ένας οργανισμός.
Τέσσερις βασικές αξίες που μπορούν να αποτελέσουν σημείο αναφοράς:
-
Υπηρεσία: Δέσμευση στην κοινότητα και παροχή εργαλείων στο προσωπικό.
-
Συμπόνια: Ενσυναίσθηση προς ασθενείς και συναδέλφους.
-
Ποιότητα: Υπηρεσίες υψηλού επιπέδου βασισμένες σε τεκμηριωμένες πρακτικές.
-
Τιμή και Ηθική: Διαφάνεια, σεβασμός και υπευθυνότητα.
Έρευνες δείχνουν ότι η ευθυγράμμιση προσωπικών και οργανωτικών αξιών οδηγεί σε υψηλότερη απόδοση, συνεργασία και εργασιακή ικανοποίηση. Αντίθετα, όταν αυτό δεν συμβαίνει, προκύπτουν συγκρούσεις και αρνητικό κλίμα.
3. Όραμα (Vision)
Το όραμα απαντά στο ερώτημα: «Πού θέλουμε να πάμε;». Είναι η εικόνα του μέλλοντος και η πορεία για τα επόμενα 3–10 χρόνια.
Ένα ισχυρό όραμα:
-
Προσελκύει τη δέσμευση εργαζομένων και πολιτών.
-
Δίνει νόημα και σκοπό στην καθημερινή εργασία.
-
Θέτει πρότυπα αριστείας.
-
Συνδέει το παρόν με το μέλλον.
Χωρίς όραμα, οι οργανισμοί γίνονται αντιδραστικοί, λειτουργώντας με συνεχείς αλλαγές που φθείρουν το προσωπικό. Ένα ξεκάθαρο και ευέλικτο όραμα προσφέρει σταθερότητα και προσαρμοστικότητα ακόμη και σε κρίσεις, όπως μια πανδημία.
4. Στρατηγικός Σχεδιασμός (Strategic Plan)
Το στρατηγικό σχέδιο είναι το αναλυτικό σχέδιο δράσης που μετατρέπει την αποστολή, το όραμα και τις αξίες σε συγκεκριμένα βήματα.
Ένα αποτελεσματικό σχέδιο πρέπει να είναι:
-
Ρεαλιστικό: Να βασίζεται στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες.
-
Ευέλικτο: Να προσαρμόζεται στις αλλαγές.
-
Συμμετοχικό: Να περιλαμβάνει όλο το προσωπικό και τους φορείς.
-
Ζωντανό έγγραφο: Να ανανεώνεται τακτικά.
Η επιτυχία εξαρτάται από τη συλλογική δράση, όπως ακριβώς στην ανάνηψη όπου όλα κρίνονται από το σωστό βήμα, στον σωστό χρόνο, με τη σωστή ομάδα.
Η αξία της κουλτούρας
Η κουλτούρα δεν δημιουργείται αυτόματα· χρειάζεται:
-
Συνεργασία ηγεσίας – προσωπικού – κοινότητας.
-
Συνεχή αναθεώρηση αξιών, αποστολής και στόχων.
-
Ακεραιότητα και χαρακτήρα από όλους.
Όταν οι οργανισμοί κάνουν τα σωστά βήματα για τους σωστούς λόγους, με τον σωστό τρόπο, δημιουργείται μια υγιής κουλτούρα. Αυτή είναι η βάση για μια υπηρεσία υψηλής απόδοσης, που εμπνέει τους εργαζόμενους και εμπιστεύεται η κοινωνία.
📌 Συμπέρασμα: Η αποστολή, το όραμα, οι αξίες και ο στρατηγικός σχεδιασμός μπορεί να φαίνονται «γραφειοκρατικά», όμως αποτελούν το θεμέλιο μιας δυνατής κουλτούρας που ενώνει, καθοδηγεί και εμπνέει την ΕΠΦ.
Βιβλιογραφικές Αναφορές
1. Boyle G. Barking to the Choir: The Power of Radical Kinship. New York: Simon & Schuster; 2017.
2. National Academy of Sciences (US) and National Research Council (US) Committee on Trauma; National Academy of Sciences (US) and National Research Council (US) Committee on Shock. Accidental death and disability: the neglected disease of modern society [Internet]. Washington (DC): National Academies Press (US); 1966 [cited 2025 Sep 12]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK222962/
3. U.S. Department of Transportation, National Highway Traffic Safety Administration. The national EMS education standards [Internet]. Washington (DC): U.S. Department of Transportation; 2022 [cited 2025 Sep 12]. Available from: https://www.ems.gov/education/national-ems-education-standards/
4. Logan D, King J, Fischer-Wright H. Tribal Leadership: Leveraging Natural Groups to Build a Thriving Organization. New York: HarperBusiness; 2008.
5. Barnes B. Everything I Know about Business I Learned from the Grateful Dead. New York: Free Press; 2009.
6. Crossan M, Furlong B, Crossan C. Diagnosing and Strategically Implementing a Character-Based Culture. Leader Character Associates. 2025.
Πηγή: EMS Culture: Mission, Vision, Value and Strategic Planning
Παναγιώτης Σπανός
ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ
